Een complete samenvatting met alle stof van de toetsmatrix.
De leerdoelen zijn verwerkt in de samenvatting.
Bij ieder onderwerp is er een tentamenvraag gesteld die uit het tentamen van 29 juni 2021 komt.
De volgende onderwerpen komen aan bod:
Peritonitis, ileus, shock, verpleegkundig l...
SAMENVATTING: OWE 9 en 10
SAMENWERKEN IN
VAKMANSCHAP
,Inhoudsopgave
Boek pathologie:..........................................................................................................................................2
Hoofdstuk 16: Peritonitis en ileus............................................................................................................2
Hoofdstuk 8.6: Shock...............................................................................................................................6
Verpleegkundig leiderschap........................................................................................................................9
Zelfmanagement........................................................................................................................................12
Handboek interprofessioneel samenwerken in zorg en welzijn................................................................16
Hoofdstuk 1.5: Definities van samenwerkingsrelaties...........................................................................16
Hoofdstuk 3.5: De T-shaped professional..............................................................................................22
Schriftelijke rapportage.............................................................................................................................24
Didactisch model van Van Gelder & Didactische werkvormen..................................................................26
Handboek zo maak je een verpleegplan....................................................................................................29
Hoofdstuk 6 formuleren van doelen......................................................................................................29
Hoofdstuk 7 Kiezen van interventies.....................................................................................................30
Hoofdstuk 8 Rapporteren en evalueren ................................................................................................32
Handboek praktijkonderzoek in zorg en welzijn........................................................................................35
Hoofdstuk 1.5: Spelregels van praktijkonderzoek..................................................................................35
Handboek onderzoek in de gezondheidszorg............................................................................................42
Hoofdstuk 1.4: Vraagstelling..................................................................................................................42
Handboek praktisch gezondheidsrecht......................................................................................................45
Hoofdstuk 5.3.4: Recht op klachtenbehandeling...................................................................................45
Skills online................................................................................................................................................46
Venapunctie...........................................................................................................................................46
Perifeer infuus: Canule .........................................................................................................................51
Leerdoelen bij de stof................................................................................................................................56
- Kennistoets Samenwerken in Vakmanschap
1
,Boek pathologie:
Hoofdstuk 16: Peritonitis en ileus
16.1 Peritonitis
Het buikvlies, ook wel peritoneum genoemd, bekleedt de vrije buikholte en vrijwel alle organen
die zich erin bevinden. Een ontsteking van het buikvlies heet peritonitis. De ontsteking kan op
een bepaalde plek zitten (lokale peritonitis) of hele buikvlies betrekken (algehele peritonitis).
Meestal begint het lokaal, maar het kan zich uitbreiden dat op een gegeven moment het hele
vlies ontstoken is. Lokale peritonitis geeft plaatselijke verschijnselen waarvan je nog niet ernstig
ziek bent. Bij algehele peritonitis geeft het juist een ernstig ziektebeeld met hoge koorts. De
ontstekingsreactie die zich ter plekke ontwikkelt, ontstaat vaak met als doel een ziekteproces in
een aangrenzend met peritoneum bekleed orgaan in te dammen. Dat lukt vaak met
infiltraatvorming. Dat infiltraat is door de buikwand heen goed te voelen als vaste pijnlijke
weerstand. Op den duur verdwijnt het infiltraat en is de patiënt hersteld. Je hebt bijvoorbeeld het
appendiculair infiltraat: infiltraat rondom de ontstoken blindedarm, die voel je rechts onder in
je buik. Afhankelijk van de weerstand van de patiënt en ook de mate van schade door betrokken
bacteriën, lukt het niet altijd om de ontsteking in te dammen. Wanneer dat niet lukt zal de
peritonitis zich over het gehele buikvlies uitbreiden. Er ontwikkelt dus een algehele peritonitis en
dan wordt de patiënt zieker. De verschijnselen hierbij vormen samen een syndroom, wat acute
buik wordt genoemd.
16.1.1 De acute buik
Iemand met acute buik heeft mogelijk de volgende verschijnselen:
- Scherpe, stekende, continue pijn
Vaak weet de patiënt in eerste instantie nog wel aan te geven waar de pijn zit en zo dus
waar het bevindt. Dit is niet altijd zo, dan is het primair aanwezige ziekteproces moeilijk te
lokaliseren. De pijn ontstaat meestal geleidelijk en wordt erger bij uitbreiding. Soms
ontstaat de pijn plots en hevig (peracuut), gerelateerd aan de oorzaak, zoals hierbij een
maagperforatie. Kenmerkend voor peritoneale pijn is de druk- en loslaatpijn. Dit komt
door druk op het zieke weefsel en door pijn bij het loslaten door beweging van het
buikvlies; buikvlies is namelijk pijngevoelig. Hoesten, lachen, bewegen etc. geeft pijn in de
bovenbuik. In de ambulance (vervoerpijn), onzorgvuldig rijden met de brancard en stoten
tegen het bed wordt als zeer pijnlijk ervaren in de buik. Je wil dan stil blijven liggen.
- Defense musculaire ‘terugvechten/verdediging via spieraanspanning’
Bij peritonitis zien we dit ontstaan met als doel te voorkomen dat het peritoneum wordt
bewogen. De patiënt weet dat het aanraken van de buik pijnlijk is dus zal onbewust de
buikwandspier aanspannen: passief spierverzet. Met defense musculaire wordt bedoeld
het onwillekeurig (reflexmatig) aanspannen van de buikwandspieren als gevolg van
prikkeling van het buikvlies, vooral bij beweging. Door het aanspannen wordt bewegen
voorkomen. De ernst van aanspannen hangt af van de ernst van de peritonitis. Bij erge
peritonitis kan de buik plankhard worden. Het is een belangrijk symptoom die eventueel bij
oudere mensen en kinderen kan uitblijven.
- Stilliggen van de darmen
Als reactie op peritonitis zullen de darmen gaan stilliggen (darm paralyse). Elke beweging
doet pijn, daarom komt de passage van de darminhoud stil te liggen. Dat noem je een
ileus. Omdat hier verlamming van de darmen de oorzaak van de ileus is, spreken we van
een paralytische ileus. Bij auscultatie zijn geen darmgeluiden te horen. Naast lokale
verschijnselen door peritonitis komen er algemene verschijnselen voor: erge malaise,
anorexie, koorts en een versnelde pols (door koorts of shock die dreigt). Door veel vocht
en elektrolyten zich in het peritoneum en vrije buikholte ophopen en er bovendien sprake is
- Kennistoets Samenwerken in Vakmanschap
2
, van een versterkte bloeddoorstroming in het zieke gebied, zal namelijk een ondervulling
van het vatenstelsel optreden met als gevolg shock.
16.1.2 Verloop
Bij algehele peritonitis is er grote kans dat het geproduceerde ontstekingsvocht in de buikholte
wegstroomt naar de laagstgelegen delen. In een liggende houding zijn de laagst geleden delen
van de vrije buikholte de ruimte onder het middenrif (subfrenische holte) en het cavum Douglasi.
Het ontstekingsvocht kan daar gemakkelijk terechtkomen door de ligging van de ophangbanden
van de darmdelen en door de adembewegingen (het middenrif gaat op en neer en zuigt vocht
mee). Op de genoemde plekken kunnen abcessen komen. Het subfrenisch abces (onder het
middenrif) is door zijn ligging moeilijk te diagnosticeren en te behandelen. Abces bij het cavum
kan via rectaal toucher vastgesteld worden, geopend en gedraineerd. Hierbij kan eventueel ook
een sepsis ontstaan, daaraan overlijdt 30% van de patiënten.
16.1.3 Oorzaken
Verschillende oorzaken peritonitis:
- Via hematogene weg besmet raken van het peritoneum met bacteriën (primaire
peritonitis). Deze oorzaak komt minder vaak voor, vaak alleen bij sterk verminderde
weerstand.
- Ontstekingen in organen die grenzen aan het peritoneum. Heel bekend is de
blindedarmontsteking, galblaasontsteking, dikke darm ontsteking en dergelijke kan
peritonitis in tweede instantie optreden.
- Perforatie van holle organen grenzend aan de vrije buikholte. De inhoud van het orgaan
stroomt leeg in de peritoneale holte maag/darmperforatie.
- Ischemie door afsluiting van een darmvat of beklemming door een volvulus (knoop) of door
invaginatie (deel van de darm dat schuift in opeenvolgende deel van de darm). Bij een
geblokkeerde bloedvoorziening (strangulatie) wordt de darmwand necrotisch en
doorgankelijk voor bacteriën die dan in de peritoneale holte terechtkomen en peritonitis
veroorzaken. Ook verdwijnt veel vocht naar de vrije buikholte.
- Bloeding in de peritoneale holte (milt/leverruptuur, buitenbaarmoederlijke zwangerschap).
16.1.4 Behandeling
De behandeling omvat verschillende maatregelen:
- Er mag niets worden gegeten of gedronken; maagsonde geven;
- Er mogen geen pijnstillers worden gegeven voordat de diagnose is gesteld;
- Onmiddellijk antibiotica toedienen (parenteraal), tevens vocht- en elektrolytentekort per
infuus aanvullen. Proberen het uittreden van vocht te voorkomen in het zieke gebied door
een infuus aan te sluiten waardoor vocht beter in de bloedbaan wordt vastgehouden.
- Spoelen van de buikholte met fysiologisch zout (lavage) via laparotomie.
- Bestrijden van shock;
- De veroorzakende aandoening behandelen.
Erge peritonitis vergt intensieve begeleiding, zo kom je soms op een IC te liggen.
Voorbeeldvraag: Een acute darmperforatie kan een samenwerkingsdiagnose vormen voor een
peritonitis juist.
- Kennistoets Samenwerken in Vakmanschap
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper aliesvandeven1999. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,29. Je zit daarna nergens aan vast.
