HC’s Functie 2 uitgewerkt
ONDERDEEL A | KLASSIEKE KRONEN
HC A1 KLASSIEKE KRONEN
Kroon: een indirect vervaardigde prothetische constructie die aangetaste gebitselementen herstelt
door een deel van de klinische kroon te vervangen door een materiaal als metaal, porselein of een
combinatie van materialen.
Waarom ‘klassiek’:
- Materiaal: (basis van) metaal
- Het succes is afhankelijk van retentieve principes, retentie is dus belangrijk
- Er zijn betere alternatieven: hechtsterkte, esthetisch, economisch
- Indicaties worden beperkt
Algemene indicaties voor kronen:
- Herstellen van functie
o Esthetiek, kleur, vorm, occlusie en articulatie
- Beperken van het fractuurrisico: inschatten op basis van visuele waarnemingen en
röntgenopnames. Een fractuur is op een foto niet altijd te zien of bevindt zich te ver naar
apicaal om nog hersteld te worden.
Materialen:
- Metaal en keramiek: varianten
o Metaalkroon (klassieke kroon): 1900
o Partiële metaalkroon
o Metaalporseleinkroon: jaren ‘60
o Keramiekkroon (moderne kroon): jacketkroon jaren ‘20, keramiekkroon 2.0 begin
2000
o Partiële keramiekkroon
Wanneer welke type kroon?:
- Beschikbare ruimte
o Metaal: 1-1,5mm occlusaal, 0,5-1mm rondom
o Metaalporselein/keramiek: 1,5-2mm occlusaal, 0,5-1,5mm rondom
- Krachtenspel/(para)functie (metaal is sterker dan metaalporselein)
- Esthetiek
Configuraties:
- Begrenzingen
o Metaalporseleingrens; welk gebied wordt opgebakken met metaal
1
, o Configuratiegrens; tot hoe ver prepareer je het element
▪
▫ Chamfer
▫ Schouder
▫ Gebevelde schouder
▫ Gebevelde schouder: je hebt nog een stuk schouder over om ruimte te maken voor
het porselein
▫ Hulpschouder bevel (functie 1): de aanwezige hulpschouder wordt afgeschuind, en
daarmee vaak weg geprepareerd met de bevelboor → lange bevel als eindproduct.
▫ Lange bevel
▪
Gekozen Duidelijkheid Esthetische Biologische Retentie en
materiaal van de mogelijkheden prijs resistentie
preparatiegrens
Chamfer Keramiek 2 2 2 2
MP
Metaal
Schouder Keramiek 1, duidelijkst 1, meest 1, hoogste 1
MP esthetisch prijs
Metaal
Gebevelde MP 3 3 3 1
schouder Metaal
Lange bevel Metaal 4 4 4 ?
MP
• Voor een metaalkroon wordt een lange bevel aanbevolen, omdat de
afname het geringst is.
• Voor een keramiekkroon zijn chamfer en schouder de opties,
gebevelde schouder en lange bevel eindigen te stijl.
• Voor een metaalporseleinkroon geldt dat bij een chamfer en
schouder het porselein eindigt op de grens, bij gebevelde schouder
en lange bevel is er cervicaal eerst een stukje alleen metaal.
➔ Metaal kan cervicaal dun uitgewerkt worden, keramiek heeft massa
nodig, ook cervicaal.
- (Additionele) retentie
o Coniciteit
o Retentiegroeven → vrijwel parallel t.o.v. elkaar
Algemene principes:
- Een goede kroonpreparatie heeft voldoende ruimte voor metaal en/of keramiek, is ligt
conisch en niet parallel of ondersneden, heeft een duidelijke preparatiegrens, heeft
afgeronde hoeken, heeft strakke vlakken en biedt voldoende retentie en resistentie.
Tijdelijke voorziening:
- Functies - Eisen
o Bescherming o Biologisch
o Stabilisatie ▪ Pulpabescherming
o Diagnostiek ▪ Gingivale gezondheid
▪ Handhaving stand element
o Mechanisch
▪ Kauw- en trekkrachten weerstaan
o Esthetisch
2
,HC A6 DE GESPOTEN AFDRUK
Wat is een afdruk?
- Een negatieve weergave van de gebitselementen samen met de omliggende weefsels.
Wat is een gespoten afdruk?
- Een negatieve weergave van de gebitselementen samen met
de omliggende weefsels, waarbij het geprepareerde element
met spuitbaar afdrukmateriaal wordt omspoten.
→ hogere eisen
- Doel: het verkrijgen van een nauwkeurig gebitsmodel van de
gebitselementen samen met de omliggende weefsels.
Wat is een digitale afdruk?
- Een alternatief voor de analoge (gespoten) afdruk. De gebitselementen worden samen met
de omliggende weefsels gescand met de mondscanner. → géén negatief
Benodigdheden
- Afdrukmateriaal
o Hydrocolloïden: goedkoop, hardt
snel uit, scheurt snel, vervormt
▪ Agar
▪ Alginaat
o Elastomeren: nauwkeuriger
▪ Additiesiliconen
• Kneedbaar
o Hooggevuld, weinig krimp
o Putty
o Lepelmateriaal: zorgt voor drukopbouw van het spuitbaar
materiaal
• Spuitbaar
o Laaggevuld, meer krimp
o Light/medium/regular-body
o Wordt rondom de configuratie gespoten en vloeit goed in
bijv. sulcus, groeven en fissuren.
▪ Condensatiesiliconen
▪ Polyether
▪ Polysulfide
o Materiaalkundige eigenschappen
▪ Nauwkeurigheid, dimensionele stabiliteit van de afdruk, klinische
verwerkbaarheid, biologische gedrag (niet toxisch, irriterend, overdracht van
virussen), houdbaarheid en verwerking in het laboratorium.
- Afdruklepel (metaal/kunststof)
o Eisen:
▪ Goede pasvorm
▪ Retentie voor afdrukmateriaal: perforaties, rimlock, hechtlak
▪ Star
▪ Partiële afdruklepel bij veel ondersnijdingen of extreme kokhalsneigingen
3
, - Droog afdrukgebied
o Hydrofoob afdrukmateriaal
o Anesthesie (→ vasoconstrictie)
o Wattenrollen en svedopter
o Geïmpregneerde retractiedraad in de sulcus die er vlak voor het afdrukken uit wordt
gehaald.
▪ Aluminiumchloride, ijzersulfaat, adrenaline
Procedure:
-
- Bij een één fase afdruk (monofase) wordt één materiaal gebruikt voor de lepel en de spuit.
- Bij een twee fase afdruk worden twee materialen gebruikt, met een verschil in consistentie.
Volledige lepel
- Eénstapsprocedure: lepelmateriaal en spuitmateriaal harden gelijktijdig uit. Terwijl de
assistent de lepel vult, omspuit de tandarts het element.
o Voordelen: één keer afdrukken → snelle procedure
o Nadelen: stressvol, kan erg vast zitten en de fixatie is soms lastig
o Voorwaarden: ervaring en assistentie
- Tweestapsprocedure
o Stap 1: globale afdruk → individualiseren van de confectielepel. Alleen kneedbaar
lepelmateriaal.
▪ Extra ruimte vrijhouden t.p.v. de configuratie: afdrukken mét de TV, evt. gele
was
▪ Gebruik een cellofaan tussen het lepelmateriaal en de elementen
o Stap 2: detailafdruk → omspuiten van het element + relinen afdruk 1. Alleen
spuitbaar materiaal.
o Voordelen: minder stressvol en minder ervaring vereist
o Nadelen: twee keer afdrukken en risico op verkeerd terugplaatsen
Partiële lepel
- Bij extreme kokhalsreflex/ondersnijdingen
- Nadeel: moeilijke fixatie (risico op kantelen), m.n. in de OK
- Tweestapsprocedure
o Afdruk met lepelmateriaal zónder folie
o Uitsnijden van de configuratie en de septa
o Detailafdruk: omspuiten van het element + relinen afdruk 1. Alleen spuitbaar
materiaal.
Criteria:
- Outline zichtbaar, geen luchtbellen, geen afdrukresten in de mond van de patiënt, overige
elementen goed weergegeven, geen vervorming, uitgehard, goed gecentreerd, juiste diepte,
voldoende materiaal en een goede hechting.
4
