College aantekeningen
Hoorcollege week 5 (woord voor woord uitgetikt)
- Instelling
- Universiteit Leiden (UL)
Hoorcollege week 5 (woord voor woord uitgetikt)
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 9 pagina's
Voorbeeld 2 van de 9 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Hoorcollege week 5 Wetgeving en innovatieInleiding
Samenleving verandert door globalisering, technologie etc. De vraag is kan de wetgeving het tempo
van die maatschappelijke veranderingen goed bijbenen?
Thema: Wetgeving en innovatie
Elementen:
Experimenteren: motieven en achtergronden
Er is vanwege die snelle maatschappelijke veranderingen een toenemende behoefte om te
experimenteren met regelgeving vanuit de gedachte dat wijziging van wetgeving veel tijd
kost dan is het toch vaak handig als je in afwijking van de bestaande wet een beetje kan
experimenteren.
Experimenteerwetgeving: het klassieke kader
Onder welke voorwaarden is experimenteerwetgeving mogelijk. Je kunt er niet zomaar op los
experimenteren. We hebben niet voor niets bepaalde wetgeving. We zijn gewend om aan
dat soort wetgeving eisen te stellen (zie Ar 2.41).
Meer ruimte voor experimenteerwetgeving?
Op dit moment is er een discussie gaande over de vraag of we dat klassieke kader niet
moeten heroverwegen? Zou je niet meer ruimte moeten maken voor
experimenteerwetgeving? Is dat klassieke kader eigenlijk niet een beetje achterhaald? Is het
niet te stringent? Stelt het niet te strenge voorwaarden?
De toekomst: wetgeving in de responsieve rechtsstaat
Michiel Scheltema: probeert te schetsen hoe er anders tegen wetgeving moet worden
aangekeken met het oog op de toekomst.
Afwijken van wetgeving: exceptie
Afwijking van wetgeving moet een uitzondering blijven (terughoudendheid). Dat heeft iets te maken
met de waarborgfunctie van wetgeving (zie hc week 1). Een van die functies is dat wetgeving
bepaalde rechtsstatelijke waarborgen geeft.
Waarborgfunctie van wetgeving:
- legitimatie: democratische grondslag voor overheidsoptreden
- rechtszekerheid: weten wat je rechten en plichten zijn
Weten als burger, maar ook als overheid wat je rechten en plichten zijn.
- rechtsgelijkheid: regels gelden voor iedereen gelijk zodat er geen willekeur kan ontstaan.
Zodat we als burgers een zeker vertrouwen hebben in de overheid dat we gelijk worden
behandeld.
Vanuit die waarborgfunctie van wetgeving is het belangrijk dat je niet zomaar van die wetgeving kan
afwijken. Dat moet alleen in uitzonderinggevallen kunnen. Afwijken van een w.i.f.z. kan soms bij
lagere regelgeving gebeuren, maar in Ar 2.31 staat dat dat alleen kan in noodgevallen (zoals
Coronavirus; bij ministeriële regeling wordt afgeweken van de wet = noodgeval). De tweede
categorie van uitzonderen zijn de experimenten.
Alleen in uitzonderingen afwijken bij lagere regelgeving (noodgevallen, experimenten; zie Ar 2.31)
Experimenteren: motieven
Experiment: het proefondervindelijk vaststellen of een bepaald instrument een bijdrage levert aan
het oplossen van een maatschappelijk probleem. Je wilt testen of regelgeving in de praktijk goed zou
kunnen werken. En als je dat niet weet van tevoren dan is het misschien voorbarig om dan meteen
1
, een wetswijziging tot stand te brengen die ook heel veel tijd en inspanning kost. Eigenlijk zou je dan
graag willen dat je eerst iets uit gaat proberen.
Probleem:
- soms biedt de wet daarvoor te weinig ruimte om te experimenteren
- onwenselijk om een instrument met een onzeker effect, duurzaam in de wet te verankeren
en dat om die reden een
- tijdelijke en beperkte afwijking van de wet toelaatbaar zou moeten zijn om een instrument
uit te proberen
Wat is tijdelijk en wat is een beperkte afwijking? Daar is in de Ar een kader voor ontwikkeld.
Experimenteren: voorvragen
Voordat je zo een experimentenwet gaat maken dien je een aantal voorvragen te beantwoorden.
Voorafgaand aan experimentenwet:
- Wat moet het experiment precies inhouden?
Wat wil je precies gaan uitproberen en in de praktijk gaan testen? Dat moet je goed
afbakenen en goed uitdenken van tevoren omdat als je dat niet doet je eigenlijk ook niet
weet of afwijking van de wet nodig en wenselijk is en in welke mate afwijking noodzakelijk is.
Heb je voldoende zicht op het probleem dat je wil oplossen? Eerst dit goed in kaart brengen
voordat je überhaupt aan een experimentenwet gaat beginnen.
- Is daarvoor afwijking van wet wenselijk en nodig?
De ‘vlucht in regels’:
- Er is een probleem
- De wet biedt onvoldoende ruimte om het probleem op te lossen
- Er is dus nieuwe wetgeving nodig
Vaak wordt dat heel snel allemaal maar aangenomen en wordt er niet goed nagedacht over al die
tussenstappen die je moet nemen voordat je tot de beslissing komt om wetgeving te maken. RvS is
vaak kritisch op… zijn de tussenstappen goed genomen… is het goed beargumenteerd. Helaas is dat
vaak niet het geval.
Experimenteren: binnen de wet
Wat soms vergeten wordt is dat je al heel veel kunt doen binnen de bestaande wetgeving. De
bestaande wetgeving biedt vaak meer ruimte dan men denkt.
Bestaande wet biedt vaak meer ruimte dan men denkt:
- verandering van interpretatie
- aanpassing van wijze van uitvoering of toezicht
- bestaande afwijkingsmogelijkheden (experimenteerbepalingen, ontheffings- en
vrijstellingsmogelijkheden)
Vaak is het zo dat wetten op een bepaalde manier worden geïnterpreteerd door bestuursorganen en
je zou je best kunnen voorstellen dat je dat ook op een andere manier zou kunnen doen. Bepaalde
interpretaties zijn niet heilig en je zou best kunnen zeggen of je die wet anders zou moeten uitleggen
dan tot dusverre het geval was geweest.
Ook is denkbaar dat het geen wetgevingsprobleem is maar dat je in de uitvoering aan knoppen moet
draaien zodat je het probleem op die manier oplost. En het is tenslotte ook nog zo dat veel wettelijke
voorschriften al afwijkingsmogelijkheden kennen waarvoor helemaal geen nieuwe wetgeving nodig is
(dus je hoeft geen nieuwe experimentenwet dan op te stellen!). Vaak is het zo dat er al
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper madiha_e. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 82191 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen