College aantekeningen
Hoorcollege week 3 (woord voor woord uitgetikt)
- Instelling
- Universiteit Leiden (UL)
Collegedictaat van 13 pagina's voor het vak Overheidsaansprakelijkheidsrecht aan de UL (Hoorcollege week 3)
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 13 pagina's
Voorbeeld 2 van de 13 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Hoorcollege week 3 Overheidsaansprakelijkheid voor schending van het EU-recht en het EVRMVandaag staat onrechtmatige wetgeving en rechtspraak centraal. We gaan ook kijken wat voor
invloed het Europees recht heeft op de overheidsaansprakelijkheid voor wetgeving en rechtspraak.
Programma
• Inleidende opmerkingen
• EU-recht (incl. Handvest Grondrechten EU)
• EVRM
• Besluit
• Vragen
-> hoofdlijnen/knelpunten
Inleidende opmerkingen
• Breed terrein, neemt in belang toe
In wetgevingsproces is aandacht voor Europees recht aan het toenemen. Het Wetsvoorstel
m.b.t. het kolenverbod. Kolencentrales moeten gesloten worden om de klimaatdoelen te
halen. Het idee van dat wetsvoorstel is het volgende: je hebt in Nederland een aantal
moderne centrales (sinds 2015 geopend) en aantal oudere centrales. Volgens het
wetsvoorstel mogen die centrales op zich wel blijven draaien maar we verbieden het gebruik
van kolen. De oude centrales moeten per 2025 sluiten en nieuwe centrales in 2030. Het idee
van die periode is dat je genoeg tijd hebt om brandstof van kolen naar een andere brandstof
om te zetten en daarmee heb je ook geen schade geleden. Als je de Memorie van Toelichting
bij dat wetsvoorstel leest, zie je dat de wetgever anticipeert eigenlijk al op de situatie dat die
eigenaren van die kolencentrales zich daar niet bij neer gaan leggen want die kolencentrales
zijn in 2015 geopend. Die hebben een gemiddelde levensduur van 40-50 jaar. Je kan je
voorstellen dat als je dan in 2030 dicht moet dat je dan heel veel jaren mist waarmee je je
investering had kunnen terugverdienen en zelfs winst had kunnen maken. Die eigenaren van
kolencentrales gaan zich afvragen of ze dit wetsvoorstel juridisch kunnen aanvechten.
Kunnen we die wet aan de rechter voorleggen en zo ja, wat kan die rechter doen?
Op die situatie anticipeert eigenlijk al de regering in de Memorie van Toelichting. De regering
gaat uitleggen waarom deze wet een toetsing bij de rechter waarschijnlijk gaat doorstaan.
Dus je ziet bij de wetgever een toenemend belang van het Europees recht en vervolgens zie
je in de rechtspraak ook meer zaken waarin een beroep op Europees recht wetgeving opzij
legt.
• Uitspraken met (bij)rol EVRM -> aansprakelijkheid Staat:
– Urgenda-uitspraak Hof Den Haag; Hoge Raad Pelsdieren; Hof AL Gaswinning etc.
Urgenda-uitspraak: ook onder het EVRM kan een rechter het Straatburgse Hof om advies
vragen over een voorliggende rechtsvraag. In die Urgenda-uitspraak van het Hof is eigenlijk
het gebod aan de Staat gebaseerd op art. 2 en 8 EVRM en een vraag aan het EHRM zou dus
kunnen zijn: strekken die bepalingen zo ver dat je daarin niet bindende internationale
afspraken kunt inlezen en zo over de band van art. 2 en 8 EVRM bindend kunt maken? Dat is
precies wat het gerechtshof heeft gedaan in die zaak waar de Advocaat-Generaal heeft
aangegeven dat dat moet kunnen. Of de Hoge Raad een vraag gaat stellen, weet T.
Barkhuysen niet.
Hoge Raad Pelsdieren: eigenaar van de kolencentrales kijken voornamelijk naar deze zaak,
want dit is een zaak waarin de Hoge Raad voor het eerst zei: weliswaar mag je tegen die
pelsdierhouder zeggen je mag jouw bedrijf niet meer gebruiken om pelsdieren te fokken
maar als het gepaard gaat met een voldoende lange periode dat je eraan hebt kunnen
, wennen, allerlei maatregelen genomen, subsidies om je bedrijf om te zetten naar een andere
tak van sport hebt gekregen dan hoef je niet financieel te compenseren als overheid. De
Hoge Raad erkent in deze zaak eigenlijk heel duidelijk dat het bieden van een
overgangstermijn voldoende kan zijn dat daarnaast voor die pelsdierhouders geen financiële
compensatie nodig is.
Toch zie je dat de wetgever in die kolenverbod zaak ook de pelsdierhoudersformule toepast,
want die heeft het bij de Hoge Raad en Hof in Straatburg overleefd. Dus dat moet goed
komen. We zeggen tegen die kolencentrales dat de wet per 1 januari 2020 in werking treedt.
We hadden jullie per 1 januari 2020 moeten sluiten maar dan hadden we jullie financiële
compensatie moeten betalen maar omdat we jullie nog tien jaar lang de tijd geven om met
kolen te blijven stoken is dat die compensatie die je krijgt. Als erover geprocedeerd zal
worden zal de vraag zijn of dat in die kolenzaak ook op die manier bij de Hoge Raad genade
kan vinden of niet.
Hof AL Gaswinning: dit arrest van het Hof is heel interessant omdat daarin voor het eerst
eigenlijk de Staat mede aansprakelijk wordt gehouden voor de schade die wordt geleden
door de mensen in Groningen. Niet alleen de materiële schade, maar ook de immateriële
schade komt mogelijk voor vergoeding in aanmerking. En ook daar zie je dat het Hof dat
mede baseert op art. 2 en 8 EVRM (Europeesrechtelijke bepaling).
• Basiskennis nodig
EU-recht: doorwerking
• Voorrang boven alle nationale recht.
Hoe werkt het Europees recht in Nederland door? Het heeft voorrang boven alle nationale
recht.
• Rechtstreekse werking
Bepalingen die voldoende precies geformuleerd zijn hebben rechtstreekse werking en
kunnen door nationale rechters ingeroepen worden en op basis daarvan ook daarmee strijdig
nationaal recht opzij leggen.
• Conforme interpretatie
Voordat je wetgeving buiten toepassing gaat laten of besluiten gaat vernietigen probeer je ze
eerst conform te interpreteren. Eerst zo te interpreteren dat er geen strijd met Europees
Unierecht is. Dat doe je allemaal vanuit het vereiste van effectieve nationale
rechtsbescherming. Bedrijven en burgers moeten op nationaal niveau de mogelijkheid
hebben om die EU-rechten geldend te maken. Voorrang, rechtstreekse werking en conforme
interpretatie zijn allemaal middelen om voor die bedrijven en burgers op nationaal niveau
dat EU-recht te kunnen afdwingen.
• Aansprakelijkheid
Stel dat er toch een situatie in stand is gebleven van een tijd lang strijd met Europese recht.
Als gevolg van strijd met EU-recht is schade opgetreden. Als de rechter vaststelt dat het
inderdaad in strijd is met EU-recht dan is de vervolgvraag (en daar gaat dit college over),
welke eisen stelt het EU-recht aan de mogelijkheden om op nationaal niveau die Staat voor
die schending van het EU-recht aansprakelijk te houden? We zien dan dat EU-recht op
grond van het vereiste van effectieve nationale rechtsbescherming ook eist dat er een
schadevergoedingsmogelijkheid is in zo een geval. Daar worden bepaalde minimumeisen aan
gesteld maar op zijn minst moeten EU-claims gelijkwaardig worden behandeld aan de zuiver
nationale claims. Dat betekent dus dat als de verjaringstermijn voor een actie uit
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper madiha_e. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen