Voor de studie HBO Voeding en Diëtiek, het vak gezondheidsbevordering en preventie uitgewerkt in een samenvatting. Ik heb het examen behaald met een 7. Hopelijk heb jij er ook wat aan :) ISBN 9476 & ISBN 3197 (gezondheidsbevordering en preventie / motiverende gesprekstechnieken / preventie door pa...
Samenvatting boek Motiverende gespreksvoering in de gezondheidszorg
,H. 1 Motiverende gespreksvoering: Uitgangspunten en bewijs
In enkele pennenstreken wordt de ‘geest’ van motiverende gespreksvoering wel beschreven als
coöperatief, evocatief en met respect voor de autonomie van de patiënt.
Coöperatief; Gelijkwaardige werkrelatie tussen patiënt en behandelaar.
De hulpverlener stuurt niet, maar laat door middel van gesprekstechnieken de klant zelf zijn
motivatie ontdekken en verwoorden. De hulpverlener kan naar aanleiding van een vraag of
opmerking van de klant informatie geven, maar vraagt daar altijd expliciet toestemming
voor. Zo is de klant voortdurend leidend in het gesprek.
Evocatief; Hierbij blijf je open en stel je reactie uitlokkende vragen.
Start met “Ik zie [feitelijke constatering over gedrag] bij jou. Heb je dat door?”
En ga door met “Wat vind je zelf vervelend aan de huidige situatie?”
“Hoe zou je het graag anders zien dan?”
“Als je denkt aan je denkt aan dat slaaptekort en felle gedrag op de langere termijn,
waarover maak je je dan het meeste zorgen?”
“Je zit nu in deze situatie, maar hoe zou je willen dat je leven er over een tijdje uitziet?”
Met respect voor de autonomie van de patiënt. Onverschillig voor resultaten. Niet afzien van
zorg, maar accepteren dat mensen zelf uitmaken hoe hun leven verloopt.
Motiverende gespreksvoering heeft vier uitgangspunten, R.O.E.P.
1. Reparatiereflex onderdrukken
2. Onderzoeken
3. Empathie
4. Positief bekrachtigen
1. De reparatiereflex is een reactie in een gesprek die iedereen herkent. Met de beste
bedoelingen geef je advies of probeer je te overtuigen, maar het werkt averechts. De ander
gaat zich alleen maar verdedigen. De eerste stap naar een begripvol gesprek is dat je deze
reparatiereflex gaat herkennen.
Stel je voor... Je wilt graag gezonder gaan leven. Je weet allang wat daarvoor nodig is, maar je
vindt het lastig. Op de fiets naar je werk is wel gezond, maar levert ook praktische problemen
op. En ongezond eten en drinken is zo lekker en ook zo gezellig. Je besluit een coach te
vragen jou te helpen.
Stel je voor dat je dan het eerste gesprek met deze coach hebt, en deze coach zou, na vijf
minuten, het volgende tegen jou zeggen. "Het is belangrijk dat jij nu echt stappen gaat
zetten. Jouw gezondheid zal steeds verder achteruit gaan. Vanaf morgen moet je echt op de
, fiets naar je werk. En je kunt voortaan het beste boodschappen doen op een moment dat je
geen honger hebt en dan ook geen lekkere dingen meer kopen."
Hoe ervaar je dat? Bijna iedereen voelt meteen een lichte wrevel opkomen. Dit had je zelf
waarschijnlijk ook al bedacht. En het is irritant als iemand, zonder echt goed te luisteren,
meteen gaat voorschrijven wat jij moet gaan doen.
2. Niet jouw redenen om te veranderen, maar die van de patiënt zullen naar alle
waarschijnlijkheid gedragsverandering op gang brengen. Het is dan ook zaak om te
onderzoeken wat deze zijn.
3. Luister naar je patiënt. Je besteed minstens even veel tijd aam luisteren als aan informatie
bieden. Als het op gedragsverandering aankomt zitten de antwoorden in de patiënt
verborgen; om ze te vinden moet een tijdje luisteren. (later wordt daar uitgebreid op in
gegaan)
4. Wanneer je in je werk de ander (positief) kunt bekrachtigen op deze kwaliteiten die hij óok
kan inzetten bij de gewenste verandering gaat hij hier meer van doen. Hierdoor zal het
zelfvertrouwen vergroten en neemt de kans op verandering toe. Want iemand gaat pas
veranderen wanneer hij dat wil, er klaar voor is én denkt dat hij het kan…
Twee voorbeelden van een compliment vs een bekrachtiging:
- Ik vind het echt knap van je dat je iedere dag studeert om die taal te leren. vs Je bent
gedreven om die taal te leren, door je dagelijkse inzet zul je de taal snel eigen maken.
- Ik vind het mooi van je dat je jezelf zo in balans houdt. vs Je kiest bewust wat echt
belangrijk voor je is, hierdoor ben je goed in staat om balans te houden en alle ballen op een
prettige manier in de lucht te houden.
, H. 2 De plaats van de motiverende gespreksvoering in de praktijk van de zorg
Bij motiverende gesprekken gebruik je drie communicatiestijlen: volgen, richting geven en gidsen.
1. Volgen Als je iemand volgt, stem je je gedrag en houding af op de cliënt. Bij het volgen kijk je
en luister je. Niets meer en niets minder. Doel hiervan is dat je de wereld ziet en begrijpt
vanuit de ander. Je volgt wat iemand vertelt. Je bent er niet op uit iemand te veranderen of
te dwingen tot iets. De ander mag alles op zijn eigen manier en in zijn eigen tempo doen. Je
laat door je houding zien dat je luistert. Je knikt en humt en moedigt de cliënt aan zijn
verhaal te doen. Je toont begrip. Met het volgen van de cliënt verzamel je informatie en krijg
je inzicht in wat iemand beweegt en bezighoudt.
2. Richting geven Bij het geven van richting neem je het voortouw en geef je richting aan het
gesprek. Je gaat uit van je eigen professionaliteit. Je weet hoe je een probleem op kunt
lossen, want daar ben je voor opgeleid. Er is dan geen sprake van een gelijke relatie, maar je
gebruikt je kennis en autoriteit om informatie te delen. Cliënten verwachten dat ook van je:
informeren en adviseren is een van je taken. Het gebruik van de richtinggevende stijl is
afhankelijk van de behoefte van je cliënt. Bij deze communicatiestijl is het belangrijk dat je de
cliënt de kans geeft om vragen te stellen en angst of onzekerheid te bespreken.
3. Gidsen Een gids helpt je om de weg te vinden. Een gids kan niet voor jou bepalen wat je wilt
gaan zien of doen. Jij beslist zelf waar je heen gaat en een gids helpt je om ervoor te zorgen
dat je je doel bereikt. Een goede gids kent de mogelijkheden en reikt je alternatieven aan
waaruit je kunt kiezen. Met de gidsende communicatiestijl laat je de cliënt weten dat je wilt
helpen bij het zoeken naar en vinden van zijn eigen oplossing.
Motiverende gespreksvoering heeft vijf basisvaardigheden ORBSI
1. Open vragen stellen
2. Reflectief luisteren
3. Bevestigen
4. Samenvatten
5. Informatie geven
1. Open vragen stellen Een open vraag is een vraag waarop meerdere antwoorden mogelijk zijn. Over
het algemeen zijn de antwoorden op een open vraag wat langer, en vragen wat denkwerk. De ander
kan kiezen uit meerdere opties. Het tegenovergestelde van een open vraag is een gesloten vraag. Dat
is een vraag waarop je met ja of nee, of met een kort antwoord kunt antwoorden. Ze beginnen vaak
met een werkwoord. Motiverende Gespreksvoering gaat er van uit dat je als coach of hulpverlener
probeert te ontdekken wat voor de ander belangrijk is, hoe een ander iets beleeft. Want alleen als je
daarbij aansluit, vind je de intrinsieke motivatie die nodig is voor verandering. Een open vraag geeft
de ruimte die nodig is voor de ander om zelf te vertellen wat hij of zij op dat moment belangrijk
vindt. Op die manier kom je veel meer te weten dan wanneer je alleen jouw denkbeelden toetst of
een checklist afwerkt.
2. Reflectief luisteren Reflectief luisteren is beredeneerd gissen naar wat iemand bedoelt, en dit als
een soort samenvatting op een stellende manier terug geven. Een goede reflectie zorgt ervoor dat
iemand zich echt begrepen voelt. Daardoor ontstaat vertrouwen, en door goedgekozen reflecties kan
het gesprek ook diepgang krijgen. Wanneer iemand iets vertelt, is er een bepaalde boodschap die
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper StudieInge. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,89. Je zit daarna nergens aan vast.
