Leeropdracht
Je onderbouwt bij de uitvoering van de verpleegkundige zorg aan zorgvragers in hoeverre de gekozen
interventies gebaseerd zijn op een afweging tussen kennis uit de literatuur, professionele expertise
en wensen/voorkeuren van de zorgvrager.
Inleiding
Diabetes mellitus komt vaker voor bij ouderen met een verstandelijke beperking dan bij de algemene
oudere bevolking (Vilans, z.d.) Mensen met een verstandelijke beperking hebben daarnaast twee
keer zo veel kans op diabetes als mensen zonder die beperking (Nivel, z.d.) Dit komt volgens het de
website Nieuws voor Diëtisten niet alleen omdat overgewicht vaker voorkomt, maar ook omdat het
risico verhoogd is door bijvoorbeeld het syndroom van Down en het Prader-Willi syndroom (Nieuws
voor diëtisten, 2011). Een cliënt met een verstandelijke beperking en daarnaast diabetes vragen om
specifieke zorg, het is van belang dat de begeleiding wordt vastgesteld tijdens een MDO. Er zijn vaak
meerdere disciplines betrokken bij de diagnose diabetes (van Rooij, 2018). Cliënten met een
verstandelijke beperking en diabetes zijn afhankelijk van ondersteuning door begeleiding,
bijvoorbeeld bij medicatie toedienen en het aanpassen van het leef- en eetpatroon. Begeleiders
hebben soms niet voldoende kennis om de juiste ondersteuning te bieden. Het grootste dilemma
voor begeleiders blijkt het combineren van diabeteszorg en de persoonsgerichte zorg, wanneer
iemand zich bijvoorbeeld niet aan zijn dieet wil houden. Begeleiders hebben in dergelijke gevallen
profijt van goede nascholing (Diabetes fonds, z.d.).
Tijdens mijn stage op Lindeplein 1 bij Dichterbij heb ik gemerkt dat er collega’s zijn zonder
verpleegkundige achtergrond die wellicht niet toereikende kennis hebben over diabetes. Dit merkte
ik doordat collega’s diëten van cliënten niet aanhouden, omdat deze collega’s het wellicht zielig
vinden wanneer een cliënt bijvoorbeeld maar 1 keer per dag een koekje zou krijgen. In deze gevallen
is er vaak medelijden met de cliënt die veel waarde hecht aan lekker eten. Door lekker te eten
vergroot men de kwaliteit van zorg volgens deze collega’s. Ik het daar niet geheel mee eens. Lekker
eten betekend vaak ongezond eten, ongezond eten bij een vergroot risico op diabetes vergroot niet
de kwaliteit van leven en daarmee ook niet de kwaliteit van zorg. Wanneer er een vergroot risico op
overgewicht en diabetes is, bijvoorbeeld bij een verhoogde bloedsuiker en triglyceriden gehalte in
het bloed, vind ik het van belang om een balans te vinden in het leef- en eetpatroon van de cliënt. De
voedingsadviezen voor mensen met diabetes zijn gericht op het bereiken en behouden van een
gezond gewicht, De Schijf van Vijf vormt hiervoor een goede basis. Een diëtist kan aanpassingen doen
waar nodig (Voedingscentrum, z.d.).
Met bovenstaande gegevens ben ik gaan zoeken in de literatuur naar wat er te vinden is over
diabetes bij mensen met een verstandelijke beperking. Met de gegevens uit de literatuur heb ik een
advies geschreven, gericht naar Dichterbij als organisatie.
, Literatuur
Voor de literatuurstudie van dit vraagstuk is er gezocht in verschillende databases. De volgende
databases zijn geraadpleegd: Pubmed, Cinahl en Springerlink. Daarnaast is de website van
Kennisplein Gehandicaptensector geraadpleegd (www.kennispleingehandicaptensector.nl)
Pubmed en Cinahl
Voor de zoektocht in PubMed is er een PICO vraag opgesteld, hierna is een zoekstring samengesteld
en is er 1 artikel geïncludeerd in de studie. Ook in Cinahl is gezocht met behulp van een zoekstring,
dit leverde 2 geïncludeerde artikelen op.
PICO: Wat zijn oorzaken van een grotere prevalentie van diabetes (type 1 en 2) bij mensen met een
verstandelijke beperking en welke adviezen zijn er?
PubMed Diabetes AND intellectual disability
- Filter: systematic review
Aantal zoekresultaten 14
Exclusie op basis van de titel 12
Exclusie op basis van de abstract 0
Exclusie op basis van het fulltext artikel 1
Geïncludeerde artikelen Diabetes in people with intellectual
disabilities: a systematic review of the
literature. doi:
10.1016/j.ridd.2015.10.003
Tabel 1. Stroomdiagram PubMed.
Vanuit de literatuur blijkt dat sommige studies een significant hoger percentage diabetes
tegenkomen bij mensen met een verstandelijke beperking. Er waren 3 studies uitgevoerd in
Nederland welke een percentage van 11,2% hadden. Vaak zagen zorgverleners diabetes niet als een
ernstige ziekte, behalve wanneer er insuline werd gebruikt. De kennis van zorgverleners schiet
tekort. Zorgverleners met een verpleegkundige achtergrond weten meer dan zorgverleners met een
agogische achtergrond. Zorgverleners met weinig kennis over diabetes hebben behoefte aan
bijscholing. Hierbij wordt verwacht dat de bijscholing niet alleen het toedienen van insuline betreft.
Persoonlijke doelen en leefstijl is hierbij ook van belang, net als dat het team consequent is in de
behandeling en de samenwerking met andere disciplines. Het grootste probleem waar zorgverleners
tegen aan lopen is het combineren van gezondheidsbevordering en kwaliteit van leven, goede
diabetes zorg combineren met goede persoonsgerichte zorg.
Cinahl Diabetes AND (intellectual disability OR mental
retardation OR learning disability)
- Filter: gepubliceerd in 2020-2021
Aantal zoekresultaten 30
Exclusie op basis van de titel 28
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Neeltjepetronella. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.