Samenvatting Katern Islam:
Mekka -> Geboorteplaats Mohammed -> welvarende stad, omdat hij op een kruispunt van
belangrijke karavaanroutes lag -> midden in de stad stond een heilig gebouw -> Ka’ba -> de
steen die daarin lag, werd door heidenen uit de hele omgeving vereerd -> elk jaar kwamen
ze daar voor bedevaart naartoe
Het Arabisch schiereiland werd in die tijd hoofdzakelijk bewoond door bedoeïnen:
rondtrekkende nomaden. Er woonden ook christenen uit allerlei verschillende stromingen
en joden in dat gebied.
De tijd voordat Mohammed zijn openbaringen kreeg, wordt de tijd van onwetendheid
genoemd, Jahillyya.
De laatste profeet:
Mohammed, die in 570 geboren werd, verloor al vroeg zijn ouders. Hij werd opgevoed door
zijn oom Aboe Talib. Zijn jonge jaren bracht die door in de handel, hij trok door het
Arabische schiereiland en kwam in contact met veel mensen. Zo ook met een christen, die
zag dat hij grote spirituele capaciteiten had. Mohammed was op zoek naar verlichting, hij
bad veel, hij vastte, zorgde voor de armen, hij was op zoek naar God en hij ging jaarlijks op
bedevaart. Toen hij op bedevaart was trok hij zich terug in een grot en die nacht kreeg die de
boodschap van God om te verkondigen.
De Openbaring:
Deze boodschap van God was het begin van de Koran (letterlijk = voordracht). Het bleef toen
2 jaar stil, maar daarna gingen de openbaringen verder. Het was een afmattende ervaring
voor Mohammed. Hij vond het moeilijk de hemelse taal in menselijke taal om te zetten.
Soms hoorde hij de woorden van de engel Gabriël die de woorden van Allah overbracht. Het
leidde tot teksten die in prachtig, beeldend Arabisch verwoord zijn. Het werd zowel
mondeling als schriftelijk doorgegeven. Maar nog altijd hebben de Koranteksten de meeste
zeggingskracht als ze gereciteerd (plechtig voorgelezen) worden.
De vlucht naar Medina:
Mohammed kreeg de opdracht van Allah om zijn boodschap te verkondigen. Hij moest een
einde maken aan de afgodenverering zoals die in Mekka plaatsvond -> leidde tot grote
conflicten met stamgenoten, ze waren bang dat het afzweren van het heidendom tot grote
conflicten met de bedoeïenen uit de omgeving zou leiden -> hij vertrok daarop naar Yatrib,
waar men wel in de boodschap van Mohammed wilde geloven.
Hidjra -> emigratie van Mohammed naar Yatrib
622 -> begin jaartelling -> keerpunt in de geschiedenis -> Mohammed stichtte in Yatrib een
theocratische gemeenschap -> woord van Allah vormde leidraad voor het handelen -> Yatrib
werd Medina -> Stad van de profeet
, Mohammed woonde daar in een eenvoudig huis, voor hem waren alle mensen
gelijkwaardig.
Er zijn veel verhalen over zijn vriendelijkheid, gastvrijheid en liefde voor zijn kleinkinderen.
Mohammed had alleen maar dochters, hij vond het vreselijk dat men meisjes verachten,
omdat ze liever een jongen wilde.
Strijd:
Enkele maanden na zijn aankomst is Medina begon de profeet met de voorbereidingen om
Mekka te veroveren, dit moest om zijn openbaringen door te kunnen geven. Die
verspreiding van de openbaringen ging gepaard met veldslagen en strijd. Mohammed staat
als een strijder bekend, terwijl Jezus juist als vreedzaam. Maar Mohammed speelde een heel
andere rol op het Arabisch Schiereiland dan Jezus in Palestina van zijn tijd. Mohammed had
politieke macht en wilde een nieuwe religie stichten. Jezus niet.
Mohammed en zijn volgelingen werden regelmatig belaagd door Koerasjieten uit Mekka.
Door zelf de strijd aan te gaan, was Mohammed in staat het geloof te verspreiden en veel
aanhangers te winnen. Overigens zijn er vanuit de traditie veel verhalen bekend over het
grote rechtvaardigheidsgevoel van de profeet. Hij was niet uit op onnodig bloedvergieten.
Na de inname van Mekka werd ook de rest van Arabië van het heidendom gezuiverd. De
laatste toespraak die Mohammed vlak voor zijn dood heeft gehouden is bewaard gebleven
in één van zijn eerste biografieën. Hij onderstreept dat geen mens beter is dan een ander en
dat Allah de gelovigen tot verantwoording zal roepen.
Verspreiding en bloei:
Na de dood van Mohammed ontstond het acute probleem van zijn opvolging. Hij had
namelijk alleen dochters. Ondanks de politieke strijd die gevoerd werd, breidde de islam zich
verder uit. De theologie werd geordend en de Koranteksten werden op schrift vastgelegd.
Maar ook over de theologie werden debatten gevoerd.
De moe’tazilieten -> Koran moest je symbolisch uitleggen
Volgelingen van Al-asj’ari -> Koran is net als God niet geschapen. God is almachtig en
bepaalt het menselijk handelen. Maar een mens blijft wel verantwoordelijk.
De islam verspreidde zich over het Midden-Oosten tot Iran, over Noord-Afrika, Spanje en
delen van het Byzantijnse Rijk. Het was een ongelooflijk snelle groei. Ze waren tolerant
tegenover andere godsdiensten. Rond de 10 de eeuw was de wetgeving klaar, die werd
gebaseerd op de Koran en de hadith (overlevering van het leven en uitspraken van de
profeet). Er worden 5 soorten regels onderscheiden: dat was verplicht is, dat wat wordt
aanbevolen, dat wat geoorloofd is, dat wat wordt afgekeurd, dat wat verboden is.
In de tijd dat West-Europa in de ‘donkere middeleeuwen’ zat kende de islam een grote bloei
in wetenschap en filosofie. Vooral het Spanje van de twaalfde en dertiende eeuw is nog altijd
beroemd om zijn wetenschappelijk klimaat.
Een wereldwijde religie:
In 1492 werden de moslims uit Spanje verdreven, maar in de rest van de wereld was er een