Samenvatting
Samenvatting Maatschappijleer HAVO - Thema: Rechtsstaat (Begrippen)
- Vak
- Maatschappijleer
- Niveau
- HAVO
Alle begrippen voor het vak Maatschappijleer op de HAVO. Thema: Rechtsstaat
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Maatschappijleer
Rechtsstaat – Begrippen
H1 Recht en rechtvaardigheid
(maatschappelijke) gedragsregel Ons gedrag en onze vrijheid van handelen worden
door het recht bepaald én afgebakend.
Rechtsnorm Gedragsregels die door de overheid wettelijk zijn
vastgelegd.
Rechtvaardigheid Regels die eerlijk zijn.
Rechtsstaat Een staat waarin burgers door grondrechten
worden beschermd tegen machtsgebruik en
willekeur van de overheid.
Absolute monarchie De regeringsvorm waarbij de koning alle macht
heeft.
Grondwet Hierin staat wat de grondrechten zijn en hoe het
land geregeerd moet worden.
Dictatuur Één machthebber of één partij bepaald in feite wat
de regels zijn.
Leerplicht Je bent wettelijk verplicht om naar school te gaan
tot je 18de.
Publieksrecht Regelt de inrichting van de staat en de relatie
tussen burgers en overheid.
Staatsrecht Bevat alle regels voor de inrichting van de
Nederlandse staat.
Bestuursrecht Regelt de verhouding tussen burger en overheid.
Strafrecht Bestaat uit alle wettelijke regels die aangeven welk
gedrag strafbaar is.
Privaatrecht Burgerlijk recht.
Burgerlijk recht Regelt de betrekkingen tussen burgers onderling.
Personen- en familierecht Regelt zaken als het huwelijk, echtscheiding,
geboorte, overleiden en het adopteren van
kinderen.
Ondernemingsrecht Bepaalt onder welke voorwaarden je een bedrijf of
een vereniging mag oprichten.
Vermogensrecht Dat alle zaken omvat die te maken hebben met
iemands vermogen.
H2 De grondbeginselen
Trias politica De macht van de overheid is verdeeld in drieën.
Wetgevende macht Maakt de wetten waaraan de burgers en overheid
zich moeten houden.
Uitvoerende macht Zorgt ervoor dat eenmaal goedgekeurde wetten
worden uitgevoerd.
Rechterlijke macht Beoordeeld of burgers of machthebbers wetten
hebben overtreden en doet uitspraak in conflicten.
Checks and balances Als een wetsvoorstel strijdig is met Europese
regels, dan zal de rechter de minister en het
parlement tot de orde roepen.
Eerlijke rechtsspraak De eigen mening van rechters speelt in principe
, niet mee.
Klassiek grondrecht Rechten die de overheid moet garanderen.
Sociaal grondrecht De overheid kan deze rechten niet garanderen,
maar moet zich er wel voor inspannen.
Europees Verdrag voor de Rechten van de Dit verdrag verplicht de aangesloten landen de
Mens mensenrechten te beschermen.
Legaliteitsbeginsel De overheid mag alleen beperkingen opleggen aan
de vrijheid van burgers als die beperkingen in
wetten zijn vastgelegd.
Strafbaarheid Artikel 1, lid 1 bepaalt dat iets alleen strafbaar is
als het in de wet staat.
Strafmaat In de wet staat bij ieder strafbaar feit de maximale
straf.
Ne bis in idem-regel Na de uitspraak van een rechter kun je in principe
niet voor een tweede keer voor hetzelfde feit
worden vervolgd.
H3 Strafrecht: de opsoring
Rechtshandhaving Handhaving van de geldende rechtsregels, gebeurt
door de overheid.
Geweldsmonopolie De overheid heeft meer macht dan wij en mag ook
als enige geweld gebruiken.
Rechtsbescherming De grondwet beschermt burgers tegen andere
burgers en tegen machtsmisbruiken van de
overheid.
Misdrijf Ernstige strafbare feiten.
Overtreding Minder ernstige strafbare feiten.
Wetboek van Strafrecht Hierin staan de overtredingen en misdrijven.
Criminaliteit Alle misdrijven die in de wet staan.
Wetboek van Strafvordering Hierin staan de regels waar de politie en de officier
van justitie zicht aan moeten houden.
Officier van justitie Zoekt namens de samenleving bewijzen tegen een
verdachte en een en kan een straf tegen hem
eisen.
Verdachte Een redelijk vermoeden van schuld.
Staande houden Iemand laten stilstaan om hem te vragen naar zijn
personalia.
Arresteren Een verdachte aanhouden.
Vasthouden Een verdachte op het bureau voor negen uur.
In beslag nemen Bewijsmateriaal, de officier of de rechter beslist
later of iemand zijn spullen na een rechtszaak
terugkrijgt.
(preventief) fouilleren Onderzoeken aan zijn kleding en zijn lichaam met
of zonder verdenking van schuld.
Infiltratie Opsporingsactiviteiten in misdaadorganisaties.
Seponeren Afzien van verdere rechtsvervolging.
Strafbeschikking Lijkt op een transactie, maar het verschil is dat
hierbij je schuld vaststaat.
Vervolgen De officier van justitie stuurt het dossier naar de
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Ninipedia. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 51036 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen