1 De oppervlaktestructuur:
Deze bril helpt je om sneller het communicatieproces in een team te duiden. Een van de
succesfactoren voor een effectief team is de aandacht van de teamleden voor de interactie die in het
hier-en-nu plaatsvindt.
1,1 Interactionele invalshoeken
Met de interactionele invalsghoeken gaan we ervan uit dat gedrag een resultante is van actie-reactie
tussen twee of meer personen.
1,1,1 Wat gaat schuil onder de inhoud?
Inhoud: Als je alleen let op het onderwerp van gesprek, dan kijk je puur naar de inhoud van wat er
gezegd wordt. Het gebeurt veel in teams en groepen dat we denken elkaar te begrijpen, maar dat we
vooral aan het invullen zijn voor een ander. In overleggen en vergaderingen gebeurt het veel dat een
vraag eigenlijk geen echte vraag is. We dagen onszelf uit om ons niet af te laten leiden door de inhoud
en oog te hebben voor de relatie, de expressie en het appel.
Relatie: Met deze bril kijk je naar hoe de gesprekspartners hun relatie definiëren, impliciet en via de
inhoud. Mensen kunnen hun relatie op drie manieren definiëren: (1) ik sta boven jij, jij staat onder mij;
(2) ik sta onder jou, jij staat boven mij & (3) we staan op gelijke voet, wij zijn gelijkwaardig.
Expressie: Hiermee bedoelen we de verbale en non-verbale expressie van gevoelens. Het is de moeite
waard om als teamcoach te luisteren naar de onderlinge gevoelens die eigenlijk geuit worden.
Appel: Elke communicatie bevat ook altijd een appel op de ander. Dit appel zit meestal impliciet
verpakt in de inhoud van de boodschap.
Wat heb je aan deze kennis?
inzicht in deze aspecten helpt ons op vier manieren:
1. Waar luister je naar in het onderlinge gesprek van teamleden?
2. Hoe praten en luisteren de teamleden met en naar elkaar?
3. Hoe praten de teamleden met jou als teamcoach?
4. Hoe reageer jij op wat de teamleden zeggen en doen?
1,1,2 Hoe reageren we op elkaar?
We kunnen drie manieren onderscheiden van reageren op de inhoud en drie manieren van reageren op
de relatie, de expressie en het appel. Bij de inhoud heb je (1) aanvaarden; (2) afwijzen & (3) mist doen
ontstaan: vaag blijven. Op de drie aspecten relatie, expressie en appel zijn er ook drie manieren van
reageren:
Kanttekeningen: Een zeer destructieve vorm van interactie ontstaat als men elkaar verwerpt in een
team, en als tegelijkertijd deze verwerping wordt genegeerd of zelfs ontkend. Het steeds maar
, doorgaan van verwerping is vaak te danken aan het negeren of ontkennen van de verwerping.
Uiteindelijk is negeren destructiever dan verwerpen.
1,1,3 Wat is inzet?
Met inzet wordt bedoeld dat iedereen een poging doet om het voor zichzelf en/of anderen beter te
maken.
In je analyse is het van belang te kijken naar de inzet, dat wil zeggen: de onderliggende positieve
intentie van teamlid A en ook naar het effect op teamlid B.
1,2 Groepsdynamische invalshoeken
Hierbij herleid je de oorzaak van gedrag niet tot de individuele persoonlijkheid van een teamlid en ook
niet tot het directe resultaat van een concrete interactie. Bij groepsdynamica gaat het om
verschijnselen die zich weliswaar uiten via individueel gedrag, maar die hun oorsprong hebben in
gemeenschappelijke gevoelens en gedachten.
1,2,1 Veiligheid, stabiliteit en voorspelbaarheid
Om te willen veranderen hebben mensen behoefte aan veiligheid, stabiliteit en voorspelbaarheid.
1,2,2 Gemeenschappelijke behoeften en fasen van groepsontwikkeling
Als je kijkt naar gedrag van mensen in een team, dan ben je minder geneigd om de oorzaak van gedoe
bij het individu of de interactie tussen twee teamleden te zoeken. Deze fasentheorieën volgen een
lineair pad in de tijd, wat inhoudt dat de volgende fase pas bereikt kan worden als de vorige is
afgesloten.
De oriëntatiefase:
Behoefte: erbij willen horen (binnen-buiten). Ieder mens wil horen bij een groep.
Kenmerken van deze fase:
- De groepsleden stellen zich afwachtend en afhankelijk van de leider op;
- De meeste interactie loopt via de leider, groepsleden zijn sterk afhankelijk van de leider;
- De gesprekken tussen groepsleden zijn tamelijk oppervlakkig en aftastend.
De invloedsfase:
Behoefte: invloed willen hebben (boven-onder). Ieder mens wil ervaren dat hij invloed heeft in een
groep. Teamleden zoeken invloed via de inhoud.
Kenmerken van deze fase:
- Woede, teleurstelling en angst naar elkaar en naar de leider;
- Gesteggel over taken en doelstellingen, werkwijze en visie op hoe de taak te klaren;
- Openlijke/bedekte kritiek op elkaar/leider;
- Ieder voor zich, laag vermogen tot luisteren naar elkaar;
- Concurrerend gedrag;
- Praten in termen van goed of slecht.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sammmaters. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €0,00. Je zit daarna nergens aan vast.