Plan van Aanpak
Motiverende gespreksvoering
Theoretische kader
Motiverende gespreksvoering is een gespreksstijl waarbij er aandacht wordt besteed aan
motivatie en uiteindelijk ook gedragsverandering van de zorgvrager. Het is een cliëntgerichte
methode waarbij de zorgverlener de intrinsieke motivatie van de zorgvrager stimuleert (Miller
& Rollnick, 2002). Dit zal leiden tot gedragsverandering doordat de ambivalentie wordt
onderzocht en de verandertaal wordt uitgelokt. Volgens Miller en Rollnick (2002) is
motiverende gespreksvoering gebaseerd op Empathie uitdrukken, omgaan met weerstand,
vermijden van discussie en ontstaan van discrepantie waarbij de zorgvrager ontdekt waarom
het voor hem/haar belangrijk is om te veranderen. Voor motiverende gespreksvoering is de
houding van de zorgverlener belangrijk. De houding moet accepterend zijn waardoor de
zorgvrager zijn ambivalentie kan overwinnen en veranderen. De belangrijke vaardigheden
die Miller en Rollnick (2002) beschrijven zijn bijvoorbeeld reflectief luisteren, ambivalentie
herkennen, omgaan met weerstand en ontlokken van verandertaal.
Ambivalentie is een stap naar ambivalentie en past in de fase van precontemplatie in het
model van stages of change. Het overwegen van verandering gaat gepaard met een interne
discussie waarbij er wordt nagedacht over de voor- en nadelen van de ambivalentie. De
verpleegkundige kan hierbij ondersteunen door verandertaal te ontlokken. Doordat de
zorgvrager zelf argumenten opnoemt voor verandering zal de kans op verandering groter
zijn. Als verpleegkundige is het belangrijk om niet met argumenten te komen voor
verandering. Miller en Rollnick (2002) geven aan dat de zorgvrager dan eerder geneigd is
om te reageren met een argument tegen verandering. De verpleegkundige kan hierbij letten
op verander taal. Verandertaal is een uitspraak die de zorgvrager zelf maakt wat een
argument voor verandering bevat. Verander taal is te herkennen aan de woorden willen,
kunnen, reden hebben en bijvoorbeeld nodig vinden.
Motiverende gespreksvoering kan uitgevoerd worden bij zorgvrager die openstaan voor
gedragsverandering, voor wie gedragsverandering kan bijdragen aan het behalen van
doelen of bijvoorbeeld zorgvragers met dilemma’s. Als verpleegkundige kom zal je vaak
motiverende gespreksvoering tegenkomen in de praktijk. Motiverende gespreksvoering is
namelijk effectief voor het bevorderen van een gezonde leefstijl. Een verpleegkundige staat
dicht bij een zorgvrager waardoor kennis over communicatievaardigheden belangrijk is voor
de zorgverlener. Op het begin van motiverende gespreksvoering is reflectief luisteren van
belang. Door het hele gesprek heen vindt engageren plaats waarbij je open vragen stelt,
aandachtig luistert, bevestigt, samenvat wat er is gezegd, waarden verkent en ambivalentie
herkent. Mijn plan van aanpak ga ik gebruiken als houvast tijdens mijn gesprek met de
zorgvrager.
Om het schrijven van de theoretische kader is er gebruik gemaakt van het boek: Miller, W.
R., & Rollnick, S. (2014). Motiverende gespreksvoering (3de editie). Accare in Assen:
Ekklesia.
,Kale plan van aanpak
Voorbereiding
- Ruimte creëren
- Andere gedachtes achterwege laten
- Lichaamshouding
Inleiding
- Voorstellen
- Naam van zorgvrager controleren
- Opbouwen van een samenwerkingsrelatie
- Doel van het gesprek bevestigen
- Tijd aangeven
- Taalgebruik
- Focussen
Kern
- ORBS
- Ontlokken
- Ambivalentie en verander taal herkennen
- Behoudtaal en wrijving herkennen
- Waarden verkennen
- Schaalvragen
Slot
- Slot samenvatting
- Afspraken maken
- Vangnet bieden
, Voorbereiding
Wat Inlezen dossier
Hoe Concentratie bij de nieuwe patiënt door de voorgaande taak terzijde
leggen en zelf in goede conditie zijn
Waarom belangrijk Dit zorgt ervoor dat de concentratie in het volgende consult niet
wordt belemmerd
Effect De patiënt krijgt de volle aandacht van de zorgverlener en wordt de
zorgverlener niet afgeleid met andere zaken
Bron Silverman, J., M. Kurtz, S. M., Draper, J., & van Dalen, J. (2014b).
Vaardig communiceren in de gezondheidszorg: een evidence-based
benadering (3de druk, pp. 57-58). Amsterdam: Boom Lemma
uitgevers
Wat Lichaamshouding
Hoe Open en rustige houding, oogcontact maken, knikken en een
professionele afstand met de zorgvrager. Een empathische,
accepterende en motiverende houding.
Waarom belangrijk Het is belangrijk zodat er een goede relatie ontstaat met de
zorgvrager. Een empathische en motiverende houding zorgt ervoor
dat de zorgvrager actiever betrokken is tijdens het gesprek.
Effect Oogcontact geeft het gevoel dat we interesse tonen waardoor er
interactie ontstaat (Goodwin 1981; Ruusuvuori 2001; Nordman et al.
2010). Uit communicatieonderzoek is gebleken dat non-verbale
boodschappen sterker werken (Koch 1971; McCrosky et al. 1971).
Een empatisch houding bevordert gedragsverandering doordat de
zorgverlener begrip toont voor de ambivalente houding van de
zorgverlener. Een accepterende houding zal leiden tot het
overwinnen en veranderen van de ambivalentie van de zorgvrager.
(Miller & Rollnick, 2002)
Bron Silverman, J., M. Kurtz, S. M., Draper, J., & van Dalen, J. (2014b).
Vaardig communiceren in de gezondheidszorg: een evidence-based
benadering (3de druk, pp. 72-74). Amsterdam: Boom Lemma
uitgevers
Miller, W. R., & Rollnick, S. (2014). Motiverende gespreksvoering
(3de editie). Accare in Assen: Ekklesia.
