College aantekeningen
Hoorcollege week 5 (woord voor woord uitgetikt)
- Instelling
- Universiteit Leiden (UL)
Hoorcollege week 5 (woord voor woord uitgetikt)
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 10 pagina's
Voorbeeld 2 van de 10 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Hoorcollege week 5 Aansprakelijkheid voor appellabele besluiten(causaliteit en relativiteit)
Introductie
Welke aspecten van de bijzondere positie van de overheid zouden van
belang kunnen zijn in het aansprakelijkheidsrecht? Waarom zou de positie
van de overheid in het aansprakelijkheidsrecht anders zijn dan van de
gemiddelde private partij? Wat zou een rechter kunnen nopen om andere
afwegingen te maken als het gaat om de overheid?
overheid handelt in het algemeen belang
belastingbetaler betaalt: geen keuze
overheid kan eenzijdig rechten en plichten van burgers wijzigen
bestuursrechter oordeelt vaak over de toelaatbaarheid
bestuursrechtelijk handelen
publiekrechtelijke normen: handelen in strijd met een wettelijke
plicht levert onrechtmatigheid op maar als de overheid handelt in
strijd met een wettelijke plicht (zoals termijnoverschrijding,
schending motiveringsplicht etc.) dan is dat onvoldoende om tot
onrechtmatigheid te komen. De rechter worstelt hiermee.
collectiviteit
Beleidsvrijheid
Beleidsvrijheid: bij feitelijke handelingen marginale toetsing als sprake is
van beleidsvrijheid. Als er beleidsvrijheid is dan toetst de rechter
marginaal oftewel terughoudend. Een goed voorbeeld hiervan is het Vie
d’Or arrest: rechter toetst alleen maar of het bestuursorgaan in
redelijkheid tot zijn besluit heeft kunnen komen. Soms wordt daar ten
onrechte uit afgeleid dat de rechter al het overheidshandelen marginaal
toetst maar dat is niet zo. Als je feitelijk handelt als overheid of een besluit
hebt waar niet die beleidsvrijheid speelt dan toetst de rechter gewoon vol.
Niet als regel marginale toetsing overheidshandelen, maar alleen als
sprake is van beleidsvrijheid. Zo niet dan volle toetsing onrechtmatigheid.
Een goed voorbeeld hiervan is het arrest Srebrenica:
Stelling Pels Rijcken: als rechter mag je een politiek gevoelig besluit niet
toetsen. Daar kan je als rechter niet aankomen. Volgens de Hoge Raad is
dat niet zo. Als er geen beleidsruimte is voelt de rechter zich vrij om het
handelen van de overheid vol te toetsen. Dat het politiek gevoelig is doet
hier niet aan af.
De bijzondere positie van de overheid?
• Artikel 6:162 lid 1 BW is een bepaling uit het Burgerlijk Wetboek.
• Is het wel logisch dat voor aansprakelijkheid wegens onrechtmatige daad
dezelfde vereisten gelden voor zowel de overheid als private partijen?
• Bijzondere positie van de overheid in het aansprakelijkheidsrecht blijkt niet
uit de wet of parlementaire geschiedenis.
Achtergrond huidige situatie
• Het niet opnemen van een afzonderlijke wettelijke regeling voor de
onrechtmatige overheidsdaad berust niet op een bewuste keuze van de
wetgever.
• Heel lang was het standpunt in de literatuur dat voor de overheid,
vanwege haar bijzondere positie, uiteraard niet dezelfde vereisten voor
onrechtmatige daad zouden moeten gelden als voor private partijen.
, • Discussie: zou een dergelijke regeling in het BW of in een (nog niet
bestaande) regeling voor bestuursrechtspraak moeten worden opgenomen
en hoe zou een regeling voor onrechtmatige daad eruit moeten zien?
• Jaren zestig: wetsontwerp ‘ODOL’. Dit ontwerp bevatte een
materieelrechtelijke regeling van de onrechtmatige overheidsdaad voor
het burgerlijk recht.
Waarom is uiteindelijk toch geen aparte regeling voor onrechtmatige
overheidsdaad gekomen? Wat zou er in de weg staan?
Het is voor de staat moeilijk om een regeling op te stellen die aangeeft wanneer
de staat zelf aansprakelijk is voor overheidshandling. Dat ligt gevoelig. Een
regeling maken over wanneer jezelf aansprakelijk bent.
Achtergrond huidige situatie II
• Waarom niet gekomen:
Bestuursrecht is alleen voor besluiten gaan gelden.
Gevoelig onderwerp, dat de wetgever steeds voor zich uit heeft
geschoven.
Burgerlijke rechter oordeelde inmiddels over schending van
publiekrechtelijke normen door de overheid.
De huidige situatie
• (Afwijkende) positie overheid bij aansprakelijkheid wegens onrechtmatig
handelen is een onderwerp met een hoog rechtspolitiek gehalte: keuzes
wetgever
• De wetgever zwijgt echter in wet en parlementaire geschiedenis
• Rechtspolitieke keuzes rechter onvermijdelijk (?)
• Hoe vorm geven?
• De rechter als geschilbeslechter en rechtsvormer
Het relativiteitsvereiste
• Artikel 6:163 BW:
“Geen verplichting tot schadevergoeding bestaat, wanneer de geschonden
norm niet strekt tot bescherming tegen de schade zoals de benadeelde die
heeft geleden.”
De relativiteitseis houdt in dat de geschonden norm moet strekken tot
bescherming tegen de schade zoals die zich heeft voorgedaan. Zie
Tandarts-arrest: De vergunningsplicht was namelijk ingesteld om de
patiënt te beschermen tegen onbekwame tandartsen, en niet om de
broodwinning van bevoegde tandartsen te beschermen tegen
concurrentie.
• Gaat om het doel en de strekking van de geschonden norm. De rechter
kijkt naar het doel en de strekking van de wet. Deze kunnen blijken uit de
wetsgeschiedenis.
• Wetgever over artikel 6:163 BW: relativiteitsvereiste dient terughoudend
te worden toegepast. Bij twijfel moet dus in beginsel relativiteit worden
aanvaard.
Hoe bepaalt de rechter doel en strekking van zo’n wet? Alleen als duidelijk
is dat het doel en de strekking niet strekt ter bescherming van de
belangen van de eiser, dan moet je afwijzen op basis van het
relativiteitsvereiste.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper madiha_e. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen