Dit is een samenvatting van de verplichte stof voor het vak Patiëntenrechten en Medische Aansprakelijkheid van de master Gezondheidsrecht. Tevens bevat het alle verplichte jurisprudentie en zijn de hoorcolleges hierin verwerkt.
Patientenrechten en medische aansprakelijkheid
H = hulpverlener / P = patiënt
College 1
H3 Rechtsverhouding tussen de P en de arts of het ziekenhuis
- Van oudsher wordt ervan uitgegaan dat tussen P - arts tot wie P zich uit eigen beweging met
een hulpverzoek wendt, een contractuele rechtsverhouding ontstaat
- Ovk inzake geneeskundige behandeling (bijzondere ovk van opdracht) = behandelingsovk
- Pp bij ovk zijn P + arts (als zelfstandig werkt) of zkh (als arts in loondienst handelde, of
aanpalende handelingen)
3.2 De rechtsverhouding tussen arts, ziekenhuis en P: doorgaans contractueel
- [7:446 lid 1 BW] onderwerp vd behandelingsovk = het verrichten van handelingen op het
gebied vd geneeskunst
o Hieronder valt ook handelingen op het gebied vd artsenijbereidkunst, bv bereiden
van geneesmiddelen
o Handelingen op het gebied vd geneeskunst hebben rechtstreeks betrekking op de
persoon vd opdrachtgever of ve bepaalde 3e (de P)
Er moet sprake zijn van individuele gerichtheid
Degene op wiens persoon de handelingen rechtstreeks betrekking hebben = P
meestal de opdrachtgever
Als P wilsonbekwaam en/of handelingsonbekwaam of handelingsonbevoegd is;
dan niet zelfstandig bevoegd tot het aangaan ve behandelingsovk of niet in
staat daaromtrent zijn wil te uiten
(wettelijk) vertegenwoordiger treedt feitelijk als opdrachtgever op
<18jr wordt vertegenwoordigd door ouders [1:234 jo 7:447 lid 1 BW]
>18jr + wilsonbekwaam [7:465 BW] H moet mening vormen over
wilsonbekwaamheid van P
- [7:446 lid 2 BW]:
1. Verrichtingen die van oudsher tot de geneeskunst worden gerekend (a)
2. Andere handelingen die rechtstreeks betrekking hebben op een persoon + die
worden verricht door een (tand)arts in die hoedanigheid (b)
a. Heeft vooral betrekking op handelingen die (tand)arts verricht tbv gezond
persoon, bv cosmetische ingreep
- [7:446 lid 3 BW] verplegen/verzorgen vd P + voorzien in de materiële omstandigheden
waaronder die handelingen kunnen worden verricht = ‘aanpalende handelingen’
o Aanpalende handelingen kunnen door het ziekenhuis verricht worden terwijl de
medisch specialist de eigenlijke geneeskundige handelingen uitvoert
o Hieronder vallen niet de handelingen die betrekking hebben op de verzorging van
gezonde bejaarden + verstandelijk gehandicapten in een instelling geen care
Vertegenwoordiging
Wilsonbekwaam niet in staat tot redelijke waardering van belangen ter zake
Handelingsonbekwaam (tijdelijk) geen beslissingen kunnen nemen, bv psychiatrische P, <18jr
Handelingsonbevoegd niet bevoegd tot het verrichten van bepaalde rechtshandelingen
Bij afwezigheid ve wettelijk vertegenwoordiger of een persoonlijk gemachtigde (bv bij iemand met
beginnende tekenen van dementie) kan een familielid als vertegenwoordiger optreden en de ovk
sluiten ogv [6:198 BW] (zaakwaarneming)
1
, - Bv als >18jr + ongeval + coma, heeft dringend geneeskundige hulp nodig
- Als er geen familielid is, dan is de H de zaakwaarnemer
Vertegenwoordigers worden geen partij bij de behandelingsovk, maar sluiten die in naam vd P
- P blijft formeel juridisch opdrachtgever
- Wettelijk vertegenwoordigers kunnen formeel juridisch als contractspartij optreden + de
behandelingsovk (mede) sluiten met oog op eigen belang = in bijzondere omstandigheden
o In principe zijn vertegenwoordigers 3en die eigen schade/OD moeten aantonen
o HR Baby Kelly
- Maar ex [7:465 BW] moeten de verplichtingen door de H worden nagekomen jegens de
(wettelijk) vertegenwoordiger in alle gevallen waarin:
o De minderjarige <12jr is of wilsonbekwaam is
o Of >18jr + wilsonbekwaam
[7:465 lid 5] wens P = leidend; arts moet schriftelijke wilsverklaring respecteren
H kan het besluit nemen om de verplichtingen niet jegens vertegenwoordiger
na te komen als die nakoming niet verenigbaar is met de zorg ve goed H
[7:453 jo 7:465 lid 4 BW]
HR Baby Kelly
- De vraag is of er voor zowel Kelly als haar ouders rechtsgrond bestaat voor het instellen van
een vordering tot SV
- De verloskundige had de ouders beter moeten voorlichten om hen zo een kans te geven de
zwangerschap vroegtijdig af te breken
- De moeder heeft een behandelingsovk met de verloskundige, maar tussen Kelly en de
verloskundige bestaan geen rechtens relevante band
o De door de verloskundige gemaakte fout jegens de moeder wordt tevens beschouwd
als een fout jegens Kelly
- Door een belang van de partner vd moeder aan te nemen wanneer een zwangerschap door
een tekortkoming van de H ten onrechte niet is afgebroken
o Tekortkoming tav moeder die tot gevolg heeft dat zij wordt gefrustreerd in haar
beslissing tot afbreking vd zwangerschap = ook onrechtmatig jegens vader [8 EVRM]
HR Baby Joost
- Problematiek vd positie vd wettelijk vertegenwoordiger als het gaat om verhaal van schade
dat de reikwijdte van [6:107 BW] overstijgt
- Een eigen belang van ouders ≠ voldoende om partij bij de ovk te zijn, ook al sluiten zij de
behandelingsovk tuv zorgplicht voor hun kind en hebben zij (im)materieel belang bij de
goede nakoming ervan
o Het is op zich mogelijk dat (ook) wettelijk vertegenwoordigers formeel juridisch als
contractspartij optreden en de behandelingsovk (mede) sluiten met het oog op een
eigen belang
- Baby Joost (4 maanden) werd geopereerd aan liesbreuk, door onvolkomenheid bij uitvoering
vd operatie liep Joost een ernstige hersenbeschadiging op waardoor hij oa spastisch werd
De opdrachtnemer
- [7:446 lid 1 BW] H verbindt zich tegenover P tot het verrichten van handelingen op het
gebied vd geneeskunst, H ≠ maatschap =
o Natuurlijk persoon: arts
o Rechtspersoon: zkh of andere zorginstelling
- H moet geneeskundige handelingen verrichten in kader van geneeskundig beroep/ bedrijf
- Een arts wordt als H ex [7:446] beschouwd als hij als zelfstandige de praktijk uitoefent, dus
niet in (loon)dienst ve (rechts)persoon
2
, o Zelfstandig handelende artsen, tandartsen, verloskundigen, psychotherapeuten en
paramedici, personen die alternatieve geneeswijzen beoefenen
o Als een arts als zelfstandige zijn beroep uitoefent in een zkh arts out situatie
Gebeurt veelal obv een toelatingsovereenkomst (arts = dan zelfstandig)
Arts blijft H + is partij bij de ovk
o Zelfstandig handelend arts kan bij uitvoering vd geneeskundige behandeling gebruik
maken van andere artsen/assistenten
P kan een zelfstandige ovk sluiten met betrokken 3e (bv met collega uit dezelfde
maatschap), maar die 3e kan ook hulppersoon vd H zijn (bv doktersassistent)
Zelfstandig handelend arts kan ook gebruik maken ve waarnemer die tijdelijk
ipv de arts de geneeskundige behandeling bij de P verricht
Waarnemend arts kan als hulppersoon vd waargenomen arts
worden gezien, maar kan ook zelf een ovk met de P sluiten
- Arts in loondienst ve ziekenhuis + zijn werkzaamheden in die dienst uitvoert = arts in situatie
o Zkh = H, arts/ander zkh (in buitenland) = hulppersoon vh zkh
o RP is contractspartij, maar natuurlijke persoon vervult feitelijk de verplichtingen uit
de geneeskundige behandelingsovk tov P
Bij behandeling van P worden meerdere behandelingsovk gesloten
- Met zkh voor verpleging, verzorging = aanpalende handelingen [7:446 lid 3 BW]
- Met arts die niet in dienst is vh zkh ter zake vd handelingen ex [7:446 lid 2 BW]
Totstandkoming van de behandelingsovereenkomst
Aanbod + aanvaarding [6:217 BW]
- Vereisen een dmv een verklaring geuite wil [3:33 BW]
o Komt niet tot stand als er een door een verklaring geuite wil ontbreekt bij P
bv als P een niet-reanimatieverklaring heeft of
bij comateuze P – als arts hulp verleent, doet hij dat als zaakwaarnemer, zonder
bevoegdheid ingevolge een rechtshandeling
o Komt wel tot stand als [3:35 BW]
o Ook aan zijde van H kan een door een verklaring geopenbaarde wil om een
behandelingsovk aan te gaan ontbreken (soms); arts is in beginsel verplicht met de P
een behandelingsovk te sluiten = indirecte contractdwang
Bij ontbreken van vertrouwen of als het een familielid is
- Aanbod + aanvaarding zijn vormvrij [3:37 BW]
- Als P (of wettelijk vertegenwoordiger namens hem) zich tot H wendt met adviesvraag over
gezondheidstoestand + dan advisering/onderzoek van P = totstandkoming behandelingsovk
Beëindiging van de behandelingsovereenkomst
1. Met wederzijds goedvinden
2. Ontbinding [6:258 lid 1 BW]
a. Bij onvoorziene omstandigheden dat instandhouding naar R&B niet te verwachten is
b. Tekortkoming door H in nakoming van verplichtingen uit behandelingsovk
c. Bevrijding van verdere nakoming van verplichtingen uit ovk
i. [6:271 lid 1 en 2 BW] H moet betaalde loon aan P terugbetalen
ii. SV [6:277] bv vanwege kosten voor een nieuw intakegesprek
3. Opzegging
a. H kan ovk alleen opzeggen als daarvoor een gewichtige reden is [7:460 BW] – hangt
af van omstandigheden vh geval, bv gevoelens voor P
b. P kan ovk te allen tijde opzeggen ex [7:408 lid 1 BW]
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Irenka. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
