Eerste hulp bij laaggeletterdheid
Een op de vijf jongeren dreigt laaggeletterd te worden, dat is in Nederland bijna één miljoen
jongeren. Laaggeletterdheid houdt in dat mensen moeite hebben met lezen en schrijven. De
situatie in Nederland is zorgelijk. We bungelen met zowel de laaggeletterdheidcijfers als de
leespleziercijfers onderaan de internationale ranglijst. De laaggeletterdheid heeft in
Nederland vooral te maken met het schoolvak Nederlands. Er wordt volgens Edith Hooge te
veel aandacht besteed aan leesvaardigheid en technisch lezen. Daar is ook het centraal
eindexamen op ingericht, dat moet veranderen vindt Hooge (Chaudron, 2019). Naast dit
probleem is er door de jaren heen een ander probleem ontstaan, namelijk digitalisering. De
series op Netflix zijn het nieuwe vermaak geworden voor jongeren. Jongeren pakken veel
minder snel een boek (Remarque, 2020). Er moet een oplossing komen voor de dreigende
laaggeletterdheid van jongeren. Wat is de meest effectieve manier om de laaggeletterdheid
in Nederland aan te pakken?
Als eerste wordt de oplossing gezocht bij een herindeling van het schoolvak
Nederlands. Om te beginnen het centraal eindexamen. Het eindcijfer Nederlands bestaat nu
voor vijftig procent uit leesvaardigheid, het centraal eindexamen. ‘Het centraal eindexamen
is een aaneenschakeling van trucjes’, zegt vakdocent de Jong. Het eindexamen moet wegens
die reden op de schop en er moet iets anders voor in de plaats komen vindt ook
vakdidacticus Theo Witte. Witte vindt dat het onderwerp van tevoren vast moet staan, zodat
leerlingen zich erin kunnen verdiepen. Daarnaast moet er een schrijfvaardigheid deel komen
over hetzelfde onderwerp om het centraal eindexamen meer in evenwicht te brengen. Het
centraal eindexamen en het schoolvak Nederlands moeten volgends Witte meer gericht zijn
op de ontwikkeling van inzicht in hoe taal, literatuur en communicatie werken. Dit moet bij
jongeren zorgen voor meer leesplezier op school en de laaggeletterdheid verminderen
(Baumhöer, 2020). Hoewel deze doelen inderdaad behaald moeten worden, denk ik niet dat
een volledig ander eindexamen daar de beste oplossing voor is.
Niet iedereen is tegen de eindtermen van het vak Nederlands. Zo vertelt hoogleraar
Els Schonk dat ze de noodzaak van een verandering in het eindexamen niet inziet. Volgens
Schonk is er niks mis met de eindtermen van het schoolvak Nederlands. De manier waarop
het is uitgewerkt, dat is het probleem. “Om goed te leren lezen en schrijven moet je
kilometers maken. Dat moet de basis worden, in samenhang met kennis over taal en cultuur.
Dan daag je leerlingen ook meer uit” (Baumhöer, 2020). Curriculum.nu, een team van
honderdvijfentwintig leerkrachten en achttien schoolleiders, heeft afgelopen jaar een
voorstel gedaan om het vak Nederlands een andere invulling te geven. De basis blijft goed
lezen, schrijven, spreken en luisteren, en blijft daarmee hetzelfde als in het oude Curriculum.
Wel verschuiven er een aantal accenten, namelijk meer aandacht voor leesmotivatie en
literaire competentie, voor creatief taalgebruik en de omgang met digitale informatie. Zelf
ben ik het, zoals eerder benoemd, ook niet eens met de verwijting van eindexamen
Nederlands voor de laaggeletterdheid in Nederland. Ik vind wel dat er meer aandacht moet
worden besteed aan literatuur en leesmotivatie in de lessen Nederlands.
Daarnaast kunnen bijvoorbeeld bibliotheken, scholen en schrijvers intensiever met
elkaar samenwerken. Scholen zouden leesspecialisten kunnen uitnodigen die kinderen
advies kunnen geven dat aansluit bij hun interesse. Volgens Hooge (2019) is het desinteresse
van jongeren een grote oorzaak van de leescrisis. Jongeren associëren lezen met oude
boeken, terwijl er ook veel voor hun interessante boeken bestaan. Leesspecialisten op
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper emmatenkoppel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.