Boekverslag 2
Franz Kafkas Brief an den Vater (1919/1952)
1883-1924
1. Ist der Text Fiktion oder eine Abbildung der Realität? (3 Punkte)
Eigenlijk is het beide. De tekst weerspiegelt een beeld van de door Franz Kafka
ervaren werkelijkheid. Dat die werkelijkheid zoals beschreven voortkomt uit een
vervormd brein is ook duidelijk. Franz Kafka legt zijn vader opmerkingen in de mond
die deze niet gemaakt heeft, door te suggereren, dat zijn vader deze opmerkingen
gemaakt zou kunnen hebben, hierdoor slaat realiteit door naar fictie, die uit Franz
Kafka’s frustratie voortkomt.
2. Beschreibe den Gegensatz zwischen Vater und Sohn, den Kafka in dem Text entfaltet. (6
Punkte)
De vader is zelfverzekerd, Franz Kafka is teruggetrokken, angstig.
De vader is dominant en kleineert zijn personeel, Franz Kafka laat zich door hem in
de hoek drukken en heeft afkeer voor de wijze waarop zijn vader met zijn
ondergeschikten omgaat.
De vader is groot, sterk en atletisch, Franz Kafka is slank, gevoelig en niet sterk of
atletisch.
De vader kan eigenlijk geen liefde bieden, maar Franz Kafka verlangt wel enorm naar
liefde. (Brief, p. 22 onderaan en p. 23 bovenaan).
3. Beschreibe die Rolle der Mutter in diesem Konflikt. Wie wird sie im Text geschildert?
(3Punkte)
De moeder was grenzeloos goed voor Franz Kafka (Brief, p. 24, 2e alinea “Es ist wahr
das die Mutter grenzelos gut zu mir war.”). Franz Kafka ziet de goedheid van zijn
moeder echter als oorzaak van zijn gevoel dat hij ten opzichte van zijn vader een
onbeholpen, angstig en tekortschietende zoon is (Brief, p. 24 2e alinea, regels 10 t/m
19).
De moeder stond Franz Kafka soms stiekem dingen toe. Franz Kafka meent dat het
stiekeme karakter ertoe bijdraagt dat hij zich schuldig voelt tegenover zijn vader. Had
Franz Kafka er namelijk recht op dan hoefde het een en ander niet stiekem.
De moeder neemt door de jaren heen steeds meer de oordelen en veroordelingen
over de kinderen van de vader over. Daarmee werd ze ook slachtoffer van onplezierig
gedrag van de kinderen tegenover haarzelf. (Brief, p. 30, regel 3, “ein richtiger
Instinkt” tot 3 regels boven de onderste regel op pagina 30 “gewesen sein mag”).
4. Welche Rolle spielen die Themen Sexualität und Heirat in dem Text? (5 Punkte)
Seksualiteit wordt in het gezin van Franz Kafka niet besproken. Als Franz Kafka, op
dat moment nauwelijks ouder dan 16 jaar, tijdens een wandeling op de Joseph Platz,
erop zinspeelt dat hij van zijn ouders niets heeft geleerd op seksueel gebied, maar
intussen niets meer hoeft te leren, omdat hij alles al weet en van zijn medescholieren
heeft gehoord dat hij daardoor ernstig gevaar gelopen had, reageert zijn vader
eenvoudigweg met de opmerking dat Franz Kafka altijd bij hem om raad kan komen.
Franz Kafka stopt daarop het gesprek over dit onderwerp, omdat het in zijn ogen
kennelijk als smerig wordt beschouwd. Franz Kafka trekt deze gedachte door naar het
huwelijk dat dan ook een “viezig” element in zich draagt. Veel later suggereert zijn
vader ook terzake een voorgenomen huwelijk van Franz Kafka smalend dat de
huwelijkskandidate waarschijnlijk een of andere geraffineerde blouse heeft
aangetrokken, zoals Praagse Jodinnen dat kunnen en dat Franz Kafka daardoor
natuurlijk zou hebben besloten met haar te willen trouwen. Als Franz Kafka zo nodig
“moet”, zijn er toch wel meer mogelijkheden? Aldus verlaagt de vader de
liefdesgevoelens van Franz Kafka voor een meisje tot oppervlakkige
aantrekkingskracht, zonder zich in de oprechtheid van de gevoelens van Franz Kafka
