1. Wat is het legaliteitsbeginsel binnen het strafrecht?
- Legaliteitsbeginsel is: geen strafbaar feit zonder wet (strafrecht) en geen straf zonder
wet (strafvordering)
- Elk overheidsoptreden moet een wettelijke grondslag hebben
- Cesare Bonesane: Hij wees erop dat de straf evenredig diende te zijn aan de schade
die aan de samenleving was toegebracht dor het misdadig handelen van de dader.
Voor hem kon er pas straf zijn als er een voorafgaande wettelijke strafbepaling was,
waarin de oplegging van de straf is geregeld.
Art 16 GW: Geen feit is strafbaar dan uit kracht van een daaraan voorafgegane wettelijke
strafbepaling
Art. 1 lid 1 Sr: Geen feit is strafbaar dan uit kracht van een daaraan voorafgegane
strafbepaling (materieel strafrecht)
Art. 1 Sv: Strafvordering heeft alleen plaats op wijze bij de wet voorzien (formeel strafrecht)
Bij de wet: wet die de formele wetgever maakt
- Belangrijk dat de burger vooraf moet kunnen weten dat iets strafbaar is. Er wordt
belang gehecht aan kenbaarheid van wat strafbaar is gesteld
- Verbod op met terugwerkende kracht veroordelen van een verdachte
- Von Feurbach (duitse 19e eeuwse strafrechtsgeleerde): Nullum dilictum, nulla poena
sine praevia lege poenali: geen strafbaar feit en geen straf zonder voorafgaande
wettelijke bepaling
- Trias politica: niet de rechter maakt de wet en bepaalt wat een strafbaar feit is, maar
de wetgever. Niet de rechter bepaalt welke typen straffen en maatregelen er
bestaan, maar de wetgever.
2. Welke interpretatiemogelijkheden zijn er binnen het strafrecht?
Taalkundige en grammaticale interpretatie:
- Betekenis die men aan een bepaalde (wettelijke regel) toekent, wordt
gerechtvaardigd met een beroep op het gewone spraakgebruik of het juridisch-
technische spraakgebruik
Systematische interpretatie
- Betekenis van een (wettelijke) bepaling lezen in het licht van de plaats die deze
bepaling inneemt in de betreffende (wettelijke regeling), en deze regeling in het
grotere geheel van de wet, en de wet in het nog grotere verband van een wetboek of
rechtsgebied
- De betekenis van een woord wordt ruimer gezien door de context
Wetshistorische interpretatie
- Als de rechter de interpretatie van een wettelijke bepaling rechtvaardigt met een
beroep op de bedoeling van de wetgever ten tijde van de totstandkoming van de
wet.
- Er wordt gekeken naar de bedoeling die de wetgever had bij het maken van de wet
Rechtshistorische interpretatie
, - Onderzoek naar een bepaling in bronnen waaruit het huidige recht is ontstaan.
Rechtsvergelijkende interpretatie
- Er wordt onderscheid gemaakt tussen interne en externe rechtsvergelijking
o Interne rechtsvergelijking: rechter zoekt aansluiting bij andere deelterreinen
van het recht
o Externe rechtsvergelijking: rechter zoekt aansluiting voor de interpretatie van
een wettelijke bepaling bij de oplossing die in buitenlandse rechtsstelsels is
gevonden
Anticiperende interpretatie
- Rechter komt tot een oplossing door zich aan te sluiten bij toekomstige wetgeving,
dus bij een regeling die al wel geheel of gedeeltelijk tot stand is gekomen, maar die
nog niet in werking is getreden
- Wanneer de rechter een toekomstige wet gebruikt om de bepaling te verhelderen
Interpretatie op basis van een rechtsbeginsel
- Rechtsbeginselen hebben een aanvullende, derogerende en legitimerende werking
- Wanneer de wet een leemte kent kan dat met behulp van 1 of meer rechtsbeginselen
worden opgevuld
- Verschillende funties hebben
o Aanvullend: wanneer het positieve recht niet voldoende is, kan het opgevuld
worden met een beginsel
o Beperkend: wanneer de toepassing van de wet in strijd is met een beginsel,
kan de wet opzij worden gezet
o Legitimerend: in dit geval dient een beginsel als extra rechtvaardiging voor
het toepassen van de wet
Teleologische interpretatie
- Als wij de betekenis die wij aan een regeling toekennen rechtvaardigen door ons
expliciet te beroepen op het doel, de strekking of de ratio van de regeling. We kijken
naar wat op dit moment kan worden gezien als het doel of het belang van de
regeling.
- Beroepen op het doel van de bepaling of op de strekking
Interpretatie op basis van precedenten
- Eerdere uitspraken van (hogere) rechters, precedenten of vergelijking met
voorliggende gevallen
3. Wat betekent het legaliteitsbeginsel voor de manier waarop je
interpretatiemethode?
Een interpretatiemethode kan ervoor zorgen dat een begrip ruimer wordt gezien of juist
beperkter. Het legaliteitsbeginsel staat voor duidelijkheid. Wanneer een
interpretatiemethode nodig is, is er dus geen duidelijkheid over de wet. Dit is in strijd met
het legaliteitsbeginsel
4. Hoe kan je diefstal interpreteren?
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper evyk2000. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.