Leerdoelen
1. Wat is een onrechtmatige daad?
Voorwaarden -> wat houdt de zorgvuldigheidsnorm in?
2. Wat houdt zorgvuldigheid, redelijkheid en billijkheid in?
Welke rol spelen omstandigheden in privaatrecht?
Bronnen
- Recht in context H9.4
- Artikelen
- Arresten
Wat is een onrechtmatige daad?
Art. 6:162 BW
1. Hij die jegens een ander een onrechtmatige daad pleegt, welke hem kan worden
toegerekend, is verplicht de schade die de ander dientengevolge lijdt, te vergoeden.
2. Als onrechtmatige daad worden aangemerkt een inbreuk op een recht en een doen of
nalaten in strijd met een wettelijke plicht of met hetgeen volgens ongeschreven recht
in het maatschappelijke verkeer betaamt, een en ander behoudens de aanwezigheid
van een rechtvaardigingsgrond
3. Een onrechtmatige daad kan aan de dader worden toegerekend, indien zij te wijten is
aan zijn schuld of aan een oorzaak welke krachtens de wet of de in het verkeer
geldende opvatting voor zijn rekening komt.
Feitelijke handeling strafrecht: wederrechtelijk
Feitelijke handeling (= waarop het recht wordt gereageerd) privaatrecht: onrechtmatige
daad (gaat om een ruime, open, categorie van handelingen die aanleiding geven tot
sanctionering)
- Onrechtmatige daad: omvat alle onrechtmatige handelingen die aan de handelende
persoon kunnen worden toegerekend en die schade veroorzaken
- Rechtsgevolg: betalen schadevergoeding
- Gaat om handelingen die schade veroorzaken -> het bestaan van schade is startpunt
voor elke actie uit onrechtmatige daad
- Onrechtmatigedaadsrecht/aansprakelijkheidsrecht liggen 2 beginselen ten grondslag
die in elke zaak concreto tegen elkaar afgewogen worden
o ‘Ieder draagt zijn eigen schade’
Geen andere persoon aan te wijzen die verantwoordelijk te stellen is
voor de schade (bijv. natuurgeweld)
Gevallen dat de handeling van een ander op toevallige wijze schade
oplevert
Zwiepende tak-arrest: Bij een ongeval waarin een alledaags risico zich verwezenlijkt moet in
het oog gehouden worden dat niet reeds de enkele mogelijkheid van een ongeval, als
verwezenlijking van aan een bepaald gedrag inherent gevaar, dat gedrag onrechtmatig doet
zijn, maar dat zodanig gevaarscheppend gedrag slechts onrechtmatig is indien de mate van
1
,waarschijnlijkheid van een ongeval (het oplopen van letsel door een ander) als gevolg van
dat gedrag zo groot is, dat de dader zich naar maatstaven van zorgvuldigheid van dat gedrag
had moeten onthouden.
o ‘Betrokken een ander geen (onrechtmatige) schade’:
Voorwaarden onrechtmatige daad
1. Onrechtmatige daad jegens een ander
Lid 2: Als onrechtmatige daad worden aangemerkt een inbreuk op een recht
en een doen of nalaten in strijd met een wettelijke plicht of met hetgeen
volgens ongeschreven recht in het maatschappelijke verkeer betaamt, een en
ander behoudens de aanwezigheid van een rechtvaardigingsgrond.
V1a: Een inbreuk op een recht
V1b: Een doen in strijd met een wettelijke plicht
V1c: Een nalaten in strijd met een wettelijke plicht
V1d: Een doen in strijd met hetgeen volgens ongeschreven recht in het
maatschappelijke verkeer betaamt
V1c: Een nalaten in strijd met hetgeen volgens ongeschreven recht in
het maatschappelijke verkeer betaamt
V2: Geen rechtvaardigingsgrond
Zorgvuldigheidsnorm:
Ongeschreven norm: de rechter zal steeds aan de hand van
omstandigheden van het geval moeten beoordelen of er wel of niet
sprake is van onrechtmatig handelen
Iemand heeft zich niet zorgvuldig genoeg gedragen, waardoor een
ander schade heeft geleden.
In de loop der jaren is er een uitgebreide stroom aan jurisprudentie
opgang gekomen waarin rechters enig aanwijzingen lijken te geven
over de toepassing van de zorgvuldigheidsnorm.
2. Welke hem kan worden toegerekend
Lid 3: Een onrechtmatige daad kan aan de dader worden toegerekend, indien
zij te wijten is aan zijn schuld of aan een oorzaak welke krachtens de wet of
de in het verkeer geldende opvatting voor zijn rekening komt.
V1a: Te wijten aan zijn schuld
V1b: Te wijten aan een oorzaak welke krachtens de wet voor zijn
rekening komt
V1c: Te wijten aan een oorzaak welke krachtens de in het verkeer
geldende opvattingen voor zijn rekening komt
3. Er is schade
4. Schade moet dientengevolge zijn (schade is gevolg van de daad, causaal verband)
Ontkomen aan aansprakelijkstelling:
- Aanwezigheid van rechtvaardigheidsgrond (art. 6:162 lid 2 BW)
- Relativiteitsvereiste: ‘Geen verplichting tot schadevergoeding bestaat, wanneer de
geschonden norm niet strekt tot bescherming tegen de schade zoals de benadeelde
die heeft geleden.’ (art. 6:163 BW)
Er moet dus enig verband zijn tussen de norm die is overschreden en de
geleden schade
2
, Houdt in dat de geschonden norm moet strekken tot bescherming tegen de
schade zoals die zich heeft voorgedaan.
Onrechtmatigheid op basis van:
- Inbreuk op recht:
o Inbreuk op een subjectief recht (bijv. vermogensrecht, zoals inbreuk op het
eigendomsrecht)
o Aantasting van allerlei persoonlijkheidsrechten, zoals aantasting van het recht
op privacy of van iemands eer en goede naam
- Maatschappelijke zorgvuldigheid: zorg die iemand in acht moet nemen om schade te
voorkomen. Als een activiteit gevaar kan opleveren voor anderen, kan je dat niet
zomaar doen, maar moet je voorzorgsmaatregelen nemen
o Welke factoren in een situatie van gevaarzetting een rol spelen, is bepaald in
het kelderluik-arrest.
Contextueel, omstandigheden vooropgesteld
Hij moet rekening houden met de mogelijkheid dat oplettendheid en
voorzichtigheid niet zullen worden betracht en met het oog daarop
moet hij bepaalde veiligheidsmaatregelen nemen
o Jetblast-arrest: waarschuwingsbordje -> op de vraag of een waarschuwing kan
worden beschouwd als een afdoende maatregel met het oog op bescherming
tegen een bepaald gevaar, is van doorslaggevende betekenis of te
verwachten valt dat deze waarschuwing zal leiden tot een handelen of
nalaten waardoor dit gevaar wordt vermeden.
Toerekenbaarheid: schuldaansprakelijkheid en risicoaansprakelijkheid
- Schuldaansprakelijkheid: als het onrechtmatig handelen aan iemands schuld te wijten
is
- Risicoaansprakelijkheid: onrechtmatige daad wordt toegerekend ongeacht of er
schuld bestaat
Causaliteit:
- Causale relatie tussen onrechtmatige daad en schade
- Causaliteit is een lastig vraagstuk: vrijwel elke gebeurtenis heeft een veelheid aan
oorzaken.
- Gaat om het kunnen toerekenen van de gevolgen aan iemands handelen -> er moet
dus een verband kunnen worden vastgesteld tussen het onrechtmatig handelen en
de schade
- Hoofdregel bewijsrecht: wie stelt, moet bewijzen. Doorgaans moet de eiser het door
hem of haar gestelde causale verband bewijzen.
Schade: materiële en immateriële schade
- Art. 6:95 e.v. BW: de regeling van schadevergoeding heeft niet alleen betrekking op
schade uit onrechtmatige daad. Ook voor gevallen waarin het niet nakomen van
verbintenissen schade lijdt, is deze regeling van toepassing
- Welke vermogensschade wordt vergoed: zowel geleden verlies als gederfde winst
(art. 6:96 BW) en ook toekomstige schade
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper evyk2000. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.