In dit document staan alle collegeslides met bijbehorende afbeeldingen. Per slide zijn de opmerkingen en uitleg van de docent schuingedrukt toegevoegd en vertaald naar het Nederlands. Dit document geeft niet een beknopte samenvatting, maar een állesomvattende samenvatting en helpt je de colleges t...
➢ Philip Karré
➢ De Politieke Omgeving van het Openbaar Bestuur
Vorige college:
• Interne en externe beleidsomgeving
• Omgevingsfactoren en – actoren
• Interactieve beleidsvorming (informeren, raadplegen, adviseren, coproduceren,
(mee)beslissen)
• Kenmerken en soorten maatschappelijke vraagstukken
• Sociale innovatie / living labs als aanpak wicked problems
Voordat we beginnen met het college, kijken hoe we dit onderwerp past bij dit vak. We kijken even
terug naar de vorige keer. We hebben gekeken naar de interne en externe beleidsomgeving. Waarom
zijn vraagstukken zo complex, zo VUCA? We hebben gekeken welke omgevingsfactoren- en actoren
de vraagstukken en het beleid beïnvloeden. Als beleidmaker kijk je ook hoe je de burger bij beleid
maken kan betrekken. Je kan de burger informeren, raadplegen, adviseren, coproduceren en laten
(mee)beslissen. De burger is de centrale actor in de beleidsomgeving. Er bestaan wicked problems die
via sociale innovatie en living labs kunnen worden aangepakt.
Agenda voor vandaag
• Wat is politiek?
• De politieke omgeving van het openbaar bestuur
• Verzuiling, ontzuiling en polarisatie
• Crisis van de (representatieve) democratie?
Wat is nou politiek en in hoeverre beïnvloed dat nou het openbaar bestuur? We kijken ook naar
historische ontwikkelingen en ontwikkelingen van dag tot dag zoals polarisatie. Misschien betekent
de polarisatie wel een komende democratische crisis? We kijken naar de ambtenarij in het een-na-
laatste college en de media in het laatste college. Na het maken van beleid moet je ook nog
verantwoorden over wat de ideeën en voorwaarden waren, maar ook wat er is uitgekomen wat we
wilden dat eruit zou komen. Kortom, we maken een voorschot op de beleidscyclus wat later in het vak
‘Beleid’ komt.
Politiek
Politiek = het antwoord op de vraag wie krijgt wat, wanneer en hoe? Politiek is ‘Who gets What,
When How’, volgens Harold Lasswell. Het gaat over wat we belangrijk vinden, wie we belangrijk
vinden en verdelingsvraagstukken of terwijl hoe we het maatschappelijk vraagstuk het beste kunnen
aanpakken. Resources zijn immers eindig. Het gaat ook om de strijd van waarden, hierover lees je
, meer in het boek van Beckers in een ander vak. Als samenleving hebben we de politiek vormgegeven
om onze waarden vorm te geven. We hebben de politiek enerzijds in leven geroepen om te kijken hoe
zij onze waarden kunnen vertalen en anderzijds hoe ze processen van de grond kan krijgen om de
strijd om waarden te beslechten en tot een compromis te komen.
‘De politiek’ is meer dan alleen de 2e kamer en de gemeenteraad, je hebt ook processen als directe
democratie, de laddertop voor burgers etc.
Politiek dus om ‘strijd’ en om ‘waarden’. In een versnipperd land met veel verschillende groepen zoals
Nederland is er geen dominante groep, maar heel veel kleine groepen. Dit kan tot burgeroorlogen
leiden en is een ‘recipe for desaster’. Waarom was er in NL nooit een burgeroorlog of een revolutie,
terwijl andere landen wel burgeroorlogen kenden? Hoe kwam dit? Dit kwam door de verzuiling!
Het feit dat er binnen de versplintering geen burgeroorlog is uitgebroken, kwam door het politieke
systeem van NL als gevolg van de verzuiling. Er waren 4 groepen binnen de verzuiling. Alleen aan de
top van de vier maatschappelijke groepen was contact met elkaar en hier was sprake van
samenwerking, de consensuspolitiek. De ene zuiltop ging niet proberen de anders te overmeesteren.
Er was sprake van ‘leidelijkheid’ omdat de samenleving zich schikte en de top liet regeren. Er was wél
een heel rijk verenigingsleven waar mensen actief in waren want iedere groep had eigen
verenigingen. Middels compromissen en uitruil probeerde de zuilentop samen iets voor elkaar te
kijken, het poldermodel. Vrijheid van kiesrecht en scholing zijn resultaten. Hierover lees je meer in
Patterns of Democracy van Arend Lijphart.
Pacificatiepolitiek
Arend Lijphart heeft onderzoek gedaan naar verschillende vormen van democratie. Je hebt 2 vormen:
1. Meerderheidsdemocratie (met 1 grote meerderheid zoals VK en VS)
2. Consensusdemocratie (Grieks systeem, beter voor versnipperde landen)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper margotvanHouten. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
