Hoofdstuk 6. Werkattitudes en werkrelatie
Attitude = iemand neigingen om zich met gedachtes, gevoelens en gedragingen op een
bepaalde manier op te stellen ten opzichte van bepaalde objecten.
Affectieve component = gevoelens
Komt tot uiting in iemands fysiologische reacties (bloeddruk omhoog) en/of in wat iemand
zegt over zijn gevoelens tegenover het object van attitudes.
Cognitieve component = gedachtes
Verwijst naar iemands zienswijze op het object van attitude en/of naar wat die persoon zegt
over wat hij van dat object denkt (bv niet vertrouwen)
Gedragscomponent = neigingen
Betreft iemands observeerbare gedrag ten opzichte van het object van attitude en/of wat hij
over dat gedrag beweert (uit frustratie boos op muis klikken)
Dit wordt meestal opgevat in praktijk als gevolg van attitude.
Attitudes hebben betrekking op een bepaald doel of object (persoon, groep mensen,
voorwerp of concept)
Attitudes zijn gerelateerd aan, maar te onderscheiden van waarden, stemmingen en
persoonlijkheid.
Waarden = iemands overtuigingen over wat goed en gewenst is in het leven.
Stemmingen = veralgemeniseerde affectieve statussen die niet expliciet gekoppeld zijn aan
gebeurtenis of situatie waardoor of waarin de stemmingen oorspronkelijk ontstaan zijn.
Verschil:
Vraag of ze betrekking hebben op verleden, heden of toekomst
Stabiliteit
Vraag of ze algemeen of specifiek zijn
Waarden toekomst, stabiel, algemeen
Attitude verleden, ontwikkeld, specifiek
Stemmingen heden, verandering in korte tijd, algemeen
Doel van attitudes:
Attitudes kunnen ons helpen om onze omgeving te duiden en effectief in deze
omgeving te handelen.
Attitudes kunnen ons helpen om ons identiteitsbesef en gevoel van zelfachting te
ontwikkelen en te onderhouden
Attitudes zorgen ervoor dat we goede relaties met anderen kunnen onderhouden,
met name met mensen die de macht hebben om ons te belonen of te bestraffen.
1
,Pratkanis en turner menen dat een attitude als ‘cognitieve voorstelling’ in het geheugen
wordt opgeslagen, bestaande uit 3 elementen:
Een objectetiket en regels om dit toe te passen
Korte evaluatie van het object
Kennisstructuur die de korte evaluatie ondersteunt.
4 factoren die volgens Pratkanis en Turner de koppeling tussen attitude en gedrag
versterken: wanneer attitude invloed heeft op gedrag
Als het object van attitude goed gedefinieerd en kenmerkend is.
Als kracht van attitude groot is, ofwel: als attitude snel komt bovendrijven
Als kennis ter ondersteuning van attitude voldoende voorradig en complex is:
hierdoor wordt iemand zekerder over wat hij denkt zodat zijn vermogen groeit om
effectief te handelen met betrekking tot het object van de attitude.
Als attitude belangrijke aspecten van het zelf ondersteunt
BV. accountant heeft positieve attitude tegenover andere accountants, omdat hij van
mening is dat accountants een belangrijke rol spelen in de economie.
Ajzen en Fishbein (1980) ontwikkelde model voor relatie tussen attitude en gedrag. Dit
model is de theorie van beredeneerde actie. = acties kunnen het beste worden voorspeld
door intenties en intenties worden weer bepaald door iemands attitude en zijn opvattingen
van sociale druk.
Ajzen en Madden (1986) theorie werd aangepast en de naam werd theorie van gepland
gedrag. De theorie omvat nu ook het concept van vermeende gedragscontrole = zegt iets
over de mate waarin ieand denkt dat hij in elke situatie de noodzakelijke gedragingen kan
vertonen. FIGUUR 6.1 BLZ 250 BOEK!!
Theorie van gepland gedrag =. Attitude heeft in dit geval te maken met overtuigingen over
de gevolgen van specifieke gedragingen en niet met algemene overtuigingen of gevoelens
over een object of persoon.
Erkent dat mensen verschillen wat betreft het relatieve belang dat zij toerekenen aan
attitudes en subjectieve normen.
Theorie is succesvol gebleken in het voorspellen van gedrag in verschillende omgevingen.
(vooral consumentengedrag en niet werkgedrag)
2
, Subjectieve norm = omvat zowel de mening van anderen als iemands wens om zich naar
deze mening te schikken.
stelt ons in staat om te denken over hoe cultuur gedachtes en handelingen beïnvloedt.
Toewijding = hoezeer de werknemer zich heeft gehecht aan de organisatie waar hij in dienst
is. Object van attitude is organisatie.
Werktevredenheid = een aangename of positieve emotionele staat, veroorzaakt door de
beoordeling van iemands werk of werkervaring.
Verwijst naar verschillende aspecten van werk die invloed hebben op iemands
tevredenheidsniveau. Aspecten als salaris, werkomstandigheden, collega’s enz.
Volgens Locke: aangename of positieve emotionele staat veroorzaakt door beoordeling van
iemands werk of werkervaringen.
Volgens Judge en Hulin kan op 3 manieren worden opgevat:
Werktevredenheid hangt af van iemands karakter/persoonlijkheid. Het zijn stabiele
positieve of negatieve instellingen, verkregen door ervaring
Werktevredenheid is afhankelijk van hoe andere mensen op het werk datgene wat er
gebeurt interpreteren dus mening van anderen
Iemands werktevredenheid wordt beïnvloed door de kenmerken van zijn werk en de
mate waarin deze kenmerken overeenkomen met wat iemand uit zijn werk wil halen
(dit is de meest voor de hand liggende benadering)
Voor de meeste mensen wordt werktevredenheid met name bepaald door inherente
kenmerken van het werk zelf. Deze kenmerken worden vaak gerelateerd aan de
kernconstructen van het taakkenmerkenmodel: (Hackman en Oldham)
Afwisseling van vaardigheden = mate waarin taken verschillende vaardigheden
vereisen
Taakidentiteit = mate waarin werknemer een ‘afgerond’ stuk werk kan inleveren
i.p.v. klein gedeelte
Taakbelang = mate waarin het werk invloed heeft op leven van anderen
Autonomie = de vrijheid die de werknemer heeft bij uitvoeren van werktaken
Feedback = mate waarin er correcte informatie wordt verstrekt over hoe effectief de
werknemer functioneert.
Andere factoren kunnen ook werktevredenheid beïnvloeden:
- Leiderschapsgedrag
- Distributieve rechtvaardigheid = eerlijkheid waarmee beloningen in organisatie
worden verdeeld
- Mening van anderen in het team
Werktevredenheid zou een algemene oorzaak kunnen zijn voor verschillende typen
werknemersgedrag.
Judge et al. Noemen 6 redenen waarom werktevredenheid en werkprestaties gerelateerd
kunnen zijn:
Werktevredenheid veroorzaakt werkprestaties
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper carlijnvanhooijdonk. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.