College: Gezondheidsindicatoren en epidemiologie
Tijdens dit college wordt ingegaan op het begrip gezondheidsindicatoren vanuit de visie op
gezondheid. Er wordt uitleg gegeven over het beschrijven van de gezondheidstoestand van de
bevolking, op individueel en collectief niveau, aan de hand van epidemiologische gegevens. Hierbij
komen de volgende gezondheidsindicatoren aan de orde: mortaliteit, levensverwachting, QALY’s,
DALY’s en ervaren gezondheid, morbiditeit, (multi)morbiditeit.
Voorbereidingsopdracht:
Bestudeer uit Sassen (2017) “Gezondheidsbevordering en zelfmanagement” hoofdstuk 1.3,
1.4, 1.5 en 1.6 over Gezondheidsindicatoren en volksgezondheid, Epidemiologie,
Veelvoorkomende gezondheidsindicatoren en Multimorbiditeit.
Na het college kun je als student:
Uitleggen wat gezondheidsindicatoren zijn en wat het belang hiervan is voor de
verpleegkundige beroepsuitoefening.
Uitleggen wat epidemiologie is en wat het belang daarvan is bij deverpleegkundige
beroepsuitoefening
Aantekeningen
WHO doelen
- Op internationaal niveau de gezondheid te bevorderen en daarmee gezondheidsproblemen
terug te dringen
- De gezondheidsverschillen in en tussen landen terug te dringen
Gezondheidsindicatoren laten zien hoe ‘gezond’ de bevolking is. Bijvoorbeeld
- Hoeveel mensen in de populatie roken, en hoeveel mensen de gevolgen van roken
ondervinden.
De gezondheidsindicatoren geven cijfermatig inzicht in het niveau van gezondheid en ziekte onder de
bevolking.
- Belang gezondheidsproblemen
- Doodsoorzaken en ziekten prioriteren
- Beleid zorginstellingen en overheid
- Gezondheidsbeleid lange termijn
- Gezondheidsbeleid groepsniveau
Veel voorkomende gezondheidsindicatoren
- Mortaliteit -> percentage mensen dat overlijd
o Gehele populatie
o Bepaalde groep (bv. Mensen met copd)
o Specifieke sterfte aan een bepaald gezondheidsprobleem
- Levensverwachting -> het aantal verwachte levensjaren gemeten vanaf de geboorte
- Gezonde levensverwachting -> staat voor het aantal jaren dat in goede gezondheid wordt
doorgebracht. Drie ‘soorten’
o Levensverwachting in goed ervaren gezondheid
o Levensverwachting zonder lichamelijke beperkingen
o Levensverwachting in goede geestelijke gezondheid
- QALY’s -> quality-adjusted life years = een waarde die wordt toegekend aan de te
verwachten resterende levensduur en de kwaliteit van leven van een persoon
, - DALY’s -> disability adjusted life years = een maat voor de ziektelast waarbij informatie over
mortaliteit, morbiditeit en kwaliteit van leven wordt gecombineerd (1 daly = 1 verloren
levensjaar = 1 jaar ziek, minder kwaliteit van leven)
- Ervaren gezondheid -> een gezondheidsindicator die de kwaliteit van leven in brede zin
weergeeft
- Morbiditeit -> percentage mensen met een gezondheidsprobleem in een populatie
Epidemiologie -> inzichtelijk maken van de gezondheidstoestand van de bevolking
- Ongelijke verdeling
- Verschillen in groepen
- Incidentie = aantal gevallen wat er per tijdsduur (bijvoorbeeld een jaar) bijkomt dus
bijvoorbeeld het aantal mensen wat ziek wordt in 1 jaar
- Prevalentie = het totale aantal personen of bestaande ziektegevallen op een bepaald
moment of in een bepaalde periode
College: Gezondheidsverschillen en gezondheidsrisico’s in kaart brengen
Tijdens dit college wordt ingegaan op gezondheidsrisico’s en het ontstaan van
gezondheidsverschillen. Ingezoomd wordt op de invloed van de sociaaleconomische status. Hierbij
komen het Health Concept van Lalonde en het VTV-model aan de orde, waarbij ingezoomd wordt op
de samenhang tussen de determinanten van gezondheid en externe ontwikkelingen. Daarnaast komt
aan de orde hoe gezondheidsverschillen in kaart kunnen worden gebracht.
Voorbereidingsopdracht:
Bestudeer uit Sassen (2017) “Gezondheidsbevordering en zelfmanagement” hoofdstuk 1.7
en 2.1 over Gezondheidsverschillen en het Health Concept van Lalonde
Na het college kun je als student:
Benoemen wat in de huidige tijd de belangrijkste gezondheidsrisico’s zijn.
Uitleggen hoe gezondheidsrisico’s in kaart worden gebracht.
Uitleggen waardoor gezondheidsverschillenontstaan.
Uitleggen wat de invloed is van SES op het ontstaan vangezondheidsverschillen.
Uitleggen hoe je gezondheidsrisico’s in kaart kunt brengen met behulp van het Health
Concept van Lalonde en het VTV-model
Een kind wordt over het algemeen gezond geboren, deze krijgt dan alleen te maken met de GGD
(universele, primaire preventie). Een oudere heeft over het algemeen meer aandoeningen (ziekte) en
bevind zich in het model meestal in het rode gedeelte.
WHO definitie is een verouderde versie van gezondheid
“Gezondheid is een toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en maatschappelijk welzijn en niet
slechts de afwezigheid van ziekte of andere lichamelijk gebreken.”
De huidige definitie = positieve gezondheid
“gezondheid is het vermogen zich aan te passen en een eigen regie te voeren, in het licht van de
fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven.”
,Model van Lalonde -> 4 gezondheidsdeterminanten, deze bepalen in hoeverre jij gezond bent
Ottawa charter -> uitgebreid model van het model van lalonde
, De gezondheidsdeterminanten
- Biologische factoren
o Erfelijk
o Opvoeding -> kan iets doen met het welbevinden van een persoon
- Omgeving
o Fysieke omgeving -> waar je geboren bent is van invloed op hoe gezond je bent, ook
de school, in wat voor stad, omgevingslawaai, je werk, is van invloed op je
gezondheid
o Sociale omgeving -> familie, vrienden, (sport)vereniging, geloofsovertuiging,
patiëntverenigingen zijn allemaal van invloed op gezondheid
- Leefstijl
o BRAVVO factoren
Bewegen
Roken
Alcohol
Voeding
Veilig vrijen
Ontspanning
Drugs, veilig rijden
- Bereikbaarheid van zorg
o Zit het in de omgeving? (paar km)
o Makkelijk afspraken maken?
o Kan iedereen aanspraak maken op zorg? (betaalbaar?)
In het basismodel van volksgezondheid is het model van lalonde verder uitgewerkt.
Tijdlijn van gezondheid
1. In de prehistorie was er een groepscultuur
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Neeltjepetronella. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.