Samenvatting ondernemingsrecht
H1 ondernemingsvormen
rechtsvorm: hulpmiddel om een onderneming in rechte te laten functioneren
doel: omschrijving van het werkterrein van de vennootschap
het functioneren
de onderneming
3 hoofdtehema's ondernemingsrecht:
organisatierecht: interne structuur vd onderneming (inrichting vd org.)
vertegenwoordiging: wie mogen voor de onderneming transacties sluiten?
Verantwoordelijkheid/aansprakelijkheid in de onderneming geregeld
ondernemingen zijn gericht op winst
rechtsvormen Nederlands ondernemingsrecht:
NV
BV
cooperatie
maatschap
vof
cv
uitzonderingen:
vereniging
stichting
BV 2:175 +110
rechtspersoon
heeft een in 1 of meer overdraagbare aandelen verdeeld in kapitaal
(kapitaalassionatie=kapitaalvennootschap)
maatschappelijk kapitaal is facultatief=niet verplicht
bij oprichting dient er min. 1 aandeel te worden uitgegeven
meerdere aandelen mogen in hand zijn van 1 aandeelhouder (eenpersoons-bv)
functies aandeel:
– middel om vermogen aan te trekken (aandeelhouder brengt geld in, verkrijgt 1 of meer aandelen,
meestal ter waarde van het nominaal bedrag=waarde van 1 aandeel)
– zeggenschapsfucntie: stemrecht 2:228 (in beginsel 1 stem per aandeel, plutocratisch karakter: hoe
meer aandelen, hoe machtiger. Kan anders worden geregeld in de statuten 2:228 lid 4, bijvoorbeeld
aandeel zonder stemrecht)
– winstverdelingsfunctie (ieder aandeel geeft in beginsel recht op een gedeelte van de winst 2:216,
wist wordt over de aandelen verdeeld=divident, hoe meer aandelen, hoe meer wist, maar afwijkingen
mogelijk 2:216 lid 6, 7)
– voor aandeelhouder ook vermogensobject, want voor overdracht vatbaar, want in beginsel
verhandelbaar, levert geld op. Kan ook verpand worden 2:198 of beslag op gelegd 474c-474i Rv)
beslotenheid van de bv
– uitgegeven aandelen staan op naam
– overdracht kan in beginsel niet vrij plaatsvinden=blokkeringsregeling
– aandeelhouder dient in beginsel eerst aan zijn mede-aandeelhouders aan te bieden 2:195 lid 1
– statuten kunnen anders bepalen
– maar beperkt door de wet 2:195
– overdracht kan slechts bij notariele akte plaatsvinden
alle aandeelhouders moeten worden opgenomen in een register dat het bestuur moet bijhouden
2:194, dus alleen aandelen op naam
aansprakelijkheid
, – aandeelhouders/bestuurders zijn in beginsel niet aansprakelijkheid voor wat in naam vd bv is
gedaan 2:175
– 2:192: aandeelhouders zijn niet gehouden boven het bedrag dat op zijn aandelen behoort te worden
gestort in de verliezen vd vennootschap bij te dragen
de bv wordt geregeerd door haar statuten=door oprichters/aandeelhouders zelf opgestelde regels voor
haar org. Dient bij oprichting voor het eerst te gebeuren 2:177
joint venture-bv: aandeelhouders sluiten samenwerkingsovk af (bv. Autofabrikanten werken samen
om samen nieuwe motor te ontwikkelen)
NV -110
rechtpersoon
vooral voor grote ondernemingen
via een effectenbeurs kan een nv aandelen doen verhandelen, via Euronext Amsterdam alleen
mogelijk als de nv een beursnotering heeft
minkapitaal 45000 eu
een nv kent een in aandelen verdeeld maatschappelijk kapitaal 2:64
net als bv een kapitaalassociatie=1 of meer overdraagbare aandelen verdeeld in kapitaal
niet alleen aandelen op naam 2:82, ook aan toonder, door hun aard vrij overdraagbaar, niet in een
aandeelhoudersregister opgenomen, alleen de aandelen op naam 2:85
2:81: aandeelhouders zijn niet gehouden boven het bedrag dat op zijn aandelen behoort te worden
gestort in de verliezen vd vennootschap bij te dragen
Maatschap 7A:1655-1688
obligatoire(verbintenisscheppende), wederkerige ovk tot samenwerking van 2 of meer personen
voor beroepen (persoonlijke dienstverrichting) (bv. Advocaat, chirurg)
ovk in beginsel vormvrij
gericht op het dmv samenwerking behalen van vermogensrechtelijk voordeel dat aan de vennoten ten
goede komt (winstverdelingsdoel)
samenwerken voor gemeenschappelijke rekening, tot gemeenschappelijk doel
opbrengsten die worden behaald worden volgens in een maatschapsovk opgenomen verdeelsleutel
over de vennoten verdeeld
ieder der vennoten moet iets inbrengen (geld, goederen, diensten)
voor gelijke delen aansprakelijk voor de verbintenissen vd maatschap (7A:1680)
stille maatschap: vanaf buitenaf blijkt er niets van gezamenlijke beroeps- of bedrijfsuitoefening
(vooral agrarische sector, bv. Boer en zoon) (indien de stille maatschap geen onderneming drijft,
hoeft niet in het handelsregister te worden ingeschreven)
openbare maatschap: wel duidelijk naar buiten
Vennootschap onder firma 16-34 K
maatschap onder gemeenschappelijke naam (onder firmanaam, dus als eenheid) die een
onderneming of bedrijf uitoefent
voor bedrijven (dienstverlening)
kent hoofdelijke verbondenheid vd vennoten voor verbintenissen vd vof (18 K), terwijl voor de
gewonen maatschap een minder streng aansprakelijkheidsregime geldt
29 K: inschrijving in het handelsregister heeft niet plaatsgevonden, wordt dan geacht te zijn
aangegaan voor alle zaken en voor onbepaalde tijd, vertegenwoordigingsbevoegdheid is dan
onbeperkt, een vennoot kan zijn mede-vennoten en de vof voor alle transacties binden, tenzij de
wederpartij hier niet van wist
vof & maaschap & cv
elke vennoot is gelijk
bijzondere type ovk
samenwerking
, gezamenlijk het beleid bepalen
ovk gericht op langdurige samenwerking met gemeenschappelijk doel
instuitu personae wordt aangegaan, vennoten zijn afhankelijk van elkaar, dus persoonlijk
personenassociatie=personenvennootschap=de ovk wordt niet met een willekeurig iemand afgesloten
persoon vd vennootschap staat centraal, niet het kapitaal als bij nv/bv
belangrijkste verschillen vof & maatschap
bij vof ontleent iedere vennoot aan de wet vertegenwoordigingsbevoegdheid (17 lid 1 K). ieder is in
beginsel bevoegd namens de vof te handelen, tenzij in vennootschapsovk anders. Bij maatschap
alleen namens de andere vennoten optreden indien alle andere vennoten hem toestemming hebben
gegeven (volmacht)(7A:1679)
schulden vof, elke vennoot hoofdelijk verbonden (18 K). bij een maatschap voor gelijke delen
(7A:1697/1680)
verschillen nv/bv & vof/maatschap:
aandeelhouders nv/bv in beginsel niet aansprakelijk voor hetgeen in de naam vd nv/bv is verricht
(2:64/175). voor maatschap/vof strengere aansprakelijkheidsregels
nv/bv verplicht jaarrekening op te maken, vaststellen en openbaar maken (2:394). die verplichting
hebben vof/maatschap niet
bij nv/bv kan de aandeelhouder de kapitaalvennootschap niet opzeggen. Bij de
vof/maatschap/personenvennootschap kan dat wel door zijn aandeel over te dragen aan een ander die
daarin geinteresseerd is.
Nv/bv dienen steeds 2 organen te hebben, de aandeelhoudersvergadering en het bestuur (mogen
slechts 1 en dezelfde persoon bevatten=eenpersoons-bv) (duale organisatiestructuur). Daar kunnen
ogv de statuten andere organen aan worden toegevoegd, bv raad van commissarissen (2:140/250). bij
vof/maatschap gaat de wetgever er vanuit dat de vennoten ook besturen
commanditaire vennootschap
tussenvorm tussen nv/bv en vof/maatschap
samenwerkingsovk tussen 1 of meer gewone vennoten(hoofdelijk aansprakelijke vennoten) en 1 of
meer commanditaire vennoten
commanditaire vennoot is tot niet meer gehouden dan het bedrag van zijn inbreng (20 lid 3 K)
hoofdelijke/strenge aansprakelijkheid voor de gewone vennoten, meer soepele aansprakelijkheid
commanditaire vennoten
cv is omdat het altijd naar buiten treedt ook steeds een vof, alle regels vof dus ook van toepassing
20 lid 2 k: commanditaire vennoot mag geen bestuurs-/beheershandelingen verrichten, worden door
de gewone vennoten verricht. Maar mag zich wel bemoeien met het intern uitstippelen van het beleid
vd cv. Maar geen beslissende invloed op het optreden vd gewone vennoten naar buiten toe. Doet hij
dit wel, dan wordt hij gezien als een gewone vennoot en is hij dus hoofdelijk aansprakelijk
inbreng commanditaire vennoten/aantal commanditaire vennoten opgenomen in handelsregister
cooperatie
tussenvorm tussen nv/bv en vof/maatschap
opgezet als vereniging, dus wettelijke regels vereniging van toepassing
mag in tegenstelling tot de vereniging wel winst uitkeren (2:53a)
doel: voorzien in bepaalde stoffelijke behoeften van haar leden. Werkzaamheden moeten ten dienste
van haar leden worden verricht, daardoor dient zij ogv wettelijke voorschriften een bepaalde ovk af
te sluiten met haar leden (2:53 lid 1)
contracten mogen volgens de statuten ook met andere worden aangegaan (2:53 lid 3). maar de ovk
met de leden mag nooit ondergeschikt zijn (2:53 lid 4). rechtbank kan op vordering van
belanghebbende/om cooperatie ontbinden als zij zich hier niet aan houdt (2:21 lid 3)
2:55: aansprakelijkheid: leden vd cooperatie in geval van ontbinding aansprakelijk tegenover de
cooperatie voor haar tekort, tenzij in statuten anders geregeld (2:56) (alleen effect wanneer
U.A.=uitgesloten aansprakelijkheid of B.A.=beperkte aansprakelijkheid in haar naam heeft)