Inleiding in de Psychlogie
Hoofdstuk 1 wat is psychologie?
Common sense (gezond verstand) verklaring : verklaringen die mensen geven van anderen.
Deelgebieden van de psychologie :
1. Klinische psychologie : houden zich bezig met het diagnosticeren en behandelen van mensen
met mentale – en gedragsproblemen vb relatieproblemen, depressie, angsstoornissen en
psychosen.
2. Ontwikkelings – en levenslooppsychlogie : houden zich bezig met de bestudering van
lichamelijke en geestelijke ontwikkeling van mensen vanaf de geboorte tot en met de
ouderdom. Ontwikkelingspatronen – vb monitorische ontwikkeling, taalontwikkeling,
ontwikkeling in het denken, de intellectuele ontwikkeling en de morele ontwikkeling.
Afname van onthouden is dementie(geheugensteuntjes of geheugentraining).
3. Sociale psychologie : richten zich op de manier waarop de sociale omgeving van invloed is op
het denken, voelen en hamdelen van mensen. Vb ouders, vrienden, klasgenoten, mensen op
het werk maar ook mensen op de achtergrond een rol spelen vb mensen van de kerk, idolen
et cetra. Onderzoeken een groep mensen om na te gaan hoe groepsleden elkaar
beinvloeden en welke gedragspatronen ontstaan.
Diffusie van verantwoordelijkheid : wanneer men in een groep is en zich minder
verantwoordelijk voelt voor wat er gebeurd vb als iemand afgetakelt worden en geen van de
omstanders hulp verleent.
4. Arbeids – en organisatiepsychologie : houden zich bezig met het gedrag van mensen in
organisaties en hoe dit gedrag wordt beinvloed door kenmerken van het werk en de
werksituatie. Belangrijke thema's : leiderschap, personeelsselectie, arbeidstevredenheid,
inzet en motivatie, kwaliteit van het werk en prestatie.
5. Functieleerpsychologie : onderzoeken de psychologische kenmerken van mensen op het
gebied van denken, voelen, bewegen, waarnemen, leren, geheugen en aandacht.
6. Gezondheidspsychologie : onderzoeken de relatie tussen geestelijke en lichamelijke
gezondheid van mensen en de omstandigheden en gedragingen die daarop van invloed zijn.
Beschrijvend van aard : aard van de gedragingen, en de opvatting, houdingen, voorkeuren en
mogelijkheden van een persoon.
Classificatie : plaatsen van de persoon in een categorie
Onderzoek is om aan een verklaring te komen(achterhalen van de oorzaken van het gedrag)
Voorspellen kan door hypothese. Hypothese is een veronderstellingover de samenhang tussen
bepaalde verschijnselenen kan vb als volg luiden : naarmate mensen meer sporten zullen ze minder
gezondheidsklachten hebben.
Onderzoekingen kunnen ook vastgesteld worden dmv effecten van ingrijpen vb voorlichting geven
op de verschillende social media kanalen.
,Doelen van onderzoek :
1. Verklaren
2. Beschrijven en classificeren
3. Voorspellen
4. Effecten bepalen
Psychologen gebruiken verschillende soorten methoden om gedragingen, eigenschappen of
opvattingen van mensen te meten. Dit wordt trangulatie genoemd.
In de psychologie worden de volgende methoden gebruikt :
1. Observeren : door observatie kan een beeld gekregen worden van de gedragingen die
mensen vertonen in uiteenlopende situaties. One-way- screen(een ruimte waar men de
observator niet ziet)
2. Interviewen : bij een interview worden mensen onvraagd. Je kan open – en gesloten vragen
stellen. Bij het interviewen gaat het niet alleen om het meten van het gedrag, maar ook om
het achterhalen van de wensen, opvattingen, voorkeuren, houdingen en gevoelens van de
pers.
Selectieve waarneming- en beoordeling : dit komt tot stand wnnr de vrager open vragen stelt en de
andere persoon een lang antwoordt geeft, dan moet de vrager de belangrijkste delen onthouden.
3. Vragenlijsten : gesloten vragen die makkelijk zijn in te vullen.
Vragenlijsten worden ook gebruikt voor opiniepijllingen
Zelfoverschatting : zich zelf beter voordeon dan hij of zij is.
Zelfpresentatie : door de wens om zichzelf beter voor te doen dan in werkelijkheid het geval is.
4. Test : met behulp van tests kunnen de eigenschappen van mensen worden vastgesteld vb
vaardigheidstest, IQ – test (intelligentie test), een precisietest, een schoolvordering test,
snelheidstest
5. Fysiologische meting : worden zaken gemeten als hersengolven, activiteiten van de
verschillende delen van de hersenen, de reactie van de huid op emoties, de overdracht van
signalen tussen zenuwen en de productie van verschillende hormonen.
6. Documenten studie : wordt gebruik gemaakt van geschreven bronnen over een persoon of
situatie.
Interbeoordelaarsbetrouwbaarheid : betrouwbaarheid als obvervatie-instrument wanneer
beoordelaars die kijken naar dezelfde situatie tot dezelde scores komen.
, Vormen van onderzoek :
1. Gevalsstudie : een diepgaande bestudering van een persoon, groep of organisatie(om
erachter te komen wat het probleem is). Tijdens deze studie kan er ook gebruiket gemaakt
worden van meedere methoden zoals; observatie, interviewen, vragenlijsten en
documenten studie. Een onderzoek waarbij er van meerdere methoden gebruikt kan
worden gemaakt wordt triangulatie genoemd.
Voordeel van triangulatie; de verschillende metingen elkaarkunnen annvullen en tot een beter beeld
kunnen leiden van wat er aan de hand is of wat er heeft plaats gevonden.
2. Het Survey – onderzoek : wanneer grote aantalen personen ondervraagd worden met
vragenlijsten, waarbij wprdt nagegaan of er sprake is van een samenhang tussen bepaalde
factoren.
3. Het experiment : van experiment is er sprake als mensen of groepen in verschillende
situatiesworden geplaats om te kunnen kijken of die situaties van invloed zijn op hun
gedragingen of opvattingen.
Hypothese : is een voorlopige stelling waarin je aangeeft wat je verwacht te vinden in je onderzoek.
Kenmerken van een goed experiment:
1. Een voormeting en een nameting.
2. Een zodanige toewijzing dat de leeftijd, seksein elke conditie gelijk zijn.
3. Een zodanige toewijzing van leerkrachten over de verschillende condities dat de kans klein is
dat in de ene conditie meer leerkrachten zitten die bekwaam zijn dan in de andere conditie.
Randomiseren : het op willekeurige wijze, vb door loting, samenstellen van onderzoekensgroepen,
die vervolgens aan verschillende behandelingen pf proefomstandigheden worden blootgesteld.
Descartes is een franse filosoof die zich bezig hield met de aarde van de menselijke geest
Het lichaam en de geest zijn 2 gescheiden identiteiten volgens Descartes, dit wordt dualisme
genoemd. De geest is een immaterielle substantie die los laat van het materielle lichaam. Alhoewel
lichaam en geest gescheiden zijn, hebben ze toch een uitwisseling en dat wordt interactief dualisme
genoemd en ziet er als volg uit :
1. De lichaamlijke gewaarwordingen voegen inhoud aan de geest toe, zoals kennis van de
materiele dingen om ons heen.
2. De geest zorgt voor rationele overwegingdie ons gedrag bepalen en die de wil aansturen om
iets te doen.
De geest bevat aangeboren kwalitieiten zoals gevoel van eenheid, oneindigheid en perfectie.
