Tractus circulatorius
Hart- en vaatziekte
- doodsoorzaak nr. 2 in NL
- > 1.000.000 patiënten
- vergrijzing
- overgewicht
vitale functies ( ABC : ademhaling, bewustzijn, circulatie )
circulatie : transport van zuurstof en voedingsstoffen naar de cellen; afvoer
afvalstoffen
ademhaling : opname zuurstof; afvoer koolstofdioxide
bewustzijn : zorgt ervoor dat de verschillende onderdelen van het lichaam op
elkaar afgestemd reageren
tractus circulatorius = bloedsomloop
bestaat uit :
- bloedvatenstelsel (= hart en bloedvaten)
- lymfatisch systeem ( bij ziekteleer )
functie :
- transporteren van bloed
Bloed
- bloedplasma ( 55 % ) en bloedcellen en celfragmenten ( 45 % )
- in totaal gemiddeld 5 L.
Bloedsamenstelling :
- erytrocyten > transport O2 ( rode bloedcellen )
- trombocyten > bloedstolling ( bloedplaatjes )
- leukocyten > afweer ( witte bloedcellen )
rode bloedcel gaat maar 120 dagen mee daarna sterven ze af. Per seconden
worden er 3 miljoen rode bloedcellen geproduceerd.
bloedfuncties :
- transport : gassen, voedingsstoffen, hormonen, afvalstoffen,
afweerstoffen, stollingsfactoren
- stabiele pH en ionensamenstelling
- beperking vloeistofverlies bij verwonding : bloedstolling > fibrinogeen
- afweer : witte bloedcellen, antistoffen
- stabiele temperatuur
bloedonderzoek :
- veneuze en arteriële punctie
- diagnose
- bloedwaarden
Voordeel venepuncties: de wond geneest sneller omdat de druk lager is.
bloedwaarden :
,Hemoglobine gehalte
- maat voor hoeveelheid hemoglobine in de erytrocyten
- normaal :
man > 8,5 – 11 mmol/l
vrouw > 7,5 – 10 mmol/l
te lage HB waarde :
- na groot bloed verlies : lichaam compenseert vocht wel, maar cellen niet
meteen
- hoeveelheid HB per cel is te laag : door bijv. Ijzer of vitamine B12-
deficientie
hematocriet gehalte
- percentage van het volume volbloed dat ingenomen wordt door cellen
- normaal :
mannen : 0,40 – 0,54 l/l
vrouwen : 0,37 – 0,47 l/l
te laag hematocriet :
- in verhouding te weinig cellen in het bloed
- na groot bloedverlies : het bloed is verdund met vocht
- niet verlaagd bij anemie door ijzergebrek
te hoog hematocriet :
- in verhouding te veel cellen in het bloed
- bloed is visceus
- meer kans op hart en vaatziekten
natrium- en kaliumgehalte
- dit zijn de belangrijkste electrolyten van het bloed
- normaal :
Na = 137 -145 mmol/l
K = 3,8 – 5,2 mmol/l
- in infuus wordt vocht met deze verhouding aan Na en K toegediend =
fysiologisch zout
glucosegehalte
- energieleverancier
- normaal ( nuchter ) : 4,0 – 6,5 mmol/l
hyperglycaemie
- te veel glucose in het bloed
- niet ontdekte diabetes mellitus ( DM )
- bij wel ontdekte DM :
te veel glucose gegeten
te weinig insuline/medicatie genomen
kan leiden tot
- hyperglycaemisch coma ( korte termijn )
- vergrote kans op langetermijncomplicaties:
vertraagde wondgenezing
zenuw- en
bloedvatbeschadiging
, hypoglycaemie
- te weinig glucose in het bloed
- bij DM :
te weinig glucose gemeten
te veel insuline/medicatie genomen
veel meer bewogen dan normaal
- kan leiden tot een hypoglycaemisch coma
zuurgraad
- normaal : 7,35 – 7,45
acidose :
- lage zuurgraad van het bloed ( = te zuur )
- metabole acidose ( bijv. Door ontregelde DM, ketoacidose )
- repiratoire acidose ( bijv. Bij hypoventilatie / COPD )
alkalose :
- hoge zuurgraad van het bloed ( = te basisch )
- metabole alkalose ( bijv. Door langdurig braken )
- respiratoire alkalose ( bijv. Bij hyperventilatie )
Bloedgroepen en bloedtransfusie
Bloedgroep A > antigeen A > antistof B
Bloedgroep B > antigeen B > antistof A
Bloedgroep AB > antigeen A en B > geen antistof
Bloedgroep O > geen antigeen > antistof A en B
Resusfactor kan positief of negatief zijn
positief is wel resusfactor
negatief is geen reusfactor
als een baby resuspositief is en de moeder resusnegatief moet de moeten een
prik krijgen zodat haar lichaam geen antistoffen gaat aanmaken tegen het bloed
van haar kind.
antigenen > op rode bloedcellen
antistoffen > in het bloedplasma
kruisreactie bij bloedtransfusie :
kruisreactie = transfusieprobleem
ontstaat als antistoffen in het bloedplasma van de ontvanger
samenklonteren met de rode bloedcellen van de donor
- iemand vreemde antistoffen toedienen is niet ideaal, maar kan wel (
beetje klontering )
- iemand vreemde antigenen toedienen is dodelijk ( al het bloed gaat
klonteren )
bloedtransfusie
- de kans op een gevaarlijke kruisreactie is het grootst bij de antigenen A,B
en Rh
- er bevinden zich echter nog veel meer antigenen op de rode bloedcellen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper IrisJosephine. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.