De student:
Legt uit
waaruit het
spijsverterin
gsstelsel is
opgebouwd
Vak: Anatomie Fysiologie en Pathologie en welke Periode 3
accessoire 26-04-2021
Les 1- Anatomie en fysiologie van het spijsverteringsstelsel-
organen
hierbij
betrokken
zijn
Legt uit wat
de functies
zijn van de
verschillend
e organen
van het
spijsverterin
LEGT UIT WAARUIT HET SPIJSVERTERINGSSTELSEL IS OPGEBOUWD EN WELKE ACCESSOIRE ORGANEN HIERBIJ
gsstelsel en
BETROKKEN ZIJN
de
Functie Leveren brandstof, voor nodige zuurstof om brandstof te
accessoire
spijsverteringsstelsel ‘verbranden’
organen
Bouwstoffen die nodig zijn voor celgroei- en herstel
Haalt
spijsverterin
Het spijsverteringsstelsel bestaat gsprocessen
uit: uit elkaar
o Een gespierde buis Geeft weer
o Het spijsverteringskanaal op welke
o Accessoire organen wijze
o Zoals hormonen
gebitselementen, en enzymen
de tong, een rol
speekselklieren, spelen
de galblaas, de tijdens de
lever en de spijsverterin
pancreas g
Functies van het
spijsverteringskanaal
1) Ingestie
o Vindt plaats
wanneer voedsel via de mond het spijsverteringskanaal binnenkomt
2) Mechanische verwerking
o Is de fysieke bewerking van vast voedsel
o Eerst door de tong en de gebitselementen, daarna door knedende en mengende
bewegingen van het spijsverteringskanaal
3) Onder vertering
o Chemische afbraak van voedsel;
o Voedsel wordt afgebroken tot kleine organische bouwstoffen die door het
dekweefsel van het spijsverteringskanaal kunnen worden opgenomen
4) Secretie
o Afgifte van water, zuren, enzymen en buffers door het epitheel van het
spijsverteringskanaal en door accessoire organen
, 5) Opname
o Verplaatsing van kleine organische moleculen, elektrolyten, vitaminen en water door
het dekweefsel van het vereringskanaal
o Dit komt vervolgens terecht in de interstitiële vloeistof rond het spijsverteringskanaal
6) Uitscheiding
o De verwijdering van afvalstoffen uit de lichaamsvloeistoffen
o Binnen het spijsverteringskanaal worden deze afvalstoffen ingedikt en in de vorm
van ontlasting (feces) via de defecatie uit het lichaam verwijderd
Histologische organisatie van het spijsverteringskanaal
De mucosa
De mucosa of binnenbekleding van het spijsverteringskanaal is een voorbeeld van een slijmvlies.
o Deze bestaat uit een slijmvlies ( een buitenste laag van dekweefsel die door
klierproducten wordt bevochtigd) en een onderliggende laag van los bindweefsel, de
lamina propria. ‘
Langs het grootste deel van het spijsverteringskanaal ligt de mucosa in plooien (plicae circulares).
o Hierdoor is er een groter oppervlak beschikbaar voor de opname van
voedingsstoffen en waardoor de darm na een grote maaltijd kan uitzetten.
In de dunne darm vormt de mucosa vingervormige uitstulpingen, de zogenoemde darmvlokken of
villi
o Hierdoor wordt het oppervlak voor opname nog verder vergroot
In de meeste delen van het spijsverteringskanaal bevat het buitenste gedeelte van de mucosa een
smalle strook glad spierweefsel en elastische vezels.
o Door contracties van deze laag, de muscularis mucosae, worden de darmplooien en -
vlokken bewogen.
De submucosa
De submucosa is een tweede laag van los bindweefsel die onmiddellijk onder de musculair mucosa
ligt.
Deze laag bevat niet alleen grote vloedvaten en lymfevaten, maar ook een netwerk van zenuwvezels,
sensibel neuronen en parasympatische motorische neuronen, de meissnerplexus.
o Die zijn betrokken bij het reguleren en coördineren van samentrekkingen van het
gladde spierweefsel en bij het reguleren van de klierproductie van de
spijsverteringsklieren.
De muscularis externa
De muscularis externa is een lag van gladde spiercellen die verdeeld is een binnenste laag van
kringspieren en een buitenste laag van lengte spieren
o Door contracties van deze lagen in verschillende combinaties worden stoffen
gemengd en door het spijsverteringskanaal voortgestuwd.
Beide spieren worden voornamelijk gereguleerd door de plexus myentericus
o Door parasympatische prikkeling wordt de spiertonus- en activiteit verhoogd, terwijl
deze spieren door sympathische prikkeling worden geremd, waardoor ze zich
ontspannen.
,De serosa
De serosa, een sereus membraan, bedekt de muscularis externa langs het grootste deel van het
spijsverteringskanaal in de buikholte.
De viscerale peritoneum loop door in het pariëtale peritoneum, dat het binnenste oppervlak van de
lichaamswand bedekt.
o In sommige gebieden in de buikholte zijn delen van het spijsverteringskanaal
opgehangen aan mesenteria, dubbele lagen sereuze membraan die uit het pariëtale
peritoneum en het viscerale peritoneum bestaan.
Het losse bindweefsel dat tussen de dekweefseloppervlakten van de mesenteria ligt, biedt plaats
voor de bloedvaten, zenuwen en lymfevaten die met het spijsverteringskaneel zijn verbonden.
o De mesenteria houden de aangehechte organen op hun plaats en voorkomen dat de
darmen tijdens de bewegingen van de lichaamshouding in de war raken.
LEGT UIT WAT DE FUNCTIES ZIJN VAN DE VERSCHILLENDE ORGANEN VAN HET SPIJSVERTERINGSSTELSEL EN DE
ACCESSOIRE ORGANEN
De mondholte
De mond komt uit in de
mondholte, een deel van
het spijsverteringskanaal
waar het voedsel
binnenkomt.
De mondholte is bekleed
met een slijmvlies dat
onder meer uit gelaagd
plaveisepitheel bestaat.
De mondholte:
1) Betast en
onderzoekt voedsel voordat het wordt ingeslikt
2) Verwerkt materiaal mechanisch door verwerking van de gebitselementen, de tong en de
oppervlakken van het gehemelte
3) Bevochtigt materiaal door dit met slijm en klierproducten van de speekselklieren te mengen
4) Begint de vertering van koolhydraten en vetten door middel van enzymen in het speeksel
, De tong
De gespierde tong verplaatst het voedsel in de mond en wordt soms gebruikt om voedsel naar de
mondholte te brengen.
De primaire functies van de tong zijn:
1) Mechanische bewerking door samendrukken, aflikken en vervormen
2) Bewerking van voedsel als hulpmiddel bij het kauwen en om het voedsel voor te bereiden op
het slikken
3) Onderzoek van het voedsel met de tast-, temperatuur- en smaakzintuigen.
Speekselklieren
Drie paar speekselklieren geven speeksel in de mondholte af.
Klier
Oorspeekselklier Aan beide zijde ligt een grote oorspeekselklier onder de huid die het
laterale en achterste oppervlak van de onderkaak bedekt
De gang van Stensen, de afvoerbuis van de oorspeekselklier, mond uit
in het vestibulum (ruimte tussen de wangen of lippen en het
gebitselement)
Ondertongspeekselklieren Liggen onder het slijmvlies van de mondbodem en talrijke afvoerbuizen
monden aan weeszijden van de tongriem
Onderkaakspeekselkliere Bevinden zich in de mondbodem langs het binnenste oppervlak van de
n onderkaak
Hun afvoerbuizen monden uit in de mond achter de weerzijden van de
tongriem
Tijdens de maaltijd bevochtigen grote hoeveelheden speeksel de mond en lossen chemische stoffen
die de smaakknopjes stimuleren.
o Het voedsel wordt met glad
slijm omgeven waardoor de
wrijving wordt verminderd en
de spijsbrok kan worden
doorgeslikt
o Doordat de speekselklieren
voortdurend enigszins actief
zijn, worden de oppervlakken
van de mond gespoeld en
gereinigd en door antistoffen
in het speeksel (IgA) en
lysozymen wordt de groei van
bacteriën in de mond
beperkt.
