Uitgebreide samenvatting van alle hoorcolleges van het vak Bestuurskunde: Maatschappelijke Problemen en Bestuurlijke Oplossingen (FSWB-1010). Tentamencijfer: 9.2
Antwoord: De staat en zelfstandige publieke organisaties (ZBO\'s)
2.
Waaruit bestaat de private sector?
Antwoord: Maatschappelijk middenveld en de markt/bedrijfsleven
3.
Welke sturingsinstrumenten heeft de overheid?
Antwoord: Zweep (juridisch), peen (economisch) en preek (communicatief)
4.
Wat is nudging?
Antwoord: Ongemerkt mensen beïnvloeden
5.
Noem de 5 I\'s van Paul Schnabbel over maatschappelijke ontwikkelingen die ervoor zorgen dat de relatie tussen burger en overheid verandert.
Antwoord: Individualisering, informalisering, informatisering, internationalisering en intensivering
6.
Welke 3 functies heeft een politieke partij?
Antwoord: Selectiefunctie, articulatiefunctie en representatiefunctie
7.
Wat is de selectiefunctie?
Antwoord: Nieuwe Kamerleden werven
8.
Wat is de articulatiefunctie?
Antwoord: Thema\'s op de politieke agenda brengen (vanuit bepaalde ideologie)
9.
Wat is de representatiefunctie?
Antwoord: Vertegenwoordigen van de mening van kiezers
10.
Wat houdt co-creatie van beleid in?
Antwoord: Overheid en burgers ontwerpen beleid samen
Voorbeeld van de inhoud
Hoorcollege 1: Introductie
Om te kunnen ingrijpen moet er controle zijn.
Waarom is er een overheid nodig?
1. Volgens economen
➢ preventie van monopolies en kartels (prijsafspraken bijv. makelaars)
➢ productie van collectieve goederen
➢ reguleren externe effecten (effecten waarvan de kosten niet in de prijs worden
doorberekend)
➢ beheersing ‘merit’ en ‘demerit’ goods (bemoeigoederen)
➢ herverdeling
2. Volgens filosofen
➢ Thomas Hobbes: De mens is een wolf tegenover alle andere wolven.
➢ Oorlog van ‘allen tegen allen’ zonder overheid = negatief mensbeeld.
Oplossingen:
➢ Sociaal contract = macht overdragen aan soeverein heerser voor veiligheid.
➢ Morele principes (religie)
3. Volgens sociologen
➢ Probleem van collectieve actie, prisoner’s dilemma
➢ Er is een gunstigere uitkomst bij samenwerking dan bij het najagen van eigenbelang.
Want: individueel rationeel gedrag leidt tot collectief slechte uitkomsten.
Oplossing:
➢ Hiërarchische sturing door externe partij; de overheid.
Maar: volgens Axelrod is er een evolutie van samenwerking. Samenwerking levert op lange
termijn voordelen op en volgens Rutger Bregman deugt de mens.
Tussenconclusie: een overheid is nodig volgens verschillende disciplines.
3 manieren om maatschappelijke vraagstukken aan te pakken.
1, Staat (Erasmus Universiteit= overheidsinstelling met als doel onderwijs beschikbaar
maken.)
2. Maatschappij (Radboud Universiteit= maatschappelijk middenveld met als doel onderwijs
voor katholieken.)
3. Markt (Harvard University= bedrijf met als doel winst).
Overheid kan taken zelf doen of uitbesteden.
Maatschappelijk probleem komt op de agenda → politiek probleem → bestuurlijke
oplossing die bindend is voor alle partijen.
Bestuurskunde = multidisciplinair (sociologie, politicologie, economie, rechten). Analyse
maken en beslissen.
,Bestuurskunde als discipline
Vroeger = enkel gericht op de overheid
Nu = gericht op samenwerking
1. Publieke sector
● Staat = overheid (politici (bijv. Staten-Generaal, Europees Parlement,
Gemeenteraad) en ambtenaren (bijv. Ministerie van Financiën, ambassades,
diensten van gemeenten)) + zelfstandige publieke organisaties (bijv. Centraal
Bureau voor de Statistiek)
Taak = beslissingen nemen met rechtsgevolgen (promoveren, tentamen, etc)
2. Private sector
● Maatschappelijk middenveld = Private organisaties met deels publieke taken
(bijv. notaris, APK-garage, woningcorporatie) en private organisaties zonder
winstoogmerk (bijv. GreenPeace, FNV, ANWB)
● Markt = Bedrijfsleven (bijv. Coca Cola, Shell, Google)
Kennen + voorbeelden uit Bovens!
Ontwikkeling van de staat in de samenleving
➢ Regenten in de republiek
➢ Nachtwakersstaat
1 taak = waarborgen veiligheid en handhaven rechtsorde. Geen
overheidsbemoeienis op andere vlakken.
➢ Industrialisatie en urbanisatie zorgde voor particulier initiatief en professionalisering
van de zorg
➢ Eind 19e + begin 20e eeuw: overheid neemt meer taken op zich
➢ Verzorgingsstaat met 4 functies
1. Verzekeren (bv bij werkloosheid)
2. Verzorgen (uitkering)
3. Verheffen (kennis)
4. Verbinden (sociale relaties)
Verzorgingsstaat
Kenmerken
➢ Systematisch en georganiseerd
➢ Collectieve welzijn en welvaart (niet alleen gericht op zwakkeren)
➢ Iedereen dezelfde kansen geven
➢ Sociale integratie voor iedereen
Waarom een verzorgingsstaat?
➢ Crisisbestrijding
➢ Angst voor opkomst communisme door armoede
➢ Politieke compromis en wederopbouw
➢ Verdere uitbouw sociale grondrechten
Crisis in de verzorgingsstaat
➢ Betaalbaarheid en omvang
, ➢ Bureaucratisering en verstatelijking (taken van maatschappij naar staat)
➢ Versterking afhankelijkheid van overheid
➢ Fraude, misbruik en liftersgedrag
Varianten in plaats van de verzorgingsstaat:
1. Sociale investeringsstaat
➢ Van zorgen voor naar activering, van vangnet naar springplank
➢ Meer kansen, maar ook meer verantwoordelijkheden
2. Participatiesamenleving (Big Society)
➢ Starten vanuit eigen verantwoordelijkheid
➢ Vermogen van burgers om problemen samen op te lossen
Vanuit nachtwakersstaat, verzorgingsstaat, sociale investeringsstaat en
participatiesamenleving dus verschillende perspectieven op bijv. opvoeden.
Bestuurskunde
➢ Complexe maatschappelijke vraagstukken vragen om bestuurlijke aanpak:
ontwikkelen, implementeren, managen.
➢ Als spiegel van staat in een complexe samenleving.
➢ Begrijpen, verklaren en handelen in deze samenleving met kennis van verschillende
disciplines, met oog voor alle betrokkenen, met samenwerking tussen overheid,
markt en middenveld en met begrip voor dilemma’s en spanningen.
Hoorcollege 2: Sturing en de samenleving
Policy cycle
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper erasmusuniversitysummaries. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,75. Je zit daarna nergens aan vast.
