College aantekeningen
Hoorcollege week 9 Constitutionele verwantschap (woord voor woord uitgetikt)
- Instelling
- Universiteit Leiden (UL)
Hoorcollege week 9 Constitutionele verwantschap (woord voor woord uitgetikt)
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Hoorcollege week 9 Constitutionele verwantschapWe gaan naar de convergentie van grondwetten kijken. Er komen meer grondwetten in de wereld
maar is het nou zo dat ze meer op elkaar gaan lijken?
Convergentie = het samentrekken van grondwetten. Als grondwetten samentrekken, hoeveel
grondwetten hebben we dan?
Er komen wereldwijd steeds meer grondwetten – 97% van alle landen heeft er een – en die
grondwetten gaan ook steeds meer op elkaar lijken. Door welke bril we ook kijken, hoeveel maten en
soorten we wensen te onderscheiden, of welke begrippen we erop loslaten: ze zijn allemaal
geschreven, ze roepen allemaal een rechts- en leiderschapssysteem in het leven, en er is nauwelijks
nog een handvol uitzonderingen te vinden die niet het standaardviergangenmenu van de liberale
democratie (rule of law, democratisch leiderschap, machtenscheiding en individuele
vrijheidsrechten) op de kaart heeft staan. Maar is dat wel een eerlijke manier van vergelijken?
In deze week gaan we bekijken of en hoe je kunt bepalen of grondwetten in de wereld ook echt meer
op elkaar gaan lijken. Hoe kan je dat meten, onder welke gezichtshoeken kun je daar nu uitspraken
over doen. Om dat te weten kijken we eerst naar de opmerkelijke grondwetsgroei van de afgelopen
50 jaar, op zoek naar oorzaken en factoren. Daarna verkennen we patronen van gelijkenis (of
verschil).
Heel veel grondwetten
Hoeveel grondwetten hebben we dan? Heel veel.
Er is een werelddatabase. Daarin staan alle grondwetten ter wereld in het Engels in een authentieke
versie.
2018
189 constituties op 193 landen (97,9%) – één documentsgrondwetten
San Marino/Israël wel constituties, maar niet in één document (Zweden twijfelgeval, Nieuw
Zeeland 1986 – zelfs VK) – zo bezien 99,4% van de landen geschreven constituties)
We hebben 193 landen in de wereld. Als je goed kijkt, hebben 189 van die landen niet alleen een
geschreven grondwet maar die grondwet ook neergelegd in één document. Dat is ongelofelijk veel.
Dat is bijna een werelddekking. Wim Voermans heeft het een beetje met de Britten en Noren te
doen. De Britten zeggen dat er nog best veel landen zijn met een ongeschreven grondwet. Antwoord
nee. Volgens Wim Voermans is dat niet zo. 189 van die landen hebben gewoon een geschreven
grondwet in één document. Dat kun je in die werelddatabase checken. Dan zijn er wel wat
twijfelgevallen. Er zijn twee landen die hebben meer documentsgrondwetten dus die hebben een
grondwet verdeeld over meerdere documenten (Zweden en Israël). Israël is van plan om een één
documentsgrondwet te maken. Ook Nieuw-Zeeland is een twijfelgeval volgens de Britten. Volgens de
Britten heeft Nieuw-Zeeland een ongeschreven grondwet, zelfs al zegt Nieuw-Zeeland van niet. In VK:
basisregels over politieke en rechtssysteem zijn verdeeld over zestien parlementaire stukken en
natuurlijk ook case law. De Britten zijn hier trots op. Zij vinden het een teken van beschaving dat je
niet zo een stom documentje hebt. Dus daarom willen de Britten niet één grondwetsdocument
hebben. Zij geloven in de wijsheid van eeuwen die ze hebben opgebouwd en al die generaties
hebben een beetje bijgedragen aan de wijsheid die het leiderschapssysteem en politieke systeem van
het VK is. Dat is op zich een mooie gedachte. Alleen het probleem daarvan is toen Boris Johnson het
parlement wilde ontbinden niemand de spelregels ervan kon vinden.
, Recent verschijnsel
87% van al die grondwetten dateert na 1950
74% van het totaal van na 1975 dateert
Het is een recent verschijnsel dat al die landen grondwetten hebben. Ook het aantal democratieën
maakt golfbewegingen. Van die 193 landen zijn er 120 een nominale democratie. Maar echte
democratieën, dat zijn er nog maar 44 en dat loopt terug dus dat is wel zorgelijk. Die grondwetten
hebben sinds de 19e eeuw ook golven meegemaakt. Die grondwetten volgen niet meer het ritme van
die democratiegolf. Dat deden ze eerst wel. Dan werd je een democratie en dan kreeg je een
grondwet. Maar tegenwoordig loopt golf democratie terug maar aantal grondwetten neemt toe.
87% van alle grondwetten in de wereld dateert van na 1950. En eigenlijk is nog opmerkelijker dat
74% van het totaal van na 1975 is. Dus het is een heel recent en omvattend verschijnsel.
Waarom?
Hirschl 2013
Ideologische verklaring
De wereld heeft begrepen wat de toekomst met ons wil. We worden met zijn allen beter
omdat we beter snappen wat de geschiedenis met ons voor heeft. Als je maar lang genoeg
nadenkt, dan kom je vanzelf tot betere ideeën. Dat is ook het idee van de Verlichting. Beter
nadenken, langzaam kom je bij de waarheid. Dit is de openbaring van de geschiedenis. Die
laat dus zien hoe het eigenlijk is om een beter mens te worden. Als je maar genoeg nadenkt,
dan zie je wat de geschiedenis met ons voor heeft. Een ideologische verklaring, dan is je
vraag: waarom zijn er zoveel grondwetten? Nou, doordat mensen beter zijn gaan nadenken
zien ze beter wat de geschiedenis met ze voorheeft en dat is dat we allemaal onder een nette
grondwet van een bepaalde soort leven.
Economische redenen (credible commitment)
Nee, dat we zoveel grondwetten hebben, heeft te maken met de globale wereldeconomie.
Landen zijn in de wereld economisch afhankelijk van elkaar geworden. Afhankelijk geworden
van investeerders. En zo’n grondwet zegt credible commitment. U brengt uw geld naar mij u
heeft een goede kans. Wij zijn een net systeem en wij hebben een net leiderschapssysteem.
Dat kun je zien in onze grondwet en wij hebben een heel net rechtssysteem dus als je hier in
ons land investeert hebben wij een nette manier om ervoor te zorgen dat als jij in een
handelsconflict komt dat dat beslecht kan worden en je je geld terug kan krijgen. Het land
committeert zichzelf aan een aantal regels zodat investeerders meer vertrouwen kunnen
hebben. Het verklaart niet helemaal waarom een land als Azerbeidzjan toch een grondwet
wilde. Niet elk land is immers evenzeer afhankelijk van buitenlandse investeringen en toch
willen ze graag een grondwet. Het verklaart best een boel maar niet alles zeggen de
economen zelf. Die erkennen dat.
Politiek-strategisch verklaring
(Duurzaam leiderschap – efficiënte coördinatie grootschalige samenwerking).
Een grondwet is een heel mooi legitimiteitsvehikel. Wij als mens zijn gevoelig voor beelden,
ideeën en concepten die een soort ‘wij’ uitroepen waardoor wij op een manier samen
kunnen werken die we nooit individueel hadden kunnen doen met onbekenden. Wij kunnen
in hele grote groepen met elkaar samenwerken rondom een bepaald verzonnen idee. Dat is
de politiek-strategische verklaring. Zo’n grondwet geeft een heel mooi recept voor duurzaam
leiderschap. Dictaturen hebben één dodelijk probleem. Ooit is het een keer afgelopen. Een
democratie is duurzaam, want als de ene weggaat dan hebben we een manier gevonden om
een andere leider te vinden, duurzaam leiderschap. Dat is heel makkelijk in een politiek
systeem om zonder burgeroorlog verder te kunnen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper madiha_e. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen