Wereld Arm en Rijk
Hoofdstuk 3, De olifant ontwaakt
§3.1 Kennismaking met India en Groot-Brittannië
Kolonie Brits-Indië
Rond 1900 is Groot-Brittannië door de industrialisatie een machtig land en India een
exploitatiekolonie. India staat in dienst van Brits-Indië:
Levering van grondstoffen
Infrastructuur en zeehavens worden aangelegd voor het vervoer van grondstoffen
India wordt gebruikt als afzetgebied.
Australië wordt gebruikt als vestigingskolonie.
Dekolonisatie
Na de Tweede Wereldoorlog werd India onafhankelijk dekolonisatie. De koloniale banden hebben
in zowel India als in Groot-Brittannië op economisch en sociaal-cultureel vlak sporen nagelaten.
Veel Indiërs zijn na de onafhankelijkheid om economische redenen naar Groot-Brittannië
geëmigreerd. Mede hierdoor is er een multiculturele samenleving in Groot-Brittannië
ontstaan.
Het Engels als tweede officiële taal is een erfenis van het koloniale verleden.
Verstedelijking
Ongeveer 90% van de Engelse bevolking woont tegenwoordig in steden. De snelle verstedelijking
begon met de opkomst van de industrie. De industrialisatie begon in de Engelse Midlands. In India is
de verstedelijking veel later op gang gekomen. De verwachting is dat de urbanisatiegraad in 2030
ongeveer 40% is. Wel zijn er 46 steden in India met meer dan 1 miljoen inwoners. De Indiase steden
hebben een tweedeling:
Rijke mensen in gated communities
Arme mensen in slums
Van industrie naar diensten
Na de Tweede Wereldoorlog vond in Groot-Brittannië de-industrialisatie plaats verandering naar
een diensteneconomie. De oude industriegebieden raakten in verval door de concurrentie vanuit de
lagelonenlanden.
Een van de ruimtelijke gevolgen van deze verandering was dat dienstverlenende bedrijven
zich vestigden in de steden, o.a. vanwege hoogopgeleid personeel. Veel hoofdkantoren van
multinationale ondernemingen (mno) of multinationals zijn gevestigd in de hoofdstad
Londen. Hier omheen vestigen zich veel bedrijven op het gebied van research en marketing
zakelijke en financiële dienstverlening.
Ook in andere Europese gebieden, zoals het Ruhrgebied in Duitsland en in de V.S. vindt de-
industrialisatie plaats hoge werkloosheid en dalende inkomsten.
, Toenemende ongelijkheid
De regionale ongelijkheid binnen Groot-Brittannië en binnen Londen neemt toe. De welvarende
hoogopgeleiden staan tegenover de laagopgeleiden met dalende inkomens.
§3.2 Welvaart en ontwikkeling
Ontwikkelingskenmerken
Het welvaartspeil bepaalt hoe ontwikkeld een land is. Ook binnen landen is de ontwikkeling niet
gelijkmatig verdeeld. Het bruto nationaal product per inwoner is de meest gebruikte indicator om
ontwikkeling te meten.
Het bruto nationaal product
Om het bruto nationaal product (bnp) van landen met elkaar te vergelijken, wordt het totale
inkomen gedeeld door het aantal inwoners (bnp/inwoner). Dit is een gemiddeld inkomen. In
ontwikkelingslanden is het bnp vaak ongelijk verdeeld. Er is economische ongelijkheid een klein
deel van de bevolking is rijk tegenover een grote groep armen. In arme landen ligt het inkomen in de
stad hoger dan op het platteland. Ook binnen landsdelen of binnen steden komt dit voor.
Het bruto regionaal product (brp) is zeer verschillend. Dit kan leiden tot regionale ongelijkheid. De
cijfers in arme landen zijn vaak onbetrouwbaar, wat een goede vergelijking lastig maakt. Bovendien
wordt de wisselkoers van het bnp vaak weergegeven in dollars, terwijl de wisselkoers in sommige
landen sterk afwijkt van de werkelijke waarde. Ten slotte zijn er verschillen in koopkracht. Soms
wordt het bnp per inwoner gecorrigeerd naar koopkracht om landen beter te kunnen vergelijken.
Bij het bruto binnenlands product (bbp) gaat het om de productie die binnen een land verdiend
wordt. Het bnp kijkt naar het totale inkomen van alle staatsburgers, dus ook van de mensen die in
het buitenland werkzaam zijn.
Human development index (hdi)
De Human Development Index (hdi) gaat uit van drie kenmerken:
De hdi is een gemiddeld indexcijfer waardoor het geen informatie geeft over de ruimtelijke en sociale
verschillen binnen een land. India neemt een plaats in de middenmoot in. Binnen India is er een
sterke sociale ongelijkheid, deels gebaseerd op het kastensysteem.
India is het nieuwe China
Bij het vergelijken van indicatoren tussen Groot-Brittannië en India valt op dat alleen de economische
groei groter is. Het bnp in India is sinds deze eeuw verdubbeld. De verschillen tussen arm en rijk zijn
echter groot. Sinds de economische groei is er een goedgeschoolde middenklasse in de stad
ontstaan. India investeert vooral in de dienstensector en industrie. Hierdoor is de kloof tussen de
stedelijke gebieden en het platteland verder toegenomen. Kansarme boeren die naar de stad
verhuizen, komen vaak terecht in de informele sector.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper matsdevries15. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.