Samenvatting
Samenvatting Thema 17 Abdomen
- Vak
- Thema 17 Abdomen
- Instelling
- Hanzehogeschool Groningen (Hanze)
Deze samenvatting gebruiken naast de gegeven colleges voor Thema 17 Abdomen II.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 44 pagina's
Voorbeeld 4 van de 44 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Tentamen thema 17ANATOMIE EN FYSIOLOGIE
Hoofdstuk 16 Het spijsverteringsstelsel
16.1 Het spijsverteringskanaal en de bijbehorende organen verrichten verschillende
functies ten behoeve van de omzetting van voedingsmiddelen
Spijsverteringsstelsel → levert de brandstof waardoor alle lichaamscellen kunnen blijven
functioneren, plus de bouwstoffen die nodig zijn voor celgroei en -herstel.
→ Bestaat uit: spijsverteringskanaal (gastro-intestinale kanaal) en accessoire organen
(gebitselementen, tong, speekselklieren, galblaas, lever en de pancreas).
• Gastro-intestinale kanaal: mondholte → farynx (keelholte) → oesophagus
(slokdarm) → maag → dunne darm → dikke darm → rectum en anus.
Mondholte, gebitselementen, tong Mechanische bewerking, bevochtiging, mengen met
speeksel.
Farynx Spieren stuwen het voedsel de oesophagus in.
Oesophagus Vervoer van voedsel naar de maag
Maag Chemische afbraak van stoffen door zuur en enzymen;
mechanische bewerking via spiercontracties.
Dunne darm Enzymatische vertering en opname van water,
organische substraten, vitaminen en ionen.
Dikke darm Onttrekking van water en indikken van onverteerbare
materialen in voorbereiding op de verwijding
Onderdelen van het spijsverteringskanaal
Functies spijsverteringsstelsel
→ Ingestie: voedsel komt via de mond in het spijsverteringskanaal.
→ Mechanische verwerking: fysieke bewerking van vast voedsel. Voedsel kan op deze
manier makkelijk door het spijsverteringskanaal worden voortbewogen en de
oppervlakte van het voedsel wordt vergroot → makkelijkere afbraak voor enzymen.
→ Vertering: chemische afbraak van voedsel. Voedsel → kleine organische
bouwstoffen, worden door het dekweefsel van het spijsverteringskanaal opgenomen.
→ Secretie: afgifte van water, zuren, enzymen en buffers door het epitheel van het
spijsverteringskanaal en accessoire organen.
→ Opname: verplaatsing van kleine organische moleculen, elektrolyten, vitaminen en
water. Dekweefsel verteringskanaal → interstitiële vloeistof rond
spijsverteringskanaal
→ Uitscheiding: verwijdering van afvalstoffen uit de lichaamsvloeistoffen → ontlasting
(feces) via de defecatie (stoelgang).
Bekleding spijsverteringkanaal: beschermt omringende weefsels tegen de slijtage door zuren
en enzymen van het verteringskanaal en beschermt de weefsels tegen bacteriën, die met
het voedsel worden ingeslikt of in het spijsverteringskanaal verblijven.
,Het darmepitheel en de klierproducten vormen de niet-specifieke afweer tegen de bacteriën
Histologische organisatie van het spijsverteringskanaal
Het spijsverteringskanaal bestaat uit vier grote lagen: de mucosa, submucosa, muscularis
externa en de serosa.
De mucosa (binnenbekleding)
→ Bestaat uit: slijmvlies (buitenste laag van dekweefsel met klierproducten) en
onderliggende laag los bindweefsel (lamina propria).
→ Ligt in plooien (plicae circulares) langs het spijsverteringskanaal: groter oppervlak.
→ In de dunne darm vormt de mucosa vingervormige uitstulpingen: darmvlokken (villi).
→ De mondholte, oesophagus, anus zijn gelaagd met plaveiselepitheel. Het overige deel
van het kanaal is met enkelvoudig cilinderepitheel bekleed, met kliercellen.
→ Buizen op het dekweefseloppervlak vervoeren de klierproducten in de lamina
propria, in de omringende submucosa of in de accessoire klieren.
→ In het grootste deel van het kanaal bevat de buitenkant van de mucosa een smalle
strook glad spierweefsel en elastische vezels (muscularis mucosae).
o Contractie → darmplooien en -vlokken bewegen.
De submucosa
→ 2e laag los bindweefsel onder de muscularis mucosa.
→ Bevat grote bloedvaten, lymfeklieren, netwerk van zenuwvezels, sensibele neuronen
en parasympatische motorische neuronen.
o Zenuwweefsel: meissnerplexus is betrokken bij het reguleren en coördineren
van samentrekkingen van het gladde spierweefsel en bij het reguleren van de
klierproductie van de spijsverteringsklieren.
De serosa (is visceraal peritoneum)
→ Bedekt de muscularis externa langs het grootste deel van het kanaal in de buikholte.
→ Loopt door in het pariëtale peritoneum, dat het binnenste oppervlak van de
lichaamswand bekleedt.
, → Geen serosa over de muscularis externa van de mondholte, farynx, oesophagus,
endeldarm. De muscularis externa is omgeven door een netwerk van collagene vezels
waarmee deze delen van het kanaal stevig aan de aangrenzende structuren zijn
bevestigd. De vezelige buitenlaag heet een adventitia.
→ Mesenteria → dubbele lagen sereuze membraan (pariëtale peritoneum en viscerale
peritoneum).
o Hier zijn sommige delen van het kanaal in de buikholte aan opgehangen.
o Houden aangehechte organen op hun plaats en voorkomen dat de darmen
tijdens de bewegingen van de spijsvertering, of bij plotselinge veranderingen
van de lichaamshouding in de war raken.
Verplaatsing van de spijsbrij
De spierlagen van het sijsverteringskanaal bestaat uit glad
spierweefsel. Autonome spiercellen veroorzaken
contractiegolven, die leiden tot ritmische cycli. De
gecoördineerde samentrekkingen spelen een belangrijke rol
bij twee processen:
→ Peristaltiek: verplaatsing van materiaal door het
spijsverteringskanaal. Golven van spiercontracties
door het hele spijsverteringskanaal.
→ Segmentatiebewegingen: de stoffen worden
mechanisch gemengd.
De muscularis externa stuwt materiaal van het ene deel van
het spijsverteringskanaal naar een ander deel door middel
van peristaltiek.
Peristaltische beweging:
1. Kringspieren contraheren achter de inhoud van het
verteringskanaal.
2. Lengtespieren trekken samen.
3. Contractiegolf in kringspieren duwt het materiaal in
de gewenste richting.
De dunne darm ondergaan ook segmentatiebewegingen →
voedselbrok gekneed en verkleind en na enige tijd vermengt
met darmsappen. Ze verplaatsen niet in een bepaalde
richting, zoals bij de dikke darm.
16.2 De mondholte bevat de tong, de speekselklieren en de gebitselementen, elk met een
specifieke functie.
Mondholte (cavitas oris)→ deel van het spijsverteringskanaal waar het voedsel binnenkomt.
→ Bekleedt met een slijmvlies (bestaat o.a. uit gelaagd plaveiselepitheel)
→ Functies:
1. Betast en onderzoekt voedsel voor het inslikken.
, 2. Verwerkt materiaal mechanisch door gebitselementen, tong en oppervlakte
gehemelte.
3. Bevochtigt materiaal door het met slijm en klierproducten van speekselklieren te
mengen.
4. Begint de vertering van koolhydraten en vetten d.m.v. enzymen.
Lippen: libia
Vestibulum → ruimte tussen de wangen of lippen en de gebitselementen.
Tandvlees: gingiva → omgeeft de bases van de gebitselementen.
Harde gehemelte: palatum durum Vormen het dak van de mondholte.
Zachte gehemelte: palatum molle
Tongriempje: frenulum linguae → verbindt het voorste gedeelte van de tong met de
mondbodem.
Huig: uvula → voorkomt dat bij het slikken voedsel in de neusholte (nasofarynx) komt.
De tong → verplaatst het voedsel in de mond en wordt soms gebruikt om voedsel naar de
mondholte te brengen.
→ Primaire functies:
1. Mechanische bewerking door samendrukken, aflikken, vervormen.
2. Bewerking van voedsel als hulpmiddel bij kauwen en voedsel voor bereiden om
het slikken.
3. Onderzoek van het voedsel met de tast-, temperatuur-, en smaakzintuigen.
Tongamandelen → lymfeknopen die infecties helpen
bestrijden.
Speekselklieren
→ 3 paar speekselklieren:
o Oor speekselklier: glandula paroti →
bedekt de laterale en achterste
oppervlak van de onderkaak.
▪ Gang van Stensen → afvoerbuis
van de klier, mondt uit in het
vestibulum.
▪ Klierproduct is rijk aan speekselamylase → enzym dat zetmeel
(complexe koolyhydraten) afbreekt tot kleinere moleculen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Maritvandermeer. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,98. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 50155 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen