Samenvatting OWE 9&10
Peritonitis (H16 Pathologie p. 371-379)
- kan uitleggen wat een peritonitis is en hoe een peritonitis kan ontstaan;
- kan de verschijnselen van een peritonitis beschrijven en verklaren;
- weet welke acties / maatregelen de verpleegkundige dient te nemen bij peritonitis;
- weet wat een ileus is en wat de verschijnselen daarbij zijn.
Peritonitis
= Een ontsteking van het peritoneum (het buikvlies)
Het buikvlies bevindt zich rondom de organen in de buik en dient voor bescherming. Er bestaan twee
verschillende variaties van peritonitis;
1. Lokale peritonitis plaatselijke verschijnselen, gehele peritonitis is niet aangedaan.
2. Algehele peritonitis Gehele buikvlies is aangedaan en doet zich vaak voor met ernstige
verschijnselen zoals koorts (ook wel een acute buik genoemd)
Een peritonitis doet zich vaak eerst lokaal voor en breidt zich uit naar een algemene peritonitis.
Vaak zal bij een lokale peritonitis het peritoneum zich willen beschermen. Vandaar zullen
infiltraten gevormd worden die het aangedane orgaan af moeten scheiden van de andere
organen.
Oorzaken;
- Via de hematogene weg kan het peritoneum besmet raken met bacteriën; vrijwel alleen bij
een verslechterde weerstand.
- Ontstekingen in aangrenzende organen; bekend voorbeeld is een blindedarmontsteking
(galblaas of dikkedarmontsteking kan ook)
- Perforatie van holle organen grenzend aan de vrije buikholte; maag-/perforatie
- Ischemie; verminderde bloedtoevoer als gevolg van een afgesloten bloedvat darm kan
necrotisch worden darmwand wordt doorgankelijk voor bacteriën die zo in de vrije
buikholte komen ook vocht zal in de buikholte stromen
- Bloedingen in peritoneale holte (buikholte)
- Peritonitis carcinomatosis; ontsteking veroorzaakt door kankercellen.
Symptomen;
- Een scherpe, stekende en continue pijn;
Kenmerkend is de druk- en loslaatpijn, deze wordt veroorzaakt door de druk en het bewegen
van het weefsel als het buikvlies beweegt. Dit kan pijn veroorzaken bij bewegen, vervoeren,
hoesten, lachen en soms bij ademen.
- Défense musculaire
Aangezien pijn ervaren wordt tijdens het bewegen en aanraken van de pijn worden
onbewust de buikwandspieren aangespannen als gevolg van prikkeling van het buikvlies.
Door het aanspannen wordt het bewegen van het buikvlies voorkomen.
- Stilliggen van de darmen
Ook wel darmparalyse genoemd. Doordat elke beweging pijn doet zal deze beperkt worden
door de darmen stil te leggen. Hierdoor zal passage van de darm stil komen te liggen
paralytische ileus.
Naast deze lokale verschijnselen kunnen zich ook algemene verschijnselen voordoen zoals;
ernstige malaise, anorexie, koorts, braken/misselijkheid en een versnelde pols.
,Bij geen interventie of behandeling van de peritonitis is er een risico op septische shock. Om de juiste
behandeling te kiezen voor de peritonitis zal nagegaan worden wat de oorzaak is.
Behandeling;
- Geen intake Neus-maagsonde inbrengen
- Geen pijnstillers totdat de diagnose gesteld is
- AB-kuur (parenteraal) + vocht + elektrolyten
- Buikholte spoelen met NaCl
- Shock behandelen
- Onderliggende oorzaak behandelen
Ileus
= Stoornis van de darmpassage met als gevolg dat de darminhoud niet kan passeren. Er zijn 3
verschillende categorieën;
1. Mechanische ileus; bij afsluiting van de darm
2. Dynamische ileus; bij bewegingsproblemen van de darm (paralytische ileus valt hier ook
onder)
3. Subileus; bij enige passage (niet volledige afsluiting)
Oorzaken;
- Ruimte innemend ziekteproces, zoals ontstekingen of tumoren
- Ziekteprocessen buiten de darm
- Volvulus/ invaginatie (knoop of verplaatsing van darm waardoor de bloedtoevoer gestelpt
wordt ischemie)
- Beklemmende breuk/hernia; naar buiten treden van de darmlis waardoor de bloedtoevoer
en passage belemmerd wordt en er een afsluiting is.
- Voorwerpen in de darm; verkleining van het darmlumen met belemmerde passage tot
gevolg.
Verschijnselen;
Bij een mechanische ileus kan onderscheid gemaakt worden in een hoge of lage ileus. Waar bij een
hoge ileus sprake is van een afsluiting van het eerste deel van de dunne darm en bij een lage ileus is
het onderste deel van de dikke darm afgesloten.
- Uitblijven van defecatie/flatulentie
- Pijn (vooral bij een hoge ileus)
- Hyperperistaltiek (Overactieve darm om afsluiting proberen op te heffen)
- Darmgeluiden; in combinatie met hyperperistaltiek zal de buik zich ook vullen met vocht en
darmgassen waardoor veel darmgeluiden hoorbaar zijn
- Opgezette buik; Bij een hoge ileus zal de buik boven de navel opzetten. Bij een lage ileus zal
dit meer aan de zijkant van de buik zijn. Als het middenrif ten gevolge van opzetting omhoog
gedrukt wordt kan zich een oppervlakkige ademhaling voordoen.
- Dehydratie; Vooral bij een hoge ileus zal er meer vocht afgescheiden worden dan dat er
opgenomen wordt.
- Misselijkheid en braken; komt vaker voor bij een hoge ileus. Zowel bij een hoge als lage ileus
kan uiteindelijk fecaloïd gebraakt worden.
Behandeling;
- Maaghevel + geen intake
- Infuus + elektrolyten
- Vochtbalans
- Herstel zuur-base evenwicht
- Opheffen oorzaak m.b.v. operatie
, Shock (H8.6 Pathologie p. 273-279)
- weet wat een septische shock is en wat het verband is met een peritonitis;
- kan de verschijnselen van een septische shock herkennen en weet waarin deze verschillen
van andere vormen van shock zoals een shock ten gevolge van volumetekort.
Shock
= Situatie in het lichaam waarbij er sprake is van een absoluut of relatief te kort aan circulerend
bloedvolume => uiteindelijk resulteert dit in ischemie in de weefsels. Shock is in te delen in twee
vormen;
- Reversibele shock; vorm van shock waarbij de cellen aangedaan zijn, maar waarbij op tijd
wordt gehandeld waardoor herstel mogelijk is.
- Irreversibele shock; vorm van shock waarbij de cellen zodanig zuurstof te kort hebben gehad
waardoor zij niet meer kunnen herstellen.
Te kort aan circulerend volume vocht vasthouden (als dit onvoldoende werkt) herverdeling van
bloedvolume ( als dit onvoldoende werkt) Shock
Shock is op verschillende wijzen in te delen. Zo is het ook in te delen op de zichtbare symptomen;
- Cold shock; patiënt voelt koud en klam ten gevolge van vasoconstrictie en lage bloeddruk
- Warm shock; patiënt is rood, warm en heeft een droge huid ten gevolge van vasodilatatie.
Er zijn 4 verschillende soorten shock;
- Hypovolemische shock cold shock
Shock ten gevolge van onvoldoende vaatvulling
door acuut bloedverlies/ plasmaverlies/
vochtverlies. In het geval van trauma wordt deze
vorm een hemorragische shock genoemd, als er
geen sprake is van trauma heet het een non-
hemorragische shock.
Lichaam zal compenseren met adrenaline, ADH
en angiotensine 2.
Zie hiernaast wat er gebeurt in het lichaam
- Cardiogene shock cold shock
Shock ten gevolge van cardiale problemen hart is niet instaat voldoende cardiac output te
produceren waardoor er onvoldoende arteriele vulling is. Lichaam zal compenseren met
adrenaline, ADH en angiotensine 2.
- Distributieve shock warm shock
Plotselinge vaatverwijding door een anafylactische reactie of sepsis. Perifere vaten zetten uit
vasodilatatie, waardoor op veel plekken de blo
- Obstructieve shock cold shock
Door een obstructie of ophoping elders in het lichaam kan het hart onvoldoende bloed
rondpompen. slagvolume daalt daling cardiac output daling bloeddruk.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ljhxjs. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.