100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na je betaling Lees online óf als PDF Geen vaste maandelijkse kosten
logo-home
Eerder door jou gezocht
Eerder door jou gezocht
logo
Basisbegrippen van recht, lesnotities deel Gerd Verschelden €4,99
In winkelwagen
Snel navigeren naar
Voorbeeld
  2.  
  3. Universiteit Gent (UGent)
  4.  
  5. 1ste Bachelor Rechten
  6.  
  7. Basisbegrippen van het recht

College aantekeningen

Basisbegrippen van recht, lesnotities deel Gerd Verschelden

 0 keer verkocht
  • Vak
  • Basisbegrippen van het recht
  • Instelling
  • Universiteit Gent (UGent)

Dit document omvat een uitgeschreven versie van wat in de les werd behandeld over het deel 1 t.e.m. 3 door professor Gerd Verschelden. Deze lesnotities werden gestructureerd en alle voorbeelden werden uitgebreid genoteerd. Opmerking: Deze notities omvatten enkel het deel van professor Gerd Vers...

[Meer zien]

Voorbeeld 10 van de 75  pagina's

Document informatie

  • 15 juli 2021
  • 75
  • 2020/2021
  • College aantekeningen
  • Gerd verschelden
  • Alle colleges

Onderwerpen

  • gerd verschelden
  • basisbegrippen van recht
  • 1ste bach rechten

Geschreven voor

  • Universiteit Gent (UGent)
  • 1ste Bachelor Rechten
  • Basisbegrippen van het recht
Alle documenten voor dit vak (53)

Verkoper

avatar-seller
SD06

Ontvangen beoordelingen

Voorbeeld van de inhoud

BASISBEGRIPPEN VAN RECHT
300 begrippen (fr,eng,dui) niet kennen!! Enkel lijst op einde boek kennen
(fr,ned in twee richtingen)

Deel I. Wat is recht
Hoofdstuk 1.1 Het recht geheel van gedragsregels
1.1.1 Centrale elementen in het begrip recht
A. Een geheel van gedragsregels met bijkomende institutionele
voorschriften
- Bevel of verbod v Verschillende intensiteit → strafrecht is voor
iedereen, terwijl rechten en plichten van huwelijk enkel geldig zijn
voor mensen die zijn gehuwd…
- Aanvullende regels: recht in wetboek, maar je kan er van afwijken
(vb koop en verkoop)
- Dwingende regels: mag er niet van afwijken. Publiek recht,
personen- en familierecht.
- Superdwingende regels: (bestaan van openbare orde) essentieel
recht waar je niet van mag afwijken
➔ gradatie in rechtsregels en nt op iedereen van toepassing
Aan rechtsregelen institutioneel en begripsmatig kader gekoppeld
Begripsmatig→definities
Institutioneel→overheidsorgaan (uitvoeren), rechterlijke macht
parlementen (formulering)…

B. Regels opgelegd door maatschappij →via wetgevende organen
(vlaams parlement…)
Recht komt achter op de feiten, want past zich aan aan/wordt opgelegd
door de maatschappij, maar wij kiezen parlementair orgaan (ironie),
want we klagen soms dat rechtssysteem niet werkt



C. Doel van rechtsregelen: Ordening maatschappij
rechtszekerheid, rechtvaardigheid, doeltreffendheid

-Rechtszekerheid → zeker zijn van uw recht.

*Voorspelbaarheid= weten welke regels van toepassing
zijn op jou
*Vastheid= niet elke keer veranderen
*Algemeenheid= niet de diepgaan
*Onderlinge consistentie= samenhangend

, PROBLEEM: nu veel complexer dan vroeger
(jaarlijks +100 000 nieuwe regels →
voorspelbaarheid weg), consistentie veel
slechter, gn totaalbeeld, gn goede ordening/”big
picture”, door reparatiewetten (dichten van gaten
tussen wetten, gevolg overzicht kwijt)
-Rechtvaardigheid
*evolutie: nu dezelfde rechten, maar vroeger niet,
kinderen uit incestueuze gezinnen hadden of van niet-
huwelijk moesten worden geadopteerd om dezelfde
rechten te verwerven als een kind van een huwelijk
-Doeltreffendheid → wet moet probleem aanpakken,
wetsevaluatie zou nodig zijn, maar justitie doet 0.0%, dit is
nodig om te kijken of de wet wel werkt/doelstelling OK is

D. Rechtsregels worden gehandhaafd door of krachtens het
maatschappelijk gezag uitvoerende en wetgevende macht, handhaving
verschillend in privaat- en publiekrecht
- wij zijn rechtssubjecten en genieten subjectieve rechten
→Subjectieve rechten geschonden door medeburgers➔privaatrecht
-In privaatrecht: ZELF INITIATIEF nemen om rechten af te dwingen
en zelf nr rechtbank stappen
(in privaatrecht “DAVO” om kosten niet zelf te hebben)
*is horizontaal → regelt rechtsverhouding tussen burgers
onderling
-In publiekrecht ligt het initiatief bij de overheid, want belang van
de maatschappij wordt geschonden in deze gevallen
*is verticaal → initiatief tot handhaving ligt bij overheid
Hieronder valt: straf-, staats-, administratief-, internationaal-,
volkenrecht
Let op: overheid mengt uitzonderlijk in privaatrecht:
alimentatiegeld die niet betaald wordt (via Dienst voor
alimentatievordering binnen FOD financiën)
 Recht is geheel van gedragsregelen en ermee samenhangende
institutionele voorschriften, uitgevaardigd en gehandhaafd door of
krachtens het maatschappelijk gezag, met oof op een doeltreffende,
rechtszekere en rechtvaardige ordening van de maatschappij



DEEL II: BASISBEGRIPPEN
Hoofdstuk 1: rechtssubjecten

,-Objectief recht= het geheel van rechts/gedragsregels die in een maatschappij
gangbaar zijn

-Subjectieve rechten: door het recht bekrachtigde aanspraken van, ons,
rechtssubjecten (=fysieke- en rechtspersonen)

Rechtssubjecten kunnen aanspraken hebben op bep. goederen (door
goederenrecht) of op bep. Personen (door vorderingsrecht, zie
verbintenisrecht)

➔in def zie je verschillende takken van rechten

-Rechtssubject = persoon (= drager van rechten en plichten)

Rechtsobject is geen dragen van rechten en plichten!

-Rechtsfeit= (passief, het overkomt jou en niet zelf gewild) feit waaraan het
recht, rechtsgevolgen verbindt

*vb1, de geboorte→°juridische persoonlijkheid, °erfrecht…
*vb2, overlijden→van juridisch persoon naar lijk (heeft
rechtsbescherming)

*vb. rijdt met fiets door rood licht

-Rechtshandeling= (actief) menselijke wilsverklaring waarbij je de rechtgevolgen
die eraan verbonden zijn wilt, !elke overeenkomst is een rechtshandeling!

*vb. vaderlijke erkenning (=ik herken een kind, met toestemming
van moeder en kind (als het 12+ is) en wil juridische vader
worden→°van rechtsgevolgen bv ouderlijk gezag, kind zal van u
erven

*Vb. huwelijk aangaan→°rechtsgevolgen van rechten/plichten etc…

*vb; echtscheiding vordering inleiding= proces rechtshandeling

*Vb; naar bakker gaan→koop, verkoop van goed (goed- en
verbintenisrecht)

*vb; opricht van gesloten vennootschap→°vennootschapsrecht

→Proces rechtshandeling: gericht om subjectieve rechten af te dwingen
voor rechtbank

→Materieel rechtshandeling:



-Juridische persoonlijkheid=rechtspersoonlijkheid (=geheel van rechten en
plichten v e rechtssubject)

→Juridische persoonlijkheid voor personen

→Rechtspersoonlijkheid voor rechtspersonen.

, Wij hebben rechten en plichten, maar zijn verschillend of gelijk, oorzaak:

-Staat van persoon(=burgerlijke staat) (def niet blokken,
want staat in wet, gwn begrijpen)

Zie ‘rechtspositie=status’:

1)Staat in maatschappij (vb; nationaliteit)

2)Staat in familie (vb; positie in bep. Familie, broer v
mama is oom, zus is tante) vb; Alexandra Marckx
geboren uit ongetrouwde vrouw, dus enkel staat langs
moederszijde

3)Staat als individu,

Fysieke elementen: leeftijd (vanaf 18j volledig
rechts bekwaam), geslacht

Psychische elementen: onder rechterlijke
bescherming staan als psychisch niet oké bent
Civielrechtelijke elementen: Waarom
familienaam? Om in bep familie te plaatsen zodat
weet die komt uit die familie Waarom voornaam?
Om te identificeren en onderscheiden van zelfde
familienamen. Familienaamsverandering
moeilijker dan voornaamsverandering

➔achter begrip ‘staat van persoon’ schuilen subjectieve
rechten en die evolueren continue

-bekwaamheid van persoon (zie volgende les)

Hoe kan staat van persoon evolueren??

De verkrijging van elementen (staat v maatschappij, familie, individu) v d staat v
d persoon is afhankelijk van:

1) Rechtsfeiten (vb; geboorte en overlijden)
2) Materiele rechtshandelingen (vb; ik erken kind, sluiten huwelijk, wettelijke
samenwoning)
3) Rechterlijke uitspraken (vonnissen en arresten) (vb; echtscheidingsvonnis)
4) Een wet (in formele zin) (vb; naturalisatie wetten waardoor mensen
Belgische nationaliteit kunnen verwerven, zo w staat in maatschappij
gewijzigd)

Examen vraag:

Geef vb van Rechtshandeling die de staat van persoon als enkeling wijzigt?

Antw: aangift bij burgelijke stand van de innerlijke overtuiging dat u van
het ander geslacht bent

geef vb van vonnis dat staat als enkeling wijzigt?

,-Burgerlijke stand: administratie rond burgerlijke staat, functie:

➔ Rechtszekerheid bieden in zake burgerlijke staat
➔ Zorgen voor bewijs van wijzigingen van staat v persoon (adhv akten,
zie geboorteakte, overlijdingsakte, huwelijksakte,
voornaamsveranderingsakte…)
➔ Dabs: databank akten van burgerlijke stand (wijzigingen bijhouden)

Intermezzo: Burgrlijke staat: vb gehuwd!!!!



MOEILIJK: Bezit van staat= wijst op sociaal gedrag

-Bezit van staat vatbaar voor die onderscheiden elementen van staat van
persoon

-Schijntoestand die juridisch erkend wordt en bel. is in
afstammingsrechten

→Bewijsmiddel

→Grond van niet ontvankelijkheid

*Vb; 2 dochters en prof juridische vader (omdat getrouwd met
moeder die het kind baart, vaderschapsregel art315BW)
- Gedragen als vader van kinderen
- Zij gedragen als kind
• Juridische afstandsrelatie wordt beantwoord

Juridische vaderschap van echtgenoot wordt bevestigd door
bezit van staat. Dochter bezit staat van dochter van haar
vader. Hij stelt sociaal gedrag als vader en zij doet dat ook.
Juridische afstandsrelatie wordt bevestigd door bezit van
staat.

Zaak boel: Jaak boel juridische vader, Albert biologische
vader

Afstammingsrecht: Als juridische vaderschap van echtgenoot
bevestigd wordt door bezit van staat is elke
betwistingsvordering ontoelaatbaar. Ondanks dna testen heeft
geen betekenis op vlak van afstamming, want vaderschap van
echtgenoot staat onbetwistbaar vast als het wordt bevestigd
door bezit van staat

Functie bezit van staat: Als juridische afstamming sociaal
beantwoord wordt, dan is deze onaantastbaar krachtigs de
wet. (zie: grond van niet-ontvankelijkheid)8

Sociaal gedrag is belangrijk!

, Bezit van staat heeft dubbele functie

→Afstammingsband bewijzen en juridisch voor fam rechtbank
vast te stellen

→Verweermiddel tegen afstammingsvordering om vordering
af te wijzen (zie hierboven8)

In gerechtelijke ouderschap als bewijsmiddel, stel kind
enkel moeder (juridisch bekeken). Stel dan man die
zich gedraagt als vader ten aanzien van dat kind.
Mogelijkheid tot vordering tot gerechtelijke vaststelling
van vaderschap en sociaal gedrag als bewijsmiddel dat
voldoende is voor de gegrondheid van die vordering.
(normaal vaderschap bewijzen door dna-test, maar kan
dus ook via sociaal gedrag). (Hier bewijs vaderschap is
sociaal gedrag, om als juridische vader gezien te
worden) (zie eerste pijltje bij dubbele functie bezit van
staat)



Bezit van staat: → enkelvoudig karakter (als juridische afstamming bevestigd
wordt adhv bezit van staat dan kan er geen andere man ook
bezit van staat hebben)

→Tweezijdig karakter: kind kan bezit van staat hebben ten
aanzien hebben van twee personen van verschillend geslacht
(kind kan bezit van staat hebben ten aanzien van vrouw en
man, te maken met twee geslachten)

Bezit van staat is afhankelijk van familierechter die daarover oordeelt
(subjectieve beoordeling)

Vereiste van ‘bezit van staat’ worden beschreven in wet art 331 BW
Nomen (naam), faam (gedraagt u), traktatus (w behandeld als…)

===➔of er bezit van staat is, is een feitelijke beoordeling die elke
afstammingsrechter elk afzonderlijk beslist

EXAMEN (in staat zijn enkelvoudig-, tweezijdig karakter uitleggen
plus, afstammingsprocedure uitleggen adhv bezit van staat)



-bekwaamheid van persoon

→ feitelijke bekwaamheid(=feitelijke mogelijkheid die een pers. Bezit om
een bepaalde daad te stellen)

*vb; wie 1 been heeft, zal niet feitelijk bekwaam zijn om met
aangepaste auto te rijden (iets kunnen of niet kunnen)

→ Rechtsbekwaamheid=genotsbekwaamheid (=bekwaamheid om rechten
te genieten, bevoegdheid om titularis te zijn van rechten en plichten)

, *vb; …

→handelingsbekwaamheid (=actieve component ) bevoegdheid om recht
en plicht zelfstandig uit te oefenen

*vb; …

-soorten rechtssubjecten

→fysieke personen (=levende en levensvatbaar geboren mens), dus pas
drager van recht en plicht als je levend geboren (ademen) bent en
levensvatbaar (medische beoordeling of het zal overleven) bent

1. andere levende wezen, dieren, embryo en lijk NIET, maar geniet
v rechtsbescherming!!
1) vb; abortuswet beschermt embryo)
2) vb; dier heeft tussenstatuut tussen persoon en lichamelijk
voorwerp, w goederenrechtelijk behandeld) (dier en recht
is vak!) Aanschaf van een dier in partnerrelatie is niet
vrijblijvend (=w niet meer aanvaard dat dier na scheiding
gedeeld w)
3) vb; lijk (=juridische persoonlijkheid vervalt) vb; mag niet
met lijk achterop fiets rijden



begin van juridische persoonlijkheid van fysiek persoon?

Nt op ogenblik van verwekking(embryo)! Maar door levende
en levensvatbare geboorte

Doodgeboren kind: nooit geademd(gn levende
geboorte)→gn rechtssubject, gn geboorteakte, maar
akte van levenloos kind (naam en familie onder bep
voorwaarde toekennen)→gn rechtsgevolgen. ‘Voor’ 140
dagen zwangerschap is er geen akte van levensloos
kind mogelijkheid.

Verwerkt kind geniet rechten, maar kan nog niet uitoefenen
(erfrechtn schenking, erkenning, schadevergoeding…) als het
erkend kan worden. Prenatale erkenning w gdn om te
anticiperen op eventualiteit dat die erkenning zou sterven
voor de geboorte --→nt echt duidelijk

Erfrecht en schenking genieten als het levend en
levensvatbaar w geboren

Vb; vanaf bewijs zwangerschap is kind vatbaar voor
erkenning

“Het ogenblik v d verwekking wordt wettelijk vermoed (art. 326 BW)
te liggen in de periode tussen de 300ste(10maand) en de 180ste(6maand)
dag vooor de geboorte “

, (=vermoeden juris tantum→ weerlegbaar vermoeden, dus je
kan bewijzen dat wet niet klopt)

Bestaat ook juris et te jure→onweerlegbaar vermoeden, dus
geen tegenbewijs mogelijk

Uitleg waarom bovenstaande wet een vermoeden juris tantum en
nuttig is:

Zie verschil:

• Tekst van Wet (juridische vader van alle kinderen
die geboren zijn binnen huwelijk van vrouw en 300
dagen na ontbinding en nietigverklaring van
huwelijk, zie art 315 BW) (ontbinding door
echtscheiding of dood)
• Geest van tekst, ratio (verwekking binnen huwelijk
dan is echtgenoot vader)→beslissing napoleon

Nu kan je door tegenbewijs leveren van wettelijk
vermoeden kan je kinderen onttrekken aan
vaderschapsregel of kinderen onder vaderschapsregel
brengen

*vb; stel bevaliing 301 dagen na ontbinding
huwelijk, maar kan bewijzen dat zwangerschap
302 dagen geduurd heeft, dus via geest van de
wet aangetoond dat kind onder vaderschapsregel
valt.

*vb2; stel kind geboren 180ste dag na ontbinding
van huwelijk na echtscheiding, dus volgens tekst
van wet valt kind onder vaderschapsregel, maar
bewijzen dat zwangerschap 179 dagen heeft
geduurd dan betekent dit dat kind net na
ontbinding van huwelijk is verwerkt, dus volgens
geest van wet valt kind niet onder
vaderschapsregel valt

➔door tegenbewijs te leveren kan je kind
volgens tekst van wet onder
vaderschapsregel valt, bewijzen dat het er
niet onder valt via geest van wet (of
omgekeerd)



-Einde v d juridische persoonlijkheid (= de dood)→medische
beoordeling via overlijdensakte met dag uur en minuten. Bel
ogenblik van overlijden voor erfrecht, vb; wie eerst gestorven in
ongeluk mama of zoon?

, -na dood kunnen bepaalde aspecten v d juridische persoonlijkheid
behouden blijven of gewijzigd worden

*Vb; overleden kind kan enkel erkend worden als het zelf
afstammeling heeft nagelaten→reden om erfenisjagerij tegen
te gaan. Dan gaat erfenis naar nakomelingen en krijgen
ouders gn erfrecht→ wet gewijzigd dat kind zonder
afstammeling erfenis kan nalaten aan ouders als het sterft
binnen eerste levensjaar. (erkenning is declaratief, terug in de
tijd)

*Vb; auteursrecht (vooral interessant bij muziek) blijft
bestaan tot 70 jaar naar overlijden van auteur)

→Rechtspersonen(iets theoretisch, maar er zitten fysieke personen achter)
(=groepering v rechtssubjecten die, of een afgescheiden
vermogen(vermogen rechtspers is afgescheiden van vermogen v fysiek
persoon die achter rechtspersoon zit) dat in bezit is van rechten en
plichten)

→Waarom opgericht?



-sommige samenwerkingsverbanden kunnen fysieke personen
niet

-afscheiding van vermogen (privé vermogen buiten schot
laten)



Bij rechtspersoon: samenwerkingsverband verwerft zelf juridische
persoonlijkheid nl. rechtspersoonlijkheid

-Feitelijke samenwerkingsverband (zonder rechtspersoonlijkheid)

Vb; maatschap (vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid),
verenigingen…

➔Oprichters rechtspersoon hebben eigen vermogen,
afgescheiden v vermogens v individuele groepsleden

Hoe vermogen v rechtspersoon opbouwen?

→Inzet inbrengen

→Aandelen (geld insteken)

Verhaal schuldeisers v individuele groepsleden in geval van
rechtspersoon:

Enkel op Persoonlijk vermogen, kapitaal van vennootschap
blijft buiten schot (bij rechtspersoon)

, Wat als je niet met rechtspersoon werkt en enkel met feitelijk
samenwerkingsverband werkt?

Stel boot 300 000 euro met 3 man kopen. Iemand
schulden→gaat schuldeiser van hem individueel zal
verhaal uitoefenen op zijn deel van de boot, met gevolg
dat boot verkocht wordt om zijn schuld te vereffenen

➔verschil tussen rechtspersoon en afgescheiden
vermogens, en feitelijk samenwerkingsverband
zonder rechtspersoonlijkheid met geen
afgescheiden vermogens!! (grote impact op
verhaal van individu schuldeisers)

Soorten rechtspersonen:

→Publiekrechtelijke

*vb; staat, stad gent, post, vrt, vdab… (opgericht door overheid met
oog op publieke dienstverlening

→Privaatrechtelijke

*vb; vennootschappen, verenigingen en stichtingen

1. Verenigingen: privaatrechtelijk rechtspersoon met belangeloos
doel

*vb; vzw→vereniging zonder winstoogmerk, doel belangeloos,
maar mag winst maken (vb vzw organiseert wafelbak en geld
komt in de club, maar niet uitgekeerd aan leden! Dat mag)

2. Private stichting→afgescheiden vermogen ingezet ter
verwezenlijking van bep. Belangeloos doel (gn leden en dat is
verschil met vzw)

*vb; zorgen voor gehandicapt kind, zodat als ouder dood is,
ze nog comfortabel kunnen leven

*vb; instant houden kunstcollectie

3. stichting van openbaar nut (SON)→afgescheiden vermogen,
gericht op……………………………………….

*vb; Koning Boudewijn stichting, stichting tegen kanker

4. vennootschappen→ gericht op winstoogmerk en
winstuitkeringsoogmerk

-aansprakelijkheid?

→Beperkte: enkel op vermogen v rechtspersoon (maar
allerlei voorschriften ivm vorming etc…)

→Onbeperkte: schuldeisers v rechtspersoon hebben
verhaal op vermogen rechtspersoon en privévermogen

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper SD06. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 71250 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Begin nu gratis

Laatst bekeken door jou

Samenvatting ·

(0)

Wiskunde H9 (5H) exponentiële verbanden - theorie samenvatting

Tentamen (uitwerkingen) ·

(0)

Stelt een (gespecialiseerd) activiteitenprogramma op (P2-K1-W2)

Samenvatting ·

(0)

Samenvatting Beleid en Voorzieningen van de Welvaartsstaat

Tentamen (uitwerkingen) ·

(0)

Drug Calculation Practice Questions and Answers 100% Correct

Voordeelbundel ·

(0)

Goed Bestuur bundel (eindopdracht, samenvatting, opdrachten)

Tentamen (uitwerkingen) ·

(0)

Uitwerking voorbeeldstellingen Psychotic Disorders (PSY4763)

Samenvatting ·

(0)

Volledige samenvatting cursus Sociologie Mieke Denuwelaere

Voordeelbundel ·

(0)

6784 Voor en eindopdracht Psychodiagnostische Instrumenten

Tentamen (uitwerkingen) ·

(0)

PNVN 1631 Respiratory Quiz: Questions & Detailed Solutions

€4,99
  • (0)
In winkelwagen
Toegevoegd