Samenvatting
BIOLOGIE SAMENVATTING HOOFDSTUK 4 DEEL 4B, VWO 4
- Vak
- Biologie
- Niveau
- VWO / Gymnasium
mooie samenvatting biologie samenvatting hoofdstuk 4, deel 4b vwo 4
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
BIOLOGIE SAMENVATTING:ONTSTAAN VAN ORGANISCHE STOFFEN:
Aan het ontstaan van leven ging waarschijnlijk een chemische revolutie vooraf. Hierin werden de
stoffen gevormd waaruit de eerste eencellige konden ontstaan. Tot ongeveer 3 miljard geleden
bevatte de atmosfeer geen zuurstof. Deze atmosfeer was waarschijnlijk een mengsel van stikstof,
waterdamp, koolstofmonoxide, koolstofdioxide, waterstof, ammoniak, methaan en
waterstofsulfide. een vergelijkbaar gasmengsel komt nu ook nog vrij bij vulkaanuitbarstingen.
Anorganische stoffen komen zowel voor in de levenloze natuur als in organismen. Deze stoffen
zijn opgebouwd uit kleine, eenvoudige gebouwde moleculen. Koolstofmonoxide, koolstofdioxide,
water, keukenzout en zuurstof zijn voorbeelden van anorganische stoffen. Organische stoffen zijn
meestal afkomstig van organismen. Ze hebben relatief grote, ingewikkeld gebouwde moleculen, die
altijd een of meer atomen koolstof en waterstof en meestal ook zuurstof bevatten.
Het Miller-Urey-experiment bootste het ontstaan van organische stoffen uit anorganische stoffen
in het laboratorium na.
ONTSTAAN VAN LEVENDE CELLEN:
Door verdamping uit binnenzeeën vond indikking plaat, waardoor een organische oersoep
ontstond. IN deze oersoep verenigden kleine organische moleculen zich tot grotere moleculen. De
organische moleculen rangschikte zich in ‘druppeltjes’ (proto bionten). Daaruit ontstonden de
eerste cellen. Deze eerste cellen bevatten waarschijnlijk al een vorm van DNA voor het doorgeven
van erfelijke informatie aan volgende generaties. De vorming van cellen uit organische stoffen is een
voorbeeld van zelforganisatie. Bij zelforganisatie ontstaan eenheden met nieuwe eigenschappen
op een hoger organisatieniveau. Volgens een recentere theorie kunnen proto bionten ook zijn
ontstaan bij black smokers op de bodem van oceanen. Dit zijn vulkanische schoorstenen waar
water tot 400 graden, onder hoge druk, uit de zeebodem spuit. Door aanwezige mineralen kleurt
dit water zwart. Een 3e theorie is dat de bouwstenen voor leven afkomstig zijn uit de ruimte.
Alle gevonden fossielen ouder dan 1,4 miljard jaar zijn van prokaryote organismen: eencellige
organismen zonder celkern of andere zichtbare organellen. Prokaryoten bezitten een kringvormig
DNA-molecuul dat los in het cytoplasma ligt. De eerste prokaryote organismen waren anaeroob:
ze konden uitsluitend leven in een milieu zonder zuurstof. Bovendien waren ze heterotroof: ze
verkregen hun energie uit de opname en afbraak van organische stoffen uit de oersoep. Ongeveer
2,8 miljard jaar geleden ontstonden bacteriën die in staat waren tot fotosynthese: cyanobacterien of
blauwalg. Dit waren de eerste autotrofe organismen. Autotrofe organismen hebben uit hun
omgeving alleen anorganische stoffen nodig. Rond 2 miljard jaar geleden ontstonden de eerste
aerobe heterotrofe bacteriën. Deze eencelligen gebruikte de beschikbare zuurstof om opgenomen
energierijke organische stoffen af te breken.
, ONTSTAAN VAN EUKARYOTEN:
Ongeveer 1,5 miljard jaar geleden ontstonden de eerste eukaryoten: cellen met een celkern,
dubbele membranen en organellen. Volgens de endosymbiosetheorie ontstonden eukaryoten uit
relatief grote prokaryoten. Door instulping van het celmembraan rondom het DNA ontstonden
een kernmembraan, de celkern en het endoplasmatisch reticulum. Ingesloten aerobe, heterotrofe
bacteriën ontwikkelden zich tot mitochondrien en ingesloten (autotrofe) cyanobacteriën
ontwikkelden zich tot chloroplasten. Mitochondriën en cytoplasma zijn ooit vrij levende bacteriën
geweest.
INDELING IN DOMEINEN:
De ontwikkeling van levensvormen gedurende miljarden jaren heeft geleid tot een enorme
biodiversiteit.
PROKARYOTEN:
De domeinen bacteriën en archaea bestaan uit eencelligen zonder celkern of andere door
membranen begrensde organellen. Ze worden daarom tot de prokaryoten gerekend. Archaea
kunnen leven ondere extreme omstandigheden.
EUKARYOTEN:
Tot het domein van de eukaryoten behoren onder meer de schimmels, de planten en dieren. De
cellen van eukaryoten zijn complexer gebouwd dan die van prokaryoten, Schimmels en dieren
hebben mitochondriën in hun cellen. Planten hebben, naast mitochondriën, ook chloroplasten.
Eukaryoten kunnen meercellig zijn. Schimmels en dieren zijn heterotroof. Organisme met
chlorofyl, zoals planten, zijn autotroof
TAXONOMIE:
Indeling groepen op verschillende niveaus worden taxa genoemd. Een soort wordt ook wel species
genoemd en een geslacht genus. Een geslacht bestaat uit soorten die zich uit eenzelfde voorouder
hebben ontwikkeld. Een tijger bijvoorbeeld behoort tot de stam van de gewervelden, tot de klasse
van de zoogdieren, tot de orde van de roofdieren, tot de familie van de katachtigen en tot het
geslacht panter. De geslachtsnaam wordt vooropgezet en met een hoofdletter geschreven; de
soortaanduiding komt daarachter en wordt met een kleine letter geschreven.
4.2 PROKARYOTEN:
ARCHAEA:
Archaea hebben geen kernmembraan. Archaea bevatten DNA en ribosomen. Aan de buitenzijde
dienen een of meerdere flagellen (zweepstaart) voor voortbeweging.
BACTERIËN:
Bij bacteriën bevatten een chromosoom geen eiwitmoleculen. Sommige bacteriën hebben naast dit
ene grote chromosoom ook plasmiden kleiner circulaire chromosomen. Op de plasmiden
bevinden zich genen die resistentie kunnen veroorzaken tegen bepaalde gifstoffen.
De celwanden van bacteriën bestaan voornamelijk uit peptidoglycaan, een stof die bij geen enkel
ander organisme voorkomt. Bacterien platnen zich vooral ongeslachtelijk voort, door middel van
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jeanhenderson. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53068 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen