Aantekeningen hoorcolleges Parodontium 1
Het parodontium betreft alle weefsel rondom een element. Er bestaan associaties tussen
parodontitis en rheumatische arthritis en een aantal systemische en cardiovasculaire ziekten, zoals
diabetes. Parodontitis wordt veroorzaakt door bacteriën en is een infectieziekte. De ziekte heeft
invloed op het hele lichaam, de bacterie onderhoudt als het ware de ontsteking.
Ontsteking van de gingiva staat in verband met de aanwezigheid van plaque (de veroorzaker),
bloeding (bij sonderen) en een rood gekleurde gingiva.
Het gevolg van parodontitis is verlies van functie. Parodontitis is één van de grootste veroorzakers
van tandverlies. De primaire oorzaak ligt dus in het feit dat (opportunistische) paropathogene
bacteriën de kans krijgen te groeien.
HC A1
De foto toont een doorsnede van een incisief uit de
\ mandibula. De orale kant bevindt zich aan de
rechterzijde. Bij het dentine blijft veel organisch
materiaal, eiwit, over, voornamelijk collageen, het
meest voorkomende eiwit in het lichaam. Het glazuur
bestaat bijna geheel uit hydroxyapatiet. Bij de
histologische preparatie is het element bewerkt met
zuur waardoor het glazuur niet meer zichtbaar is op de
foto. Cement is wel aanwezig maar kan hier niet
worden onderscheiden van andere onderdelen.
Het parodontium wordt gevormd door de gingiva, het alveolaire bot, het wortelcement en het
parodontaal ligament (PDL).
De mucosa van de gingiva en dat van het palatum durum is verhoornd, gekeratiniseerd. Dit is
bijzonder omdat veel andere mucosae dat niet zijn. Deze gekeratiniseerde mucosae zijn stugger en
vaster gehecht aan het bot. Ze worden ook wel kauwslijmvliezen genoemd.
Het alveolair bot ontstaat wanneer, op een bepaald moment inde ontwikkeling, de elementen
erupteren. Het kaakbot ontstaat echter al veel eerder en hoort niet bij het parodontium.
De corticale botplaat bestaat qua structuur uit veel ‘dichter’ bot dan spongieus bot. De corticale
botplaat biedt stevigheid.
De binnenwand van de tandkas, alveole, bestaat uit een heel dun laagje corticaal bot. Bloedvaten en
zenuwen lopen vanuit het alveolair bot het PDL in door de ‘buisjes’ in het bot. Ook bloedvaten vanuit
het foramen apicale en de gingiva lopen naar het PDL.
1
, Collagene vezels (voor stevigheid van bindweefsels) hechten een element in de tandkas van dat
element. Ze vangen de kauwkrachten die op een element worden uitgeoefend op. Voornamelijk
verticale krachten worden goed opgevangen. Druk wordt verdeeld over de binnenkant van de
alveole. Vooral in het midden van de alveole zijn de vezels ‘schuin’ georiënteerd, als een hangmat.
Deze vezels vormen de zogenaamde oblique group. Er zijn ook vezels die lopen van de tandhals,
cervix, naar de gingiva, deze worden dentogingivale vezels genoemd. Circulaire vezels lopen rondom
de tandhals en trekken de gingiva strak tegen de tandhals aan, dit ook weer ter afsluiting.
Mucosa wordt gevormd door oppervlakte epitheel en het daaronder liggend bindweefsel. Er is veel
kans op infectie door het fenomeen dat aanhechtingsepitheel is vastgehecht aan gemineraliseerd
bindweefsel, het glazuur.
Structuur van collageen:
- Een collageenmolecuul spiraliseert om een eiwit. Samen met twee andere
collageenmoleculen die hetzelfde doen, spiraliseren deze om een centraal as-eiwit. Er
ontstaat zo een triple-helix. Collageen moleculen binden en overlappen en zijn verbonden
door middel van chemische cross links. Er ontstaan wat ‘gaten’, een bandenpatroon. Heel
veel van deze triple-helices vormen collagene fibrillen. Deze fibrillen vormen vezels.
Proteoglycanen kunnen veel water vasthouden. Suikerketens zijn geladen en kunnen daardoor veel
water binden. De negatieve lading trekt Na +-ionen aan en vanwege osmose wordt daardoor water
gebonden. Proteoglycanen, gevormd door een eiwit en suikerketens (glycosaminoglycanen), zijn
gebonden aan bijv. hyaluronzuur, een glycosaminoglyaan. Er ontstaat zo een
proteoglycaanaggregaat.
Proteoglycaanaggregaten in een collageen netwerk vormen als het ware een stootkussen. Wordt er
kracht uitgeoefend? water wordt eruit geperst. Is de kracht weg? water wordt weer
opgenomen en er is een soort terugvering. Op een vergelijkbare wijze werkt kraakbeen.
Kortom, de mechanische functie van het PDL:
1. Collageen: treksterkte houden elkaar in evenwicht
2. Proteoglycanen: zwellingsdruk
De gingiva is een voorbeeld van een gekeratiniseerde mucosa. Sommige slijmvliezen zijn dat,
sommige niet. Waardoor komt dat? Zijn er veel mechanische krachten die worden uitgeoefend op de
mucosa, dan zal de mucosa verhoornd zijn. De verhoorning is een soort beschermingslaag. Het
epitheel van de gingiva en het palatum durum is gekeratiniseerd. Er is zowel orthokeratotisch als
parakeratotisch epitheel. Orthokeratotisch epitheel is geheel verhoornd. Er zijn geen celkernen. Het
is een differentiatiestadium verder dan parakeratotisch epitheel, dat deels verhoornd is maar waarbij
nog wel een aantal kernen te zien zijn.
Een niet-gekeratiniseerde mucosa biedt meer flexibiliteit. De bovenkant van de tong wordt bekleed
met een gespecialiseerde mucosa vanwege de papillen.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper vdFemke. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.