Hoofdstuk 11 Astrofysica
Paragraaf 11.1 Straling van sterren
Elektromagnetisch spectrum
Zichtbaar licht en uv-straling behoren tot het elektromagnetisch spectrum (19B), op aflopende
golflengte:
1. Radiogolven;
2. Infraroodstraling;
3. Zichtbaar licht;
4. Ultravioletstraling;
5. Röntgenstraling;
6. Gammastraling.
Het zichtbare licht is een klein gedeelte van het spectrum.
Alle vormen van elektromagnetische straling planten zich voort met de lichtsnelheid, v is dus c:
c=f· λ
- c = lichtsnelheid m/s 2,9979 · 108 m/s
- λ = golflente m
- f = frequentie Hz
Verschuivingswet van Wien
In een stralingsspectrum geef je de straling weer die een ster uitzendt: intensiteit – golflengte.
Plank-kromme (22): een stralingsspectrum die alleen afhangt van de temperatuur en niet van de
massa of samenstelling van het voorwerp (zoals een ster).
De wet van Wien: de golflente van het stralingsmaximum is omgekeerd evenredig met de absolute
temperatuur:
λ max = kw/T
- λmax = golflenge bij het stralingsmaximum m
- kw (7A)= constante van Wien m K 2,8977731 · 10-3 m K
- T = absolute temperatuur K
Soort ster + kleur Oppervlaktetemperatuur Golflengten
Koude = roodachtig < 4000 K >700 nm
Warme = blauwachtig 6500 K < 500 nm
Wet van Stefan-Boltzman
Uitgezonden vermogen: de hoeveelheid straling die de ster per tijdseenheid uitzendt de wet van
Stefan-Boltzmann:
Pbron= σ · A · T4
- Pbron = uitgezonde vermogen W
- σ (7A)= constante van Stefan-Boltzman W m -2 K-4 5,670373 · 10-8 W m-2 K-4
- A = uitstralend oppervlakte m2
- T = absolute temperatuur K
, Kwadratenwet
Kwadratenwet: het bestraalde oppervlak neemt toe het met kwadraat van de afstand van het
uitgezonden vermogen.
Intensiteit van de ontvangen straling: het uitgezonden vermogen per oppervlakte-eenheid.
I = Pbron/ 4 π r2
- I = intensiteit van de straling W m-2
- Pbron = uitgezonden vermogen W
- r = afstand tussen de ontvanger en de bron m
Zonneconstante (32C): de intensiteit van elektromagnetische straling die vanaf de zon de aarde
bereikt.
Eenheden in de astrofysica
De eenheden m en W zijn vaak te klein in de astrofysica, daarom gebruiken we:
1. De Astronomische Eenheid AE (5): de gemiddelde afstand van het midden van de aarde tot
het midden van de zon. 1AE = 1,495 · 1011 meter
2. Het lichtjaar (5): de afstand die het licht in één jaar aflegt.
3. Aantal zonmassa (32C): hier geef je de massa’s van de sterren mee weer.
4. Lichtkracht L (32C) = het uitgezonden vermogen.
Paragraaf 11.2 Sterren classificeren
Evolutie van sterren
Gravitatie-contractie: wanneer massa in een gaswolk samenklontert onder invloed van
gravitatiekracht waarbij energie vrijkomt. Protoster: gasbol door samenklontering van voldoende
massa (temp. Stijgt door omzetting kinetische energie).
Kernfusie (proces waarbij sterren enorme hoeveelheden energie uitstralen) vindt plaats bij een hoge
druk en temperatuur: H K.
0,3- 8 zonmassa’s rode reuzen: lage temperatuur + grote diameter. Waterstof op? Alleen maar
gravitatie-contractie witte dwerg: kleine diameter + hoge temperatuur.
> 8 zonmassa’s superreus: lage temperatuur + grote diameter. Door opbranden, snelle
gravitatiecontractie kernfusies: ontploffing waarbij ster veel energie uitzendt in korte tijd =
supernova.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lauragerritsen2. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.