NA&NF Samenvatting
Anatomie
Annabel Couzijn
College 29 maart
Deel 1
• Doel: uitvinden wat waar zit ni het brein, en hoe je dat kunt onderzoeken, structuren herkennen
• We kijken op 3 verschillende niveaus:
o No staining (Breinen die niet gekleurd zijn)
o Nissl kleuringen (kleur cellichamen aan)
o Kleuring voor bepaalde type cel/stof (bv. Tyrosine Hydroxylase, enzym dat L-DOPA omzet in
dopamine, geeft dus aan waar dopaminecellen zich bevinden)
• Parksinson: dopamine wordt niet meer genoeg gemaakt in de substantia nigra omdat die cellen doodgaan,
waardoor de dopaminerge info niet meer via de … bundel naar de caudatus putamen gestuurd kan worden,
waardoor de drempel voor bewegen enorm hoog wordt
• De kennis van dit vak is belangrijk:
• De volgende vakken gaan ervan uit dat we de info uit dit vak onder de knie hebben!
,• Oliver Sacks was neuropsychiater en beschreef in zijn boek ‘De man die zijn vrouw voor een hoed hield’
bizarre casussen
• Het brein is in de publieke opnie belangrijk aan het
worden, populair thema in boeken en tijdschriften
• Het breni is de oorsprong van het gedrag: dat
weten we al heel lang, zie oude schilderijen
• 17e eeuw BC: 48 Edwin Smith, chirurgie papyrus ,
48 ‘patienten’ beschreven
• Voor het eerst genoemd:
o Fontanellen, hersenvliezen,
Cortexoppervlak, Hersenvloeistof (CSF)
• Voor het eerst connectie hersenschade – perifere
uitval!
• Waarom Neuroanatomie?
o “Do not consider the Gods to discover the human soul;
consult an anatomist”
o Galenus, 200 AC, arts van gladiatoren
• Heeft nog best lang geduurd voordat mensen anatomie wilden
kennen
o In 1315: Universiteit van Bolonga, Eerst publieke
lijkschouwing
o Mondino da Luzzi (1276-1326)
o Leonardo da Vinci (1452-1519) heeft heel veel
neuroanatomische tekeningen gemaakt
▪ Interssant: verbinding ogen en hersenen in
tekening te zien rechts, dat zijn de ventrikelen.
Vroeger dacht men dat de hersenen een soort
steunweefsel was, omhulse, voor de belangrijke
organen, namelijk de ventrikels
▪ Vergelijk de schematische tekening van de
ventrikelen met de tekening van Leonardo da
Vinco hieronder
• Ook te zien bij de rat
• Laterale ventrikels -> verbinding naar 3e ventrikel -> naar beneden naar centrale kanaal van ruggenmerg
• Ventriculaire vloeistof wordt
aangemaakt in het dak van de
laterale ventrikels, en zorgt
ervoor dat het hele brein drijft
in CSF (cerebrospinal vloeistof)
om het brein te beschermen
• Neuronen zijn de bouwstenen
van het brein
• Het was vroeger zonder kleuringen lastig om uit te
vogelen dat er neuronen in het brein zaten
,• Jules Gabriel Francois Baillarger (1809-1890) had voor het eerst in 1840 stukjes hersenweefsel opgesneden
en de lagen laten zien
• Degene die dat het beste en mooiste heeft gedaan is Cajal met de kleurtechniek van Camilio Golgi (1843-
1926)
o Golgi method (Zilver Nitraat)
▪ individuele cellen helemaal van dendriet tot axon kleuren, zie
rechts
▪ selectie van cellen, niemand weet waarom niet alle cellen
worden aangekleurd
o (Golgi’s metallic
impregnation)
o Golgi type I & II cell
o Golgi apparatus
o Golgi tendon organ
o Nobel prijs Physiology and Medicine
(1906)
• Santiago Ramon y Cajal (1852-1934)
o Tekeningen van cortex (rechts) en
cerebellum (rechtsonder), die van
cerebellum komt in ieder textbook
voor
o Als je een mooie tekening hebt, kun
je de functie eigenlijk al herleiden
o Cerebellumcellen moeten erg veel
info vergelijken -> veel dendrieten
o Bij de cortex zie je de lagen
• Tegenwoordig hebben we microscopie
• Blue Brain project: stukjes cortex volledig in
kaart brengen
• Patch clamp
• Neuroanatomie en neurofysiologie gekoppeld van gebieden
• Functie moduleren, in context plaatsen in brein, netwerk
• Snorharen:
o aansturing: motoriek
o detectie: somatosensorisch
o speciale hersengebieden
• Combinatie neuroanaotmie en neurofysiologie
nodig
• Wie had er gelijk?
o Cajal zei: alle cellen hebben individuele
atonomie, atonomie van het neuron, ze
communiceren, ‘Neuron
Theory’
o Golgi zei: reticulair systeem, alle neuronen staan via directie
connecties met elkaar in
verbinding, ‘Reticular
Theory’
o Cajal had gelijk!
o Want we hebben
indivuele neuronen die
met elkaar in verbinding
staan maar niet direct contact hebben (synaps)
, o Tight junctions: neuronen hebben kanalen die tegenover elkaar zitten en tegelijk opengaan: bijna
directe verbindnig
• Zijn wij ons brein?
• Van mensen zullen we nooit alle hersencellen
snappen
• “Als het brein een mate van complexiteit
zou hebben die we kunnen bevatten, dan
zouden we te dom zijn om die te kunnen
bevatten..”
• Cajal, Golgi, da Vinci etc hebben allemaal
bijdrage geleverd aan wat we nu weten
• Kogel conventie: bedacht dat een kogel
waarmee je mensen doodschiet, mpoet
niet groot zijn en niet allesvernietigend.
Moet mensen utischakelen en niet doden.
Kans dat je overleeft als soldaat.
• Boek van Oliver Sacks: kogelwond
casussen, relatie tot hersenstructuur en
functie, bv The Man With A Shattered
World
• De hersenen zijn kwetsbaar: schotwonden, tumoren,
hersentrauma, hersenbloedingen
• Bekendste casus: Phineas Cage, staaf door hoofd heen. Overleefde het maar personaliteit veranderd.
• Zie krantartikel 1848.
• Hanna Damasio heeft 130 jaar later uitgezocht dat
de ventromediale voorhersenen het sterkst
beschadigd waren.
o Daar zit je:
• Persoonlijkheid
• Controle op je gedrag
• Concentratiemogen
• Aandachtsprocessen
• Werkgeheugen
• Besluitvorming
Deel 2
▪ Bij Neuroanaomie gaan we werking met de vergelijking tussen ht
mensen- en het rattenbrein, als model voor eht humane brein
▪ Waarom het rattenbrein? Daar is veel over bekend, er wordt veel
onderzoek gedaan met ratten
▪ We gebruiken heirvoor de Atlas voor het rattenbrein
o Historie van de anatomie
o Micro & Macro anatomie van de hersenen.
o Autonome zenuwstelsel
o Algemene aspecten/histologie hersenen
o Beeldvormende technieken
o Transmittersystemen
▪ Purves 6e editie: Hst 1, 6 en Appendix A
▪ Note: Veel komt alleen in College en prakticum voor
