Samenvatting

Maatschappijleer samenvatting hoofdstuk 3 verzorgingsstaat Dilemma

0 keer verkocht

Vak
Maatschappijleer

Niveau
VWO / Gymnasium

Ik heb deze samenvatting geschreven als voorbereiding voor een schoolexamen maatschappijleer over het hoofdstuk verzorgingsstaat. Hierin staat alles wat je moet weten over dit onderwerp.

[Meer zien]

Voorbeeld 2 van de 7 pagina's

Bekijk voorbeeld

Geupload op 6 juli 2021
Aantal pagina's 7
Geschreven in 2020/2021
Type Samenvatting

verzorgingsstaat
decommodificatie
nivelleren
kapitaaldekkingsstelsel
omslagstelsel
equialentiebeginsel
solidariteitsbeginsel
verbindingsfunctie
verzorgingsfunctie
verzekeringsfunctie
verheffingsfuncti

Instelling Middelbare school
Niveau VWO / Gymnasium
Vak Maatschappijleer
School jaar 4

€6,49

In winkelwagen

Opslaan

100% tevredenheidsgarantie
Direct beschikbaar na je betaling
Lees online óf als PDF
Geen vaste maandelijkse kosten

Maatschappijleer samenvatting hoofdstuk 3
Kathy Yang V4d

Hoofdstuk 3.1 – de overheid of mensen zelf?
o Verzorgingsstaat => samenleving waarin de overheid zich garant stelt voor noodzakelijke
geachte voorzieningen. Die voorzieningen zijn materieel of immaterieel
 Bv: collectieve belangen, spreiding van risico’s, solidariteit
o 3 reguleringsmechanismen (welfare triangle) =>
1. Overheid => overheid kan zorg/ diensten financieren door burgers belastingen en
premies te laten betalen
- Sociaaldemocraten
▪ Kernwaarde => gelijkheid
▪ Prioriteit => opkomen voor zwakkeren
- Voordelen: gelijkheid + bereikbaarheid
- Nadelen: geen keuzevrijheid, iedereen betaalt
2. Markt => individuele burgers kunnen zelf zorg/ diensten op maat inkopen via
marktwerking (vraag+ aanbod) Overheid
Markt
- Liberalen
Welfare
▪ Kernwaarde => (keuze)vrijheid triangle
▪ Prioriteit => concurrentie, innovatie
- Voordelen: keuzevrijheid, innovatie/ kwaliteit
- Nadelen: minder gelijkheid en toegankelijkheid (duur)
Particulier
3. Particulier Initiatief => zorg/ diensten kunnen ook via particulier initiatiefInitiatief
lopen
(mantelzorg (= zorg door familieleden, buren & vrienden) en vrijwilligers)
- Christendemocraten
▪ Kernwaarde => naastenliefde
▪ Prioriteit => gezin als hoeksteen
- Voordelen: naastenliefde, sociale cohesie en persoonlijk versterkte bindingen
- Nadelen: weinig netwerk = weinig steun, past niet bij individualisme, onbereikbaar
o Combinaties van de 3 mechanismen komt ook voor => ouders met jonge kinderen
bijvoorbeeld => kinderopvang, opa en oma’s etc.

Hoofdstuk 3.2 – verzorgingsstaat: betutteling of noodzaak?
o Nachtwakersstaat =>
 1e helft 19e eeuw (tot ± 1850) =>
- Rol van de overheid beperkt =>
▪ Handhaven openbare orde en veiligheid
▪ Mogelijk maken van economische activiteiten
- Economie via vrije markt; weinig arbeidsrechten en slechte
arbeidsomstandigheden (industriële revolutie)
- Zorg vanuit particulier initiatief
- Tweede helft 19e eeuw eerste sociale wetgeving
o Kinderwetje van Van Houten (1874) => wet die kinderarbeid verbood van kinderen tot 12
jaar in fabrieken
o Actieve overheidsbemoeienis doordat maatschappelijke ontwikkelingen ‘dwingen’ de
overheid min of meer actiever te worden
 Industrialisering, arbeider als nieuwe middenklasse, toenemende ongelijkheid

, o Theorie van Abram de Swaan =>
 Interdependentie => onderlinge afhankelijkheid tussen mensen
 Hoe meer bindingen, hoe meer sociale cohesie =>
- Economische binding => hoe meer handel en arbeids(ver)deling, hoe groter
de interdependentie in de maatschappij
 Externe effecten => (negatieve) gevolgen van problemen voor anderen dan direct
betrokkene
 Dilemma van collectieve actie => individuele keuzes leiden tot collectief ongewenste
gevolgen (freeriders = profiteren van collectieve oplossingen, zonder daar zelf aan
mee te werken)
 Toename overheidsbemoeienis => niet vanuit altruïsme (zonder eigenbelang) of
solidariteit met zwakkeren, maar juist in dienst van eigen belang van de beter
bedeelden
 Conclusie => voorkomen dat individuele schakels (langdurig) uitvallen is belangrijk
voor de hele keten, overheid moet dilemma doorbreken!
o Andere theorie over overheidsbemoeienis gaat in op rol van arbeidersbeweging =>
 Eind van 19e eeuw veel sociale verschillen => arbeiders waren onbeschaafd, niet
lezen & schrijven, grof taalgebruik, ‘barbaarse’ tijdsbestedingen, veel drinken
 Fabriekseigenaren dragen bij aan beschavingsoffensief => ‘goed’ gedrag afdwingen
met fabrieksreglementen, loonsancties en (dreiging) met ontslag
o Verzorgingsstaat heeft 4 functies =>
 Verzorgingsfunctie => iedereen moet hulp krijgen als je (tijdelijk) niet (meer) voor
jezelf kunt zorgen of specialist nodig hebt
- Fysieke/ psychische ziekte
- Zorgsysteem van huisartsen, ziekenhuizen, apothekers, kraamhulp, etc
- Recht op zorg, ondanks bv. Eigen onvoorzichtigheid of niet goed voor jezelf
zorgen. Eigen risico/ verplichte zorgverzekering
- Iedereen verzekerd van minimuminkomen, ook als tijdelijk zelf niet in kunt
voorzien
▪ Bij verlies van werk door bv. Ziekte, ontslag, ouderdom
▪ Huurtoeslag, zorg toeslag, etc. bij laag inkomen
▪ Bv: AOW, Wajonguitkering, WW, WIA, etc.
- Iedereen betaalt inkomensbelasting & premies aan overheid om stelsel te
financieren
- Manier om te onderzoeken => kijken naar levensverwachting
 Verzekeringsfunctie => iedereen is verzekerd van een minimuminkomen, ook als je
er tijdelijk zelf niet in kunt voorzien
- Bij verlies van werk door bv. ziekte, ontslag, ouderdom
- Huurtoeslag, zorgtoeslag etc. bij laag inkomen
- Bv. AOW, Wajonguitkering, WW, WIA, etc.
- Manier om te onderzoeken => kijken hoeveel mensen in armoede leven
 Verheffingsfunctie => iedereen moet de kans hebben om zijn talenten te ontplooien
en zicht te ontwikkelen.
- Arbeidsaspect =>
▪ Goed onderwijs vergroot kansen op arbeidsmarkt
▪ Onderwijs moet meebewegen met behoeften in maatschappij
- Cultureel aspect =>
▪ Kennis opdoen van maatschappij, N&W
▪ Subsidiëren van bibliotheken, musea, theater, zwembaden
- Manier om te onderzoeken => aantal mensen met diploma

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.