Samenvatting Sprekend Verleden Hoofdstuk 10:
De Tweede Wereldoorlog
par. 1 – 5
KA’s:
KA-37: De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van massa-
organisatie
KA-38: Het in praktijk brengen van totalitaire ideologieën (fascisme/nationaalsocialisme)
KA-40: Het voeren van twee wereldoorlogen
KA-41: Racisme en discriminatie die leidden tot genocide, in het bijzonder op de Joden
KA-42: De Duitse bezetting van Nederland
KA-43: Verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal door massavernietigingswapens en
de betrokkenheid van de burgerbevolking bij oorlogvoering
KA-45: De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een
wapenwedloop en de voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog
KA-46: De dekolonisatie die een eind maakt aan de westerse hegemonie
Quizlet link: https://quizlet.com/_6zzupi?x=1jqt&i=1d91fg
1 – Oorzaken van de Tweede Wereldoorlog
September 1939: Duitsland viel Polen binnen Engeland + Frankrijk verklaren
Duitsland de oorlog begin WOII in Europa
Discussie over diepere oorzaken, Hitler zou (volgens sommige historici) alleen oorlog
met Oost-Europa hebben gewild voor Lebensraum (leefruimte), geen wereldoorlog
o Deze historici denken dat Frankrijk, Engeland & Sovjet-Unie
verantwoordelijk zijn, want:
Ze traden niet vroeg genoeg op tegen Hitler
Met Stalin & Hitler’s verdrag (Hitler-Stalin-pact, = niet-
aanvalsverdrag) kon Duitsland Polen aanvallen
Frankrijk + Engeland hadden te strenge eisen voor Duitsland opgelegd
in Vrede van Versailles (herstelbetalingen, geen zelfbeschikkingsrecht)
Fr + Eng lieten hem lang zijn eigen ding doen, hij verwachtte geen
oorlog met hun toen hij Polen aanviel
Fr + Eng wantrouwden SU te veel, had verdrag tussen hun kunnen zijn
geweest i.p.v. Hitler + Stalin
o Andere historici denken dat het aan de politiek van Hitler ligt en neemt het op
voor Fr + Eng:
Eng + Fr hadden schuldgevoel over Vrede van Versailles, lieten Hitler
daarom zijn ding doen om alles te herstellen
Gaven toe aan Hitler op conferentie van München, ze vonden dat
Duitsland ook zelfbeschikkingsrecht verdient
Hard optreden tegen Hitler oorlog, ze durfden het niet
Wantrouwen tegen SU gerechtvaardigd communisme was
ondergang van westerse kapitalisme geweest
, 2 – Het militaire verloop van de Tweede Wereldoorlog
Aanval op Polen Fr + Eng verklaren Duitsland de oorlog, Hitler hier niet op
gerekend Blitzkrieg (snelle veroveringsoorlog) in West-Europa
o Zou Fr + Eng tot vrede dwingen Hitler kan SU veroveren
o 1940: Hitler wordt offensief verovert Denemarken, Noorwegen, Nederland,
België, Luxemburg & groot deel Frankrijk
o Fr sluit wapenstilstand + verbreekt bondgenootschap met Engeland
Onbezette deel Fr: Vichy-Frankrijk, Maarschalk Pétain = staatshoofd
o Vrije Fransen uitgeroepen, strijd wordt voortgezet
o Eng strijdt door onder premier Winston Churchill, staat alleen tegenover
Duitsland + Italië
Juli – oktober 1940: Slag om Engeland, Duitsland verloor
VS nam deel aan oorlog na Pearl Harbor (aanval van Japan in december 1941)
economisch overwicht voor Geallieerden
o Grotere industrie, meer oorlogsmateriaal, grotere legers
Juni 1941: Duitsland breekt niet-aanvalsverdrag met SU, viel SU aan + Finland,
Hongarije & Roemenië verklaren SU de oorlog
o Oorlog Duitsland en Polen oorlog heel Europa
o Duitsland niet gelukt Leningrad, Stalingrad en Moskou niet innemen
Bezetting West-Europa & Oost-Europa heel verschillend: West-Europa kreeg
nazificatie, hoop dat zij meedoen aan nazisme, Oost-Europa kreeg veel te maken met
racisme & discriminatie – het was harder
Februari 1943: Nederlaag van Duitse leger bij Stalingrad, Duitse leger steeds verder
teruggedrongen
Veel van Duitse legermacht & wapens gebruikt bij Oostfront, dus er bleef weinig over
voor andere fronten
o September 1943: Italië capituleert, Mussolini was door leger afgezet
o 6 juni 1944: D-Day (invasie van Normandië door VS + Eng) bevrijding van
Frankrijk, België & Zuid-Nederland in een paar maanden
o Voorjaar 1945: Geallieerden worden offensief tegenover Duitsland
o 20 april 1945: Russische leger bereikt Berlijn Slag om Berlijn Hitler +
Goebbels plegen 30 april zelfmoord
3 – De Tweede Wereldoorlog vergeleken met de Eerste
Eerste Wereldoorlog: mensen hadden zin in oorlog, elke generatie heeft een oorlog,
enthousiast
Tweede Wereldoorlog: angst voor oorlog, geen enthousiasme (zelfs Duitsland &
Hitler, woord ‘oorlog’ vermeden), niemand wil erover praten
Tweede Wereldoorlog meer een wereldoorlog dan de Eerste: Noord-Afrika & Azië
belangrijker + meer landen in Europa vochten
o Daarbij was er in Azië al een oorlog tussen China & Japan, werden Franse,
Engelse en Nederlandse koloniën in Azië bezet door Japan & gebeurde Pearl
Harbor VS doet mee
