Soorten overheidsovereenkomsten
Bevoegdhedenovereenkomst
Een bevoegdhedenovereenkomst is een overeenkomst die de overheid
sluit voordat het een besluit neemt. Het gaat over een publiekrechtelijke
bevoegdheid dus bijv. als de gemeente met burgers contracteert over de
wijziging of invulling van een bestemmingsplan dan is dat een
bevoegdhedenovereenkomst. Een bevoegdhedenovereenkomst gaat aan
het gebruik van een publiekrechtelijke bevoegdheid vooraf. Je maakt eerst
een afspraak en daarna zie je dan dat de bevoegdheid wordt uitgeoefend.
Voorbeeld 1: de wijziging van een bestemmingsplan. Iemand wil dat
een bestemmingsplan wordt gewijzigd bijv. een projectontwikkelaar.
Die gaat naar de gemeente en die geeft aan dat hij een mooi plan
heeft. Probleem is dat bp moet worden aangepast. In een
overeenkomst wordt vastgelegd dat de gemeente zich gaat
inspannen om dat bp te wijzigen en dan kan de projectontwikkelaar
het plan realiseren zonder in strijd te zijn met het bp. Het wijzigen
van een bp is een bevoegdheid die is toebedeeld aan de
gemeenteraad. Daarom kan de gemeente zich slechts inspannen om
het bp te wijzigen (let op: bevoegdhedenovereenkomsten kunnen
ook een resultaatsverbintenis bevatten maar vaak in de praktijk
betreffen die overeenkomsten inspanningsverplichtingen aan de
kant van de overheid).
Voorbeeld 2: een vso dat de fiscus afspreekt om op een bepaalde
manier belasting te heffen. Het is handig als je weet hoe de fiscus
de feiten en toepasselijke regels interpreteert. Regels zijn vaak voor
meerdere interpretaties vatbaar, maar toegepast op de feiten al
helemaal en dan ben je in onzekerheid als burger (hoeveel moet ik
volgend jaar gaan betalen?). Wat je wil als burger is dat je hier van
tevoren een inschatting over kan maken. Zo een afspraak kan in een
vso vastgesteld worden en dan is het ook een
bevoegdhedenovereenkomst.
Voorbeeld 3: afspraak over een straatnaambord. Het bepalen van de
straatnaam is een publiekrechtelijke bevoegdheid van de gemeente.
Het kan ook een inspanningsverplichting zijn want als je een
afspraak maakt met het college van B&W en het is een bevoegdheid
van de gemeenteraad dan kan dat college zich slechts inspannen
om dat binnen de gemeente te realiseren. Waarom een
inspanningsverplichting? Omdat binnen de gemeente verschillende
organen betrokken kunnen zijn. Je maakt een afspraak met de ene
bestuursorgaan en een ander bestuursorgaan heeft er ook wat over
te zeggen.
Beide voorbeelden hebben niets te maken met overheidseigendom.
Bij beiden is de titel van de overeenkomsten niet het
eigendomsrecht. Wat is de titel op grond waarvan de overheid de
bovenstaande overeenkomsten kan sluiten? Een publiekrechtelijke
bevoegdheid. Waarom zijn deze twee overeenkomsten geen
privaatrechtelijke overeenkomsten? Er is sprake van een
publiekrechtelijke bevoegdheid. De gemeente heeft een
bevoegdheid om bestemmingsplannen te maken. Bij de belasting is
het de bevoegdheid om belasting te heffen. Bij privaatrechtelijke
overeenkomst heeft de overheid geen publiekrechtelijke
bevoegdheid. We onderscheiden tussen publiekrechtelijke en
, privaatrechtelijke overeenkomsten en de publiekrechtelijke
overeenkomst heeft dan als kenmerk dat je let op het feit dat het
de publiekrechtelijke bevoegdheid is waarover afspraken
worden gemaakt. We letten dus op het object. Bij de
bevoegdhedenovereenkomst is het object de
publiekrechtelijke bevoegdheid en bij de privaatrechtelijke
overeenkomst is het object een privaatrechtelijke
bevoegdheid.
Privaatrechtelijke overeenkomst (beleidsovereenkomst of
vermogensovereenkomst) aanbestedingsrechtelijke regelgeving is hier
relevant (hc week 5 deel 2).
Gemengde overeenkomst
Te wijzen valt op de overeenkomst waarin een gemeente afspreekt grond
te ruilen en tevens afspreekt te zullen bevorderen dat de bestemming van
de grond zal worden aangepast. Ten dele vormt de eigendom van de
grond het onderwerp van het contract (privaatrechtelijke
overheidsovereenkomst), en ten dele wordt gecontracteerd over de
publiekrechtelijke bevoegdheid om het bestemmingsplan aan te passen
(bevoegdhedenovereenkomst).
Object en uitvoeringshandeling
Bevoegdhedenovereenkomst = overeenkomst over het gebruik van een
publiekrechtelijke bevoegdheid
Uitvoeringshandeling kàn appellabel Awb-besluit zijn!
Privaatrechtelijke overeenkomst = overeenkomst over het gebruik van een
privaatrechtelijke bevoegdheid
uitvoeringshandeling is privaatrechtelijk!
Gemengde overeenkomsten = beide soorten bedingen in overeenkomst
Wat is het object bij een privaatrechtelijke overeenkomst? De titel is meestal het
eigendomsrecht of een ander zakelijke recht. Een privaatrechtelijke
uitvoeringshandeling is het sluiten van een huurcontract of een
erfpachtovereenkomst terwijl bij de bevoegdhedenovereenkomst is de
uitvoeringshandeling een publiekrechtelijke rechtshandeling. Dus de
uitvoeringshandeling in het voorbeeld van het bp is de vaststelling van het bp of
het opleggen van de belastingaanslag. Dus de uitvoeringshandeling bij een
bevoegdhedenovereenkomst of privaatrechtelijke overeenkomst hebben een
heel verschillend karakter.
De publiekrechtelijke uitvoeringshandeling… als je wil weten naar welke rechter
je gaat… soms naar de een soms naar de ander. De publiekrechtelijke
rechtshandelingen zijn niet altijd vatbaar voor bezwaar en beroep bij de
bestuursrechter. Niet iedere uitvoeringshandeling die de overheid verricht, ook al
is die publiekrechtelijk, komt bij de bestuursrechter terecht. Een
bevoegdhedenovereenkomst waarin een afspraak is gemaakt over een gewoon
avv (= een reguleringsovereenkomst) dan staat de Awb eraan in de weg dat je
naar de bestuursrechter gaat en dan is de uitvoeringshandeling, ook al is die
publiekrechtelijke van aard, niet appellabel bij de bestuursrechter (art. 8:3 lid 2
Awb) dus dan zal je toch naar de burgerlijke rechter moeten. Hou er rekening
mee dat er uitvoeringshandelingen zijn… hoewel ze publiekrechtelijk van aard
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper madiha_e. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.