Samenvatting van hoofdstuk 9: Duitsland 1870 - nu (Sprekend Verleden VWO 4/5/6)
Behandeld: paragraaf 1 - 6 + KA's + data op chronologische volgorde
Bevat ook een Quizlet link voor Kenmerkende Aspecten
KA’s:
KA-37: De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van massa-
organisatie
KA-38: Het in praktijk brengen van totalitaire ideologieën (fascisme/nationaalsocialisme)
KA-39: De crisis van het wereldkapitalisme
KA-40: Het voeren van twee wereldoorlogen
KA-41: Racisme en discriminatie die leidden tot genocide, in het bijzonder op de Joden
KA-45: De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een
wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog
1 – Zwakke plekken van de Republiek
Republiek van Weimar wil vreedzame politiek om aanzien terug te krijgen van
Europa + volk – Vrede van Versailles maakt dit moeilijk:
1. Duitsland kreeg schuld voor oorlog herstelbetalingen
2. Duitsland moet grondgebied afstaan: Gebied in Polen, gebied in België, Elzas-
Lotheringen, koloniën
3. Duitsland moet ontwapenen
In Republiek van Weimar was geen meerderheid bereid mee te werken aan de
parlementaire democratie
o Communisten (KPD) wilden de macht, deden mee voor propaganda
o Nationalisten & conservatieven wilden keizerrijk terug
Minder macht voor politiek, meer macht voor henzelf
Ze verwachtten hiermee meer invloed te hebben
Zij vonden dat de oorlog was verloren door de communistische &
socialistische opstanden Dolkstootlegende
Vertrouwden socialisten & communisten niet, en ze vertrouwden het
parlement niet om hun tegen te gaan
o Ex-soldaten sloten zich aan bij communistische, conservatieve of fascistische
groepen
Kwamen werkloos terug van het front, voelden zich niet gewaardeerd
Legden de schuld bij parlementaire democratie
Allemaal vijandig gezind tegenover parlementaire democratie
Parlementaire democratische samenstelling: vertegenwoordigers van partijen met
meerderheid in het parlement Coalitie van Weimar:
o SPD, DDP (Deutsche Demokratische Partei), Zentrum (Centrumpartij):
ruggengraat van Weimar
, o DDP verloor in de jaren ’20 veel zetels – ongunstig voor Republiek, nog maar
2 steunpilaren over: socialisten + katholieken
Socialisten & katholieken vertrouwden elkaar niet
Herstelbetalingen werden niet snel genoeg betaald Frankrijk & België bezetten in
1923 het Ruhrgebied staking onder arbeiders, werden wel doorbetaald
o Hiervoor was meer geld nodig, dus er werd meer uitgeprint inflatie
1 dollar = april 1923: 25.000 mark
september 1923: 99 miljoen mark
o 1923: Grote economische crisis
Dawesplan (1924) = plan van VS bankier Charles Dawes om Duitsland te helpen met
herstelbetalingen:
o Jaarlijkse aandeel in de aflossing van de herstelbetalingen werd gekoppeld aan
de economische draagkracht van Duitsland
o 1925: VS verstrekt leningen aan Duitsland om Duitse economie te helpen met
herstellen
VS $ Duitsland
Duitsland herstelbetalingen Frankrijk + Engeland
Frankrijk + Engeland schulden VS
Gevolgen van Dawesplan: bezettingsgroepen verlieten Ruhrgebied, economisch
herstel, tussen 1924 – 1929 redelijk stabiele regering in Republiek
2 – De economische crisis van 1929
Oktober 1929: Beurskrach / Wall Street Crash faillissement van bedrijven, sterke
daling productie & handel, veel werkloosheid
o Sloeg ook over naar Europa (problemen met handel, Dawesplan, etc.)
Geen leningen meer van VS voor Duitsland bedrijven gingen failliet, beperking van
productie, arbeiders ontslagen veel werkloosheid
o Creëerde ook politieke crisis: partijen van Republiek vonden geen oplossingen
Coalitie van Weimar viel uiteen (1930) Rijksdag had maar beperkte
macht: Rijkskanselier + Rijkspresident konden Rijksdag uitschakelen
Zentrum leider Brüning werd Rijkskanselier faalde in een nieuwe
regering vinden op Rijksdag artikel 48 van grondwet: het kabinet
kon bij een noodtoestand regeren met noodverordeningen, getekend
door de Rijkspresident
= macht ligt in handen van Rijkspresident + Rijkskanselier
(Rijkspresident is machtiger)
o NSDAP van Hitler (Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei)
profiteerde van politieke & economische crisis bood alternatief voor
parlementaire democratie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper leoniekunen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
