Tekstdoel de schrijver/spreker wil ... tekstsoort tekstvorm objectief?
informeren lezer gegevens informatieve tekst nieuwsbericht, objectief
verstrekken of verslag verslag
doen van een gebeurtenis.
uiteenzetten de lezer uitleggen hoe iets uiteenzetting tekst in schoolboek, objectief
in elkaar zit of werkt. achtergrondartikel
beschouwen de lezer ergens over na beschouwing redactioneel overwegend
laten denken door diverse commentaar, objectief
kanten te laten zien (van recensie
een probleem).
overtuigen de lezer met behulp van betoog ingezonden brief, subjectief
argumenten zijn standpunt column
laten overnemen.
activeren de lezer overhalen iets te activerende tekst advertentie, subjectief
gaan doen, in actie te sollicitatiebrief
komen.
amuseren de lezer vermaken. amuserende tekst anekdote, -
stripverhaal, roman
Combineren
➔ Betogende tekst met uiteenzettende elementen.
➔ In een tekst met verschillende doelen is één van de doelen het hoofddoel, deze vind je als je je afvraagt
wat de schrijver vooral wil bereiken.
2.2 t/m 2.4 Tekstsoorten
Uiteenzetting: informatieve tekst met een zo objectief mogelijke weergave van feitelijke informatie, waarin je iets
uitlegt, beschrijft, verklaart of meedeelt.. Zo objectief mogelijke weergave feitelijke informatie.
➔ Je informeert de lezer over een onderwerp of situatie en legt uit hoe gegevens met elkaar samenhangen
of hoe iets werkt of je geeft verklaringen en oplossingen.
❖ Zakelijke stijl, je blijft onpartijdig en neutraal maar geeft voldoende voorbeelden.
❖ Vaste tekststructuren: indelingsstructuur, verklaringsstructuur en tijdstructuur.
indelingsstructuur
inleiding Wat is het onderwerp?
kern Welke aspecten van het onderwerp behandel je?
slot Wat is, samengevat, het belangrijkste?
verklaringsstructuur
inleiding Wat is het verschijnsel dat om een verklaring vraagt?
kern Welke kenmerken heeft het verschijnsel?
Welke verklaringen/oorzaken/redenen kun je ervoor geven?
slot Welke verklaring ligt het meest voor de hand?
, tijdstructuur
inleiding Wat is het onderwerp of verschijnsel?
kern Hoe was dit in het verleden?
Hoe is dit in het heden?
slot Welke conclusie kun je trekken uit deze ontwikkeling?
Welke ontwikkeling verwacht je in de toekomst?
Betoog: Een tekst waarmee je iemand probeert over te halen voor een bepaald standpunt, met argumenten
(overtuigen). De tekst is subjectief.
➔ Je probeert de lezer of luisteraar van jouw standpunt te overtuigen. Je mening staat centraal en
onderbouw je met steekhoudende argumenten.
❖ Persoonlijke stijl, er is ruimte voor emotie en je kunt retorische middelen gebruiken.
❖ Vaste tekststructuren: voordelen- nadelenstructuur of stelling-argumentatiestructuur
voordelen-nadelenstructuur
inleiding Welk onderwerp ga je behandelen?
kern Wat zijn de voordelen?
Wat zijn de nadelen?
slot Wat weegt het zwaarst? (Bij een beschouwing niet)
Wat is de eindconclusie? (Bij een beschouwing is dit samenvatting)
stelling-argumentenstructuur
inleiding Wat is jouw standpunt?
kern Welke argumenten spreken voor dat standpunt?
Welke tegenargumenten kun je bedenken en weerleggen?
slot Wat is de conclusie?
Beschouwing: Zo objectief mogelijke beschrijving van verschillende standpunten en bijbehorende argumenten
(opiniëren). Je kunt argumenten voor en tegen een standpunt behandelen, maar je blijft zelf grotendeels objectief.
Je beschrijft interpretaties, verklaringen en meningen, zodat de lezer of luisteraar zich een mening kan vormen.
❖ Overwegend zakelijk en beschrijvend, je geeft meningen en argumenten van meerdere deskundigen
weer. Je mag je eigen mening iets persoonlijker verwoorden.
❖ Vaste tekststructuren: probleem-oplossingstructuur, de vraag-antwoordstructuur en verklaringsstructuur.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper imkejanssen2. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.