Het buitenste deel van de aardmantel is de asthenosfeer, dit is plastisch en soms gesmolten. Zo
ontstaan er bewegingen in de lithosfeer die hier bovenop ligt, de vaste buitenkant van de aarde. De
lithosfeer breekt dan in stukken, deze noem je platen. Aardbevingen ontstaan door bewegingen van
deze platen, deze beweging gaat niet overal even snel, het verschil in snelheid zorgt voor een
verschil in spanning waardoor sommige stukken plaat worden ingeklemd en andere stukken plaat
afbreken. In het Middellandse zeegebied zijn voornamelijk convergente plaatgrenzen, deze
veroorzaken subductie en vulkanisme. Bij het naar beneden schuiven van de zwaardere plaat wordt
steeds meer spanning opgebouwd, wanneer die te hoog wordt schieten de platen los en ontstaat er
een aardbeving. Bij divergente plaatgrenzen bewegen de platen van elkaar af en stolt het
omhooggekomen magma tot basalt. Hier komen meestal minder zware aardbevingen voor dan langs
transforme plaatgrenzen, waar platen horizontaal langs elkaar bewegen. Hierbij wordt veel druk
opgebouwd en kunnen zeer zware aardbevingen ontstaan. Subductie door het rollback-principe is
wanneer de onderduikende plaat door de zwaartekracht eerder naar beneden trekt, hierbij rekt de
overschuivende plaat als het ware uit om de ruimte te vullen. Naast plooiing vindt er ook veel
breukvorming plaats in de gesteenten. Daar waar delen langs breuken zijn verplaatst spreek je van
een breukgebergte. Het Alpine plooiingsgebied strekt zich uit van Noord-Afrika langs de Pyreneeën
en de Alpen tot aan de Karpaten in Europa. De Gordel loopt door tot in Indonesië in Azië.
2 Vulkanisme
Een schildvulkaan ontstaat bij divergente plaatbewegingen en bij hotspots, het magma is op deze
plaatsen relatief vloeibaar en niet zo gasrijk waardoor er vrij rustige uitbarstingen plaatsvinden.
Wanneer latere explosies veel explosiever zijn, doordat het stroperigere, gasrijke magma
omhoogkwam vormt het tot een stratovulkaan, dit is een vulkaan met steile hellingen. Bij zeer
krachtige, explosieve uitbarstingen vliegt er zoveel materiaal de lucht in dat de lege magmakamer in
elkaar stort en alleen de buitenrand van de vulkaan in stand blijft, dit heet een caldera. Deze kan ook
gevormd worden doordat de top van de vulkaan door de uitbarsting is weggeschoten.
Griekenland ligt op zijn eigen microplaat, de Egeïsche plaat. Veel van de Griekse eilanden zijn
ontstaan door subductie. In de Egeïsche Zee zijn meerdere vulkanische eilanden ontstaan door
explosief vulkanisme. Turkije ligt op de Anatolische plaat, deze plaat ligt tussen vijf verschillende
platen. De transforme plaatgrenzen veroorzaken heftige aardbevingen in het gebied. Bij convergente
plaatgrenzen zijn er aardbevingen maar ook stratovulkanen.
Vesuvius
3 Klimaten
Grote delen van het Middellandse zeegebied worden gekenmerkt door het Middellandse
Zeeklimaat of mediterraan klimaat (Cs-klimaat). Dit klimaat heeft vrij warme, droge zomers met ‘s
winters vrij veel neerslag. De winters zijn mild waarbij het bijna nooit vriest. Delen van Spanje en
Turkije hebben het steppeklimaat (BS-klimaat) waarbij de verdamping hoger is dan de neerslag, dit
geldt ook voor Zuid-Afrika met iets zuidelijker ook het woestijnklimaat (BW-klimaat). In het noorden
van het Middellandse Zeegebied vind je het gematigd zeeklimaat (Cf-klimaat) en in de hogere delen
van de Pyreneeën en Alpen het hooggebergteklimaat (EH-klimaat), daar is de temperatuur
gemiddeld elke maand onder de tien graden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper chimnedegroot. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.