Samenvatting
Samenvatting gehele boek Manin
- Instelling
- Universiteit Leiden (UL)
Samenvatting van 26 pagina's voor het vak Grenzen aan de Macht aan de UL
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 26 pagina's
Voorbeeld 3 van de 26 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
6 beoordelingen
Door: otgermeuwissen • 6 jaar geleden
Door: florislangenbach • 6 jaar geleden
Door: fleur_jaspers11 • 7 jaar geleden
Door: gerarddekovel40 • 7 jaar geleden
Door: diedebeckers • 8 jaar geleden
Zeer goede geschreven samenvatting! De lijn van het boek goed aangehouden. Minpuntjes: af en toe typefoutjes, lot moet loting zijn in de meeste gevallen, vaak staat er bij ideeën geen bedenker bij
Door: Zeping • 8 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
The principles of representative governmentBernard Manin
Introduction
Hedendaagse democratische overheden hebben zich geëvalueerd van een politiek system dat was
ontwikkeld door haar bedenkers, in tegenstelling tot de democratie. Het gebruik van het huidige
onderscheidt tussen ‘vertegenwoordigende’ en ‘directe’ democratie, maakt ze variaties op één type
overheid/regering. Wat we tegenwoordig representatieve democratie noemen, heeft zijn oorsprong
in een systeem van instituties (ingesteld in het kielzog van de Engelse, Amerikaanse en Franse
revoluties) dat in geen geval bedoeld was als een vorm van democratie of regering door het volk.
Rousseau veroordeelde politieke vertegenwoordiging sterk. Voor hem was er een immense kloof
tussen een vrij volk dat zijn eigen wetten kon maken en een volk dat vertegenwoordigers koos die
wetten voor hen maakten. Aanhangers van vertegenwoordiging zagen een fundamenteel verschil
tussen democratie en het systeem dat zij verdedigden, wat ze ‘vertegenwoordiging’ of ‘republikeins’
noemden.
Twee mannen die een cruciale rol speelden in de oprichting van moderne politieke
vertegenwoordiging, Madison en Siéyès, stelden vertegenwoordigende overheid en democratie ook
tegenover elkaar. Madison maakte een tegenstelling tussen de ‘democratie’ van de stadstaten van
de Oudheid, waar een klein aantal inwoners de regering kon vertegenwoordigen en koos, met de
moderne republiek die gebaseerd is op vertegenwoordiging. Het echte verschil tussen oude
democratieën en moderne republieken ligt volgens Madison in de totale uitsluiting van het volk in
haar collectieve capaciteit in het in de moderne republieken, en niet in de totale uitsluiting van de
vertegenwoordiging van het volk in de oude democratieën. Volgens Madison was het effect van
vertegenwoordiging om de denkbeelden van het volk te beschaven en te vergroten door ze door een
gekozen orgaan van burgers, die meer kijken naar de lange termijn en het goede voor de natie, te
late passeren.
Siéyès legt vooral de nadruk op het grote verschil tussen democratie, waarin burgers zelf wetten
maken en een systeem van vertegenwoordiging door een overheid, waarbij het volk de wetgevende
macht aan de gekozen vertegenwoordigers toevertrouwt. Voor Siéyès lag het de superioriteit van dit
systeem niet zozeer in het feit dat het minder bevooroordeelde en minder gepassioneerde
beslissingen voortbracht, maar dat deze vorm het meest geschikt is voor moderne ‘commerciële
samenlevingen’, waarin burgers niet langer de tijd hebben voor de publieke zaak. Daarom maken zij
gebruik van verkiezingen om zo mensen te kiezen die ze vertrouwen die al hun tijd wijden aan deze
taak. Zowel voor Siéyès als voor Madison was een vertegenwoordigende overheid geen vorm van
democratie, maar een essentieel andere en betere vorm van bestuur.
Verschillende institutionele keuzes zijn nooit in twijfel getrokken. Er zijn in de laatste 200 jaar wel
veranderingen opgetreden, zoals uitbreiding van het kiesrecht naar algemeen kiesrecht, maar andere
regelingen zijn niet veranderd, zoals de manier waarop vertegenwoordigers worden geselecteerd en
staatsbeslissingen worden genomen.
Er is een onderscheid tussen vertegenwoordigende en directe democratie, waarbij de
vertegenwoordigende democratie indirect is (namens het volk). = twee vormen van democratie.
Maar zoals Madison al aangaf is dit onderscheid onnauwkeurig. In zogenaamde directe democratieën
van de Oude Wereld was de volksvergadering niet de zetel van alle macht. Een aantal belangrijke
functies werden uitgevoerd door andere instituten. Heeft de Atheense democratie dan
vertegenwoordigende componenten of is zij een directe democratie?
4 principes van een representatieve overheid:
1. Zij die regeren zijn benoemd door regelmatige verkiezingen;
2. Er is een zekere afstand tussen het besluitvormingsproces van de regering en de wensen van
het electoraat;
, 3. Zij die geregeerd worden mogen hun standpunten en politieke wensen uiten zonder dat deze
onder de controle van zij die regeren staan;
4. Staatsbeslissingen ondergaan een proces van debat.
Het centrale instituut van vertegenwoordigende overheid zijn verkiezingen.
Hoofdstuk 1 Direct democracy and representation: selection of officials
in Athens
Een van de meest duidelijke verschillen tussen een vertegenwoordigende overheid en de democratie
van de oude stadstaten is dat de representatieve overheden geen institutionele rol geven aan het
‘verzamelde volk’. Een ander verschil is dat in de Atheense democratie veel belangrijke functies niet
in handen waren van de volksvergadering, maar werden uitgevoerd door gekozen magistraten. Maar
wat helemaal merkwaardig is, is dat deze taken door het lot aan mensen werd toegewezen. Het
systeem van vertegenwoordiging kent dit verschijnsel niet, maar wordt geassocieerd met een
systeem van verkiezingen, soms in combinatie met een erfelijk koningshuis.
Om te verklaren waarom representatieve overheden geen rol aan de volksvergadering toekennen
wordt door auteurs vaak gewezen op de grootte van de moderne staten. Het is simpelweg niet
mogelijk om alle burgers bijeen te brengen en ze als een groep te laten beslissen. Daarom wordt de
functie van regeren uitgevoerd door een aantal individuelen. Maar de praktische onmogelijkheid om
alle mensen te vergaderen was niet de hoofdmotivatie voor Madison en Siéyès om voor een systeem
van vertegenwoordigende overheid te kiezen. De grootte van de moderne staten geeft geen
verklaring waarom het lotingssysteem werd afgewezen. Zelfs in grote, dichtbevolkte gebieden is het
mogelijk om het lotingssysteem te gebruiken om zo een regering bijeen te brengen. Als
selectiemethode is het niet onuitvoerbaar. Loting wordt nog steeds gebruikt, denk aan jury’s.
Vandaag de dag wordt er niet nagedacht over het gebruik van loting voor politiek gebruik. We zien
het als een bizar gebruik. We moeten ons afvragen waarom we niet het lotingssysteem gebruiken,
maar we onszelf toch democraten noemen. Het lotingssysteem kan iedereen selecteren, ook
diegenen die niet geschikt geacht worden om te regeren. Dat maakt dat het systeem van loting een
gebrekkig selectiesysteem. -> reden dat het verdwenen is. De oude Atheners moesten op de hoogte
zijn van dit gebrek, maar gebruikten dit systeem toch voor zo’n 200 jaar. Socrates was zelf geen
voorstander van het loten. Hadden de Atheners dan geen antwoord op dit probleem. Misschien
zagen zij voordelen in het loten die zwaarder wogen dan dit nadeel. Misschien hadden zij een
mogelijkheid om zich te weren tegen het risico van incompetentie door aanvullende institutionele
regels. Maar misschien was incompetentie niet het laatste gevaar bij loting. Eerst moeten we weten
hoe deze manier van selectie wordt toegepast in het Oude Athene en hoe de toenmalige democraten
dit rechtvaardigen. Wanneer we het grote verschil willen weten tussen vertegenwoordigende
overheid en ‘directe’ democratie, moeten we de effecten van verkiezingen vergelijken met die van
het lot. Analyses van vertegenwoordigende overheid maken vrijwel altijd een contrast van verkiezing
en erfelijkheid van ambten. Dit gezichtspunt is gedeeltelijk gerechtvaardigd omdat gekozen
regeringen de erfelijke regeringen direct vervangen. De bedenkers van de moderne republiek met
een volksvertegenwoordiging zijn hier natuurlijk een voorstander van. Bij moderne
vertegenwoordigende systemen is de macht niet erfelijk. Maar een ander verschil is het totaal
ontbreken van het lotingssysteem.
Een studie naar het gebruik van het lot in het Oude Athene is noodzakelijk. Niet alleen omdat het een
van de kenmerken van ‘directe’ democratie is, maar ook omdat de Atheners dit systeem gebruikten
naast een systeem van verkiezing.
De door het lot gekozen burgers kregen de functies toebedeeld die niet uitgevoerd werden door de
Volksvergadering (ekklesia). Dit principe gold alleen voor de magistraten (archai). Van de ongeveer
, 700 magistraatsposten in het Oude Athene werden ongeveer 600 door het lot gevuld. De door het lot
gekozen magistraten (kleros) waren gewoonlijk gevormd tot een college. De ambtsduur was een jaar.
Het was niet toegestaan om hetzelfde magistraatsambt nog een keer te doen en hoewel hij
aangesteld was voor verschillende magistraatsfuncties gedurende heel zijn leven, moest er minimaal
een jaar tussen de verschillende magistraatsambten zitten. (Hij moest ook verantwoording afleggen
voor zijn jaar, voordat hij een nieuw ambt kon bekleden.) Alle mannelijke burgers van 30 jaar of
ouder (rond 20.000 in de 4e eeuw) waren niet onder de straf van atimia (verlies van burgerrechten)
mocht men toetreden tot een magistraatsambt. De door het lot uitverkorenen moesten een keuring
(dokimasia) ondergaan voordat zij hun ambt mochten bekleden. Deze test onderzocht of ze
wettelijke gekwalificeerd waren om magistraten te zijn; het controleerde of hun gedrag richting hun
ouders correct is/was, of zij hun belastingen hadden betaald en hun militaire dienst hadden vervuld.
Dit onderzoek had ook een politieke kant, individuen die oligarchische sympathieën hadden werden
uitgesloten. Maar in geen enkele manier was de dokimasia bedoeld om incompetentie op te sporen,
het was meer een formaliteit.
Het Atheense systeem voorzag wel in enkele waarborgen tegen magistraten waarvan men besloten
had dat zij slecht of incompetent waren. Als eerste stonden de magistraten onder constante
supervisie van de volksvergadering en de rechtbanken (?). De magistraten moesten niet alleen
verantwoording afleggen (euthynai) bij het uittreden, maar ook gedurende hun ambt konden burgers
hen iets ten laste leggen of een schorsing eisen. Bij de Principal Assemblies (ekklesiai kyriai) was het
stemmen over magistraten was een vast agendapunt. Iedere burger mocht een ‘motie van
wantrouwen’-voorstel doen. Wanneer een magistraat zo’n verkiezing/motie verloor werd hij
onmiddellijk geschorst en werd zijn zaak doorverwezen naar de rechtbanken die hem konden
vrijspreken of veroordelen. Deze regelingen/ risico’s waren bij elke burger bekend.
Belangrijk: alleen diegenen die gekozen wilden worden/mee wilden doen met de loting voor een
magistraatsambt werden opgenomen in de loterij (kleroteria). Met andere woorden, de
magistraatsselectie door het lot in haar institutionele context gezien niet zo primitief als vandaag de
dag gedacht. De combinatie van vrijwilligheid en de kennis die men vooraf had over de mogelijke
risico’s moet geleid hebben tot zelfselectie bij potentiële magistraten. Elke burger (man, 30 of ouder)
die zichzelf geschikt achtte kon dus meedoen.
Bij gekozen magistraten was het oordeel van anderen van belang, niet alleen achteraf zoals bij gelote
magistraten, maar ook vooraf. Deze magistraten werden ook gecontroleerd door de
volksvergadering. Verschillen met gelote magistraten waren:
1) Het magistraatsambt duurde nog steeds een jaar, maar men mocht ongelimiteerd herkozen
worden voor hetzelfde ambt. (Pericles strateeg voor meer dan 20 jaar)
2) Bij de gekozen magistraatsambten was competentie belangrijk. Het zijn de belangrijkste
ambten. Daarom werden ze gekozen en niet geloot. (vooral militaire en financiële posten)
3) Er werd gezocht naar uitmuntendheid in personen. Vooral elite dus.
In de vijfde eeuw werden invloedrijke politici vooral gekozen als generaal. Samen met de
redenenaars werden zij gezien als de politieke leiders. Een sociale verandering vond plaats rond de
Pelopennesische oorlog. Waar politieke leiders in de vijfde eeuw vooral uit de oude landaristocratie
kwamen, kwamen ze in de vierde eeuw nieuwe rijke families. Door de geschiedenis van de Atheense
democratie heen is er een zekere correlatie tussen het uitoefenen van een politiek ambt en een
lidmaatschap in de politieke en sociale elite.
In het algemeen hadden de magistraten geen grote politieke macht, zij waren bovenal
administrateurs en uitvoerders. Zij stelde de agenda op voor de volksvergadering, deden het
vooronderzoek voor rechtszaken, riepen de rechtbanken bijeen en zaten die voor, voerden de
beslissingen uit genomen door de rechtbanken en de volksvergadering. Zij maakten geen politiek
cruciale keuzes, die macht lag bij de volksvergadering en de rechtbanken. (heel anders dan in ons
stelsel). Zelfs in hun rol van voorzitter en ‘agendaopsteller’ handelden ze naar de verzoeken van
gewone mensen. Want iedere burger kon een voorstel doen in de volksvergadering (hoogste ideaal
in de democratie), in de praktijk zullen dat een kleine minderheid geweest zijn. Omdat magistraten
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper bronze. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 62890 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen