Medisch handelen
MED 1 – inleiding op algemene neurologische dysfuncties
Inleiding:
De effecten van neurologische schade door
verschillende oorzaken hebben veel overeenkomsten,
voornamelijk door de specifieke functies van de
hersengebieden en het ruggenmerg. Daarom kan
bijvoorbeeld schade aan bepaald gebied door een
tumor of hersenletsel resulteren in dezelfde neurologische effecten van verlies en klinische
tekenen. Ook de effecten van een verhoogde druk in het centrale zenuwstelsel (CNS) zijn in
principe gelijk, ongeacht de oorzaak. Om het studeren te vergemakkelijken en herhaling te
voorkomen, worden de vaak voorkomende effecten behandeld en nog nader toegelicht bij de
specifieke onderwerpen deze periode. Een aantal unieke verschillen in de effecten van schade
aan het zenuwstelsel kunnen en zullen zich voordoen, gezien de verscheidenheid aan
pathologische aandoeningen en de mogelijke combinaties hierbij.
Hersenen:
In de hersenen kan er veel meer fout zijn dan alleen een stroke, bv:
o Je kunt verbindingsstoffen missen, te veel verbindingen maken, tumoren die
ontstaan(snel/langzaam) enz.
Centraal neurologische aandoeningen(CND):
Neurologische tekenen en symptomen ten gevolge van:
o Vasculaire stoornissen:
Beroerte, TIA, hematoom
o Infecties:
Meningitis, encephlitis, polio
o Structurele aandoeningen:
Hersenen of ruggenmerg aandoeningen, cervicale spondylolyse, tumoren
o Functionele aandoeningen:
Hoofdpijn, epilepsie, duizeligheid
o Degeneratie afsterven van zenuwweefsel:
Parkinson, multiple sclerosis(MS), Alzheimer, ALS
Teken en symptomen gerelateerd aan CND:
Aanhoudende of plotseling optredende hoofdpijn
Gevoelsverlies of tintelingen
Gezichtsverlies of dubbelzoen
Aangedaan mentaal vermogen
Spier rigiditeit
Rugpijn die uitstraalt in de voet, tenen of andere delen van het lichaam
Spraakstoornis
Veranderende of onbekende hoofdpijn
Zwakte of spierkrachtverlies
Geheugenverlies
Verminderde coördinatie
Tremoren of toevallen
Spraakstoornis
5 d’s and 3 n’s:
o Diplopia, dysvagie, dysatria, dyziness, drop attacks
o Ataxia
o Nystagmus, numbness, nausea
,Algemene effecten van neurologische aandoeningen:
o Neurologische aandoeningen zijn op alle leeftijden
Focale/locale effecten
o Bv: tekenen gerelateerd aan een specifiek gedeelte van de hersenen of het ruggenmerg.
Type, locatie en ernst van de problemen kan richting geven in de diagnose om aan te
duiden welk deel van de hersenen of zenuwstelsel aangedaan is.
o Bv: Horner’s syndrome
Miosis, ptosis en een homo laterale andihidrosis (geen zweetsecretie)
- Voorbeeld:
MS
Pancoast tumor
Clusterhoofdpijn
Tenotorial lesions
Linker of recht hemisfeer
Bewustzijnsniveau
Motorische dysfunctie
Sensorische dysfunctie
Hemianpia
Taal aandoeningen
Toevallen
CVA (cerebrovasculair incident):
TIA transiet ischemic attack:
o Mini stroke waarschuwing en kans
CVA cerebrovasculair incident:
o Ischemisch
o Bloeding hemorragie
o Herkennen via teken en symptomen
o Zo snel mogelijk starten met bloedverdunners, zelfs bij een bloeding
o CT-scan
o Functie onderzoek:
Neuroloog:
- Sensorisch
- Motorisch
- Cognitief
Heeft beide effecten, min of meer dezelfde resultaten
Beginnen met bloedverdunning, zelfs als je een bloeding
hebt, dit is om klontering te voorkomen.
Medische specialisten:
Neurologie:
o Het deel van de medische wereld dat zich bezighoudt met het zenuwstelsel. Medische
specialisten die zich bezighouden met de diagnostiek en behandeling van het zenuwstelsel
noemen we neurologen.
o In het algemeen “de specialist die de leiding heeft”.
o Dirigeert het klinische pad van de patiënt in het ziekenhuis
Acute fase
o American stroke association
http://www.strokeassociation.org/STROKEORG/
o Nederlandse richtlijn - NVN-richtlijn beroerte:
http://richtlijnendatabase.nl/richtlijn/beroerte/acute_fase_bij_beroerte/
eerste_opvang_bij_beroerte.html
, Neurochirurgie:
o De del van de medische wereld dat zich bezighoudt met de chirurgische interventie bij
problemen van het zenuwstelsel. Medische specialisten die zich bezighouden met deze
chirurgische interventie noemen we neurochirurgen.
Revalidatie van neurologische aandoeningen:
o Het deel van de medische wereld dat zich in de brede zin van het woord bezighoudt met de
revalidatie. Specialisten die zich bezighouden met de revalidatie noemen we
revalidatieartsen.
o Midden en eindfase van de revalidatie
o Arts met een overview
o Werkt veel met paramedici
1 zenuw die zichtbaar is in je oog (heeft directe verbinding met de hersenen) de rest gaat allemaal
indirect.
, MED 2 – acute neurologische problemen
Inleiding:
Voorspelling van acute neurologische ziekte is een belangrijke taak voor neuro-specialisten en
ondersteuners. In ieder acute neurologische aandoening komen situaties komen voor vragen
over het management van de aandoening. Bij een verslechterende cliënt is er vaak sprake van
een spanningsveld in de besluitvorming en veel acute problemen zijn moeilijke gesprekken.
Kritieke fase van ziekte verhoogt de waarschijnlijkheid van een neurologische complicaties en
dergelijke complicaties komen vaker voor bij ernstig getroffen cliënten. Neurologen worden vaak
gevraagd om deze cliënten te zien en te onderzoeken, vaak op een urgente basis. Beslissingen
moeten en kunnen worden genomen in een veranderde situatie, ook wanneer de primaire
diagnose onduidelijk is. Het oplossen van deze kritische consulten vraagt om een brede basis van
medische kennis. Neurologische overleg kan ook tot het detecteren van een onvermoede
neurologische aandoening.
Risicofactoren:
Filmpje:
o Hoe gezonder je leeft/bent, hoe minder kans je hebt om een stroke te krijgen.
o Ze kunnen bij iedereen voorkomen, maar sommige hebben meer risicofactoren die er toe
kunnen lijden:
Leeftijd
Geslacht
Familiegeschiedenis/aandoeningen
Hartaandoeningen/onregelmatige hartritme
Roken
Alcoholgebruik
Bloeddruk in controle houden
Cholesterol gehalte in controle houden
Fysiek actief blijven
Let op wat je eet(dieet, suikergehalte, diabetes)
o Signalen van een stroke BEFAST:
Balance
Eyes
Face
Arms
Speech
Time
Herseninfarct(afsluiting) komt vaker voor dan een bloeding.
Als je ouder wordt loop je een groter risico, zeker wanneer je leefstijl minder goed en actief
wordt. Als jongere kun je ook een hersenbloeding krijgen, tussen 20 en 40 jaar tonen mensen
vaak een bepaald gedrag.
Mensen die vaker van zichzelf een zwakte hebben van arteriën en vaten in de hersenen.
Wat zorgt ervoor dat aderen in je hoofd extreem onder druk of spanning komen?
o Cocaïne, dit zorgt ervoor dat je bloeddruk binnen seconde boven de 240 stijgt.
Rode vlaggen:
Generieke rode vlaggen:
1. Fractuur
2. Hoofdpijn i.v.m. trauma(bv: hersenschudding)
3. Evenwichtsstoornis
4. Nekpijn gerelateerd aan trauma significant trauma(betekenis vol)