Samenvatting
Samenvatting Farmacologie
- Vak
- Instelling
Deze samenvatting is gebaseerd op de slides, colleges en cursusteksten van beide proffen.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 70 pagina's
Voorbeeld 4 van de 70 pagina's
In winkelwagen
In winkelwagen
gesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
THKleuven1
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
FARMACOLOGIESAMENVATTING
FARMACOKINETIEK EN -DYNAMIEK
ALGEMEEN
- Farmacokinetiek (PK)
• Wat het lichaam doet met het geneesmiddel (GM)
o Kijken hoe het verdwijnt
o ≠ Per patiënt (bv. door gewichts- of geslachtsverschillen)
• Concentratie/tijd
• Bepaalt PD
• Determinanten (ADME)
o Absorptie
o Distributie
o Metabolisme
o Excretie/eliminatie
- Farmacodynamiek (PD)
• Wat het GM doet met het lichaam
• Concentratie/effect
• Eerst bestuderen PK, voordat men uitspraak doet over PD
- Dosis
• Bepaald door PK en PD
• Indien lage dosis " bereiken bepaalde conc, niet bereiken effect
• Indien hoge dosis " bereiken effect en toxiciteit
- Verloop
• Orale inname geneesmiddel " naar maag-darmkanaal " absorptie (bv. in dunne
darm) " v. porta " naar lever " (first-pass +) metabolisme " naar
systeemcirculatie (bloed)
o " Stof gebonden aan eiwit
o " Vrije stof
ABSORPTIE
Definitie
- Snel of traag verdwijnen van GM
- Afh van doorbloeding/ontsteking
• Indien ontsteking " meer doorbloeding " sneller verschijnen in bloedbaan
o Voorkomen door gebruik vasoconstrictor " remt bloedcirculatie " tragere
absorptie naar bloedbaan + langer pijnstillend effect
Farmaceutische fase
- = Mate waarin geneesmiddel uiteenvalt en oplost in de maag
- Pre-absorptie
- Desintegratie
- Dissolutie
• = Vrijstellen
• Paracetamol
o Indien bruistablet ipv tablet " hogere en sneller bereiken max concentratie "
snellere opname paracetamol
§ Nadeel " meer natrium " extra zout geven bij cardiale patiënten
Formule
1
, - Biologische beschikbaarheid (F)
• = Mate waarin geneesmiddel onveranderd de bloedbaan bereikt
o Indien 100mg toediening, bereikt niet 100mg het doel
𝐹 = 𝐷 ∙ 𝑓𝑏 ∙ 𝑎𝑏𝑠 ∙ 𝑓𝑝𝑒
• D: Dosis
• Fb: farmaceutische beschikbaarheid
o Of resultaat van farmaceutische fase
• Abs: mate van absorptie door darmwand
o Gemakkelijker bij vetoplosbare GM
• Fpe: first-pass effect
o Verminderde concentratie GM voordat het de systeemcirculatie bereikt
o Deel van geneesmiddel al opgenomen thv lever
o Niet bij i.v. toediening
Transport darmwand
- Paracellulair
• Transport doorheen poriën tussen cellen
- Transcellulair
• Transport doorheen celmembraan
• Onderscheid
o Passieve diffusie
§ Van hoge naar lage concentratie
§ Lineair transport
o Hoe hoger dosis, hoe makkelijkere opname
o Geen saturatie
§ Afh van
o Oppervlakte
o Grootte molecuul
o Soort stof
· Sneller bij vetoplosbaar GM
· Beter bij wateroplosbaar GM
o Concentratiegradiënt
o Membraandikte
o Transportmoleculen
§ Voor influx of efflux van GM
o Influx via carrier gemedieerd actief transport
· Tegen concentratiegradiënt in
o Efflux via transporteiwitten
· Thv darmwand
2
, · Efflux GM " minder GM naar v. porta " minder GM in
systeemcirculatie
· Bv. P-glycoproteine (P-gp/MDR)
◊ Geen opname van bepaald geneesmiddel
◊ Biedt bescherming tegen borstkanker en xenobiotica
· Bv. CYP3A4
◊ Metaboliseren/afbraak van GM " lagere concentratie GM
intracellulair
◊ Bij pompelmoessap/grapefruit " remmen CYP33A4 " meer
GM in systeem circulatie/bloedbaan
§ Saturatie
o Indien lage dosis " goede absorptie " op gegeven moment zijn
moleculen gesatureerd " weinig/geen absorptie
o Pinocytose
…
Beïnvloedende mechanismen
- Transportmoleculen en metabole enzymen
• Zie hierboven
- Complexvorming
• Indien opname GM met zuurremmer of melk (# Ca2+) ipv water " neerslaan GM
" geen opname mogelijk
- Bariatrische chirurgie
• Creëren bypass in maagdarmstelsel " geen normale absorptie meer
- pH
- maaglediging
DISTRIBUTIE
Kenmerken
- = Verdeling
- Geeft verdeling van GM in lichaam na inname
• Afh van doorbloeding
o Meest in bloed " dan zeer goed doorbloede weefsels en organen " dan
spierweefsel " dan vetweefsel
- Bepaald door (patho)fysiologische aspecten
• Baby’s " bestaan bij geboorte 80% uit water " verminderd in verloop der tijd
- Formule
𝑚𝑔
𝑑𝑜𝑠𝑖𝑠(𝐷) = 𝑑𝑖𝑠𝑡𝑟𝑖𝑏𝑢𝑡𝑖𝑒𝑣𝑜𝑙𝑢𝑚𝑒 (𝑉! ) ∙ 𝑑𝑜𝑒𝑙 𝑝𝑙𝑎𝑠𝑚𝑎𝑐𝑜𝑛𝑐𝑒𝑛𝑡𝑟𝑎𝑡𝑖𝑒 ( )
𝑙
- 𝑉𝑑
• Mate waarin GM van intra- naar extracellulair treedt
• Geeft niet aan waar GM zich bevindt
• Afh van
o Eigenschappen GM
§ Indien lipofiel " hogere Vd " mn extravasculair/in weefsel
§ Indien klein " hogere Vd
o Eiwitbinding
o Doorbloeding
o Depotvorming
Compartimenten
- Bloed-hersen barrière
• Bevat transportmoleculen
o Bepalen hoeveel GM-hersenen bereikt
- Placenta barrière
3
, • Bevat o.a. effluxtransporters
- Diepe compartimenten
• Evt. neerslag in urine " nierstenen
• Tetracycline " complexvorming met calcium in botten en gebit " neerslag +
bruine verkleuring gebit
o Niet geven bij zwangerschap
• Ketoconazol " ophoping in nagels
Bloedcompartiment
- Plasma-eiwitbinding
• Indien GM gebonden " moeilijk uittreden uit bloedbaan " minder aanwezig thv
weefsels " laag distributievolume (Vd)
• Indien 2 geneesmiddelen die beide sterk binden aan eiwit (bv. ibuprofen of vita K
antagonisten) " competitieve binding " toename concentratie van een of beide
geneesmiddel(en) " evt. toxiciteit of neveneffecten
• Bv. albumine
• Bv. ⍺1-glycoproteïne
o Belangrijk:
§ Bindt LA
§ AFE " neemt toe bij heelkunde of infectie
ELIMINATIE/KLARING
Kenmerken
- Irreversibel verwijderen van GM
- Via biotransformatie en excretie
Biotransformatie
- = Metabolisme
- Via enzymen
- Mn in lever
• Ook huid of maagdarmstelsel
- Prodrug
• Pas actief na metabolisme
- Let op bij meerdere GM
• Ene geneesmiddel (bv. cimetidine) kan ander GM beïnvloeden
- Reacties
• Fase 1
o Niet-synthetische reacties
§ Afbraak/kleiner maken
o (iso-)Enzymen/cytochromen
§ Mn CYP3A4
o Activiteit
· Bepaald door
◊ Ziekte
◊ Andere medicatie
p Ene zorgt voor inductie (versterken) andere inhibitie
o Substraten
· H1-antihistaminica
◊ Terfenadine
· Macrolide AB
◊ Clarithromycine en erythromycine
· Statines
◊ Lovastatine, simvastatine en atorvastatine
◊ Excl pravastatine, rosuvastatine en fluvastatine
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper THKleuven1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €14,98. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53068 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen