specifieke gewaarwording :
- sensoren zijn via afferente zenuwen verbonden met specifiek deel
hersenschors
specifiek bereik :
- sensor zelf heeft grenzen
- beïnvloed door leeftijd, oefening, erfelijkheid
- bijvoorbeeld : het kunnen horen van hoge tonen
soorten sensoren :
indeling naar herkomst van de prikkel :
- exteroreceptoren, animale Sensoriek : prikkelverwerking uit de
buitenwereld
- interoreceptoren, vegetatieve sensoriek :
o proprioceptoren : geven informatie over de stand van het lichaam
o orgaanreceptoren : geven informatie over de organen
indeling naar aard van de prikkel :
- chemoreceptoren > chemische stoffen
- mechanoreceptoren > fysische vervorming ( aanraking, druk, houding )
- thermoreceptoren > temperatuur
- fotoreceptoren > licht
- nociceptoren > pijn
,soorten sensoren
indeling naar locatie :
- algemeen > door het hele lichaam
- gespecialiseerde organen
o olfactie/reukzin
o proeven/smaakzin
o gezichtsvermogen
o evenwicht en gehoorzin
nocireceptoren
- groot receptorvel
o bron soms moeilijk te bepalen
- gevoelig voor :
o extreme temperatuur
o mechanische beschadiging
o chemische stoffen
pijnwaarneming
- snelle pjin/stekende pijn
o plaatselijk
o info snel naar CZS ( gemyeliniseerde zenuwen )
- trage pijn/brandende/schrijnende pijn
o gegeneraliseerd, algemeen
o info langzaam naar CZS ( ongemyelinisserde zenuwen )
- gerefereerde pijn
o pijnwaarneming in deel van het lichaam dat niet geprikkeld wordt
wat is pijn ?
- ( acute ) pijn heeft voor een mens duidelijke signaalfunctie >
waarschuwing voor dreiging van binnenuit of van buitenaf
- het zenuwstelsel geeft waarschuwende prikkels door, maar of dat leidt tot
een pijnervaring hangt van veel factoren af
- pijn is per definitie subjectief
- persoonlijke factoren spelen een belangrijke rol
- pijn is onaangenaam
pijnmodel van Loeser
1. nociceptie : zenuwsignalen
2. pijngewaarwording : signaal komt in de hersenen
3. pijnbeleving : invloed van emoties en cognities
4. pijngedrag : gedrag om pijn te uiten
, VAS scale : visual analogue scale
( met emotie gezichtjes ), patiënt moet aangeven hoeveel pijn iemand ervaart
Thermoreceptoren
- snelle adaptatie ( snelle aanpassing ), relatieve waarneming
- bijvoorbeeld in de koude zee springen :
o in het begin voelt het koud, later wen je hier aan
mechanoreceptoren
- gevoelig voor :
o uitrekking, samendrukking, draaiing
soorten :
- tastreceptoren
o aanraking, druk, trilling
- baroreceptoren
o druk ( bloeddruk, volume longen, blaas en darmen )
- proprioceptoren ( spierspoeltjes )
o positie, houding
chemoreceptoren
- gevoelig voor in water of in vet opgeloste stoffen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper IrisJosephine. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.