Samenvatting Mindfulness
Les 1 – Introduction to Mindfulness
Mindfulness is paying attention in a particular way: on purpose, in the present moment, and non-
judgementally. In de afgelopen jaren is er een grote groei geweest van belangstelling voor
mindfulness. CBT (Cognitive Behavioral Therapy) verschilt erg van MFT (Mindfulness Training); waar
CBT meer gaat over het veranderen, gaat MFT meer om het accepteren. CBT maakt een evaluatie van
gedachten en tracht deze te veranderen, MFT observeert de gedachten zonder evaluatie en laat ze
gaan. CBT heeft een duidelijk doel (verandering van gedachten of gedrag), MFT heeft geen specifiek
doel en maakt geen oordelen. CBT therapeuten worden niet verwacht hun kennis zelf toe te passen
in het eigen leven, terwijl MFT therapeuten dit wel doen.
In een onderzoek waarin een vergelijking werd gemaakt tussen TAU (treatment as usual) en
TAU+MBCT, kwam naar voren dat de toevoeging van mindfulness ervoor zorgde dat er minder
terugvallen waren naar depressie. Zelfs zodanig dat het bijna net zo effectief was als medicatie.
MBCT bereikt zijn effecten door self-compassion (tolerantie van tekortkomingen), mindfulness
(observeren, beschrijven, bewustzijn), meta cognitive awareness (vermogen om gedachten en
gevoelens te observeren zonder erin verloren te raken).
Les 2 – Mindfulness during pregnancy and delivery
Tocophobia is angst voor bevallen, en komt veel voor. De stress van de angst die de moeder heeft is
niet gezond voor zowel moeder als kind. Het kan primair voorkomen; sociaal aangeleerd,
psychologisch of psychodynamisch, en secundair; depressie, laag zelfvertrouwen of eerdere
ervaringen. Deze angst komt wereldwijd voor en zorgt voor meer stress, cortisol, mentale problemen
voor moeder en later ook het kind. Een negatief gevolg is ook dat er tijdens het baren minder binding
is tussen moeder en kind.
Het gaat om coping gedrag: fight or flight, wat zich bij vrouwen vaak uit in tend and befriend. Volgens
cognitive theory zijn voorafgaande, negatieve gedachten zoals ‘ik heb er de kracht niet voor’ een
kernconcept in tocophobia (psychopathologie). Dit zijn fear-eliciting beliefs en catastrophic thoughts
over childbirth. Mindfulness kan helpen door eerst aandacht te hebben voor het lichaam, daarna de
bijbehorende gedachten en emoties. De rol van mindfulness hierin kan zich vormen als preventie of
therapie. Een verkenning van gedachten en positioneren van gedachten zorgt voor het beter omgaan
met (negatieve) gedachten en terugval. Gedachten zijn geen feiten. Wanneer gedachten te veel
worden, richt je je aandacht op je lichaam (ademhaling) waarna je later weer terug kan komen naar
je gedachten. Waar we onze aandacht aan besteden, wordt onze wereld. Een mbcp-programma leidt
tot meer non-reactiviteit (mindfulness), een positief affect en minder angst.
Les 3 – Mindful parenting
“Mindful parenting is the ongoing process of intentionally bringing moment-to-moment, non-
judgmental awareness as best one can to the unfolding of one’s own lived experience, including
parenting. Cultivating mindfulness in parenting starts with self-awareness. It grows to include: (1)
recognizing and keeping in mind each child’s unique nature, temperament, and needs; (2) developing
the capacity to listen with full attention when interacting with one’s children; (3) holding in
awareness with kindness and sensitivity both one’s child and one’s own feelings, thoughts, intentions,
expectations, and desires; (4) bringing greater compassion and non-judgmental acceptance to oneself
and one’s children; (5) recognizing one’s own reactive impulses in relationship to one’s children and
,their behavior. Ouders kunnen een voorbeeld zijn voor hun kinderen om aandachtig te zijn. Kinderen,
of ouders, met geestelijke problemen kunnen deelnemen aan een programma van mindful
parenting: als preventie of hulp bij problemen. Het bestaat uit 8 onderwerpen:
1. Nonreactive vs. Automatic parenting
2. Beginner’s mind parenting
3. Connecting to our body as a parent
4. Responding vs. Reacting to parenting stress
5. Parenting patterns and schemes
6. Conflict and parenting
7. Love & limits
8. A mindful way through parenting
Met mindful parenting kan je in stressvolle situaties het vermogen opvragen om op een bewuste en
meer aandachtige manier met je kinderen om te gaan. Voor ouders is het belangrijk om rationeel om
te gaan met een fight or flight-reactie. Bij conflicten is het belangrijk om rupture and repair toe te
passen om te kunnen groeien. De effecten van mindful parenting zijn klein maar allen positief.
Les 4 – Mindfulness en Autism Spectrum Disorder (ASD)
Mindful parenting voor kinderen met ASD vermindert agressie, niet-meewerkendheid en
zelfverwonding. Jongvolwassenen met autisme kunnen eveneens een vermindering merken in
fysieke agressie, en volwassenen een vermindering in depressie, angst en rumination, met een
verbetering in positief affect. Het wordt voor hen makkelijker om flexibel te zijn, kunnen beter
plannen en dingen laten gaan wat uiteindelijk leidt tot minder stress.
Les 5 – Mindfulness training and ADHD
Er zijn nog niet zoveel onderzoeken die het effect van behandeling bij ADHD bewijzen. Er is medicatie
mogelijk, trainingen voor ouders en/of kinderen (neurofeedback) of diëten. Cognitieve
gedragstrainingen voor kinderen met ADHD zijn niet effectief. Medicatie werkt alleen op de korte
termijn en heeft vaak nare bijwerkingen, trainingen voor ouders is niet effectief omdat de kinderen
niet geholpen worden, of de ouders hebben zelf problemen. Neurofeedbacktraining is erg intensief
en duur. Het dieet is ook erg intensief en vergt veel motivatie.
Mindfulness kan voor kinderen helpen bij aandacht, concentratie, bewustzijn, zelfverzekerdheid,
stress en angst. Voor ouders voor hun eigen aandacht/concentratie (misschien hebben ze zelf wel
ADHD), meer bewustzijn voor hun ouderschap, minder reactiviteit, minder stress en beter leren
accepteren. Naast dat de kinderen training krijgen, krijgen de ouders parallel ook training. Er wordt
gewerkt met beloningen voor de kinderen om ze gemotiveerd te houden.
Hoewel er alternatieven beschikbaar zijn wordt er nog steeds veel gebruik gemaakt van medicatie
omdat geen van de alternatieven zulke sterke cijfers kunnen presenteren, als de farmacie maar
desalniettemin is het het zeker waard om hier meer onderzoek naar te doen.
Les 6 – Mindfulness in schools
Veel van de dingen die we doen, doen we op de automatische piloot maar daardoor missen we veel
goede dingen en vergroten we de nare dingen die ons vasthouden. Het is van belang om goed naar je
lichaam te luisteren om prettige van onprettige ervaringen te onderscheiden: cultivating freedom to
choose a response. Bij een prettige ervaring kan je in een prettige ervaring kettingreactie
terechtkomen tot het punt dat je niet meer zonder kan (verslaving). Andersom bij een onprettige
, ervaring kettingreactie kan je tot het punt komen dat je het volledig uit je leven wil bannen
(ontwijking). Wanneer kinderen op jonge leeftijd de technieken van mindfulness getraind krijgen
zorgt voor minder kans op (terugkerende) depressie en betere levensskills:
Learning Skills
• Critical Thinking
• Creative Thinking
• Collaborating
• Communicating
Literacy Skills
• Information Literacy
• Media Literacy
• Technology Literacy
Life Skills
• Flexibility
• Initiative
• Social Skills
• Productivity
• Leadership
Mindfull zijn gaat niet alleen om het genieten van de fijne dingen in het leven, maar ook op een
intelligente manier omgaan met de nare dingen in het leven. Kinderen kunnen ook rumineren, in die
zin is mindfulness geen behandeling maar een preventief programma voor stress en depressie.
Kinderen die meer rumineren reageren anders op de interventie dan kinderen die minder rumineren.
Children who ruminated more already had high levels of bodily awareness and attention to
others’ emotions initially, but analysed their emotions less as a result of the intervention.
Children who ruminated less showed an increase in bodily awareness and attention to others’
emotions as well as a decline in anger and aggression due to the intervention.”
Les 7 – Mindfulness at work
Vind je het moeilijk om gefocust te blijven op wat er in het huidige moment gebeurt? Heb je de
neiging om snel te lopen zonder aandacht te schenken aan de ervaringen die je onderweg hebt? Lijkt
het alsof je op de automatische piloot werkt zonder al te veel bewustzijn voor wat je aan het doen
bent? Ga je snel door activiteiten heen zonder aandachtig voor ze te zijn? Wordt je zo gefocust op
een doel wat je wilt bereiken dat je contact verliest met het huidige moment waarin je bezig bent om
het doel te bereiken? Ben je wel eens druk bezig met het verleden of de toekomst?
Als je slechts 2 van de 16 uur per dag dat je wakker bent echt bewust bent kan je levensverwachting
verhogen met 6 jaar en 3 maanden (gemiddeld). Mindfulness geeft een mogelijkheid tot een simpele
maar krachtige weg om onszelf los te maken, en terug in contact te komen met onze eigen wijsheid
en vitaliteit. Het is een manier om weer leiding te nemen over de richting en kwaliteit van ons eigen
leven, en onze relaties binnen de familie, op het werk, de wereld en de meest fundamentele, de
relatie met onszelf als persoon.
De voordelen van mindfulness zijn op cognitief, psychologisch en sociaal niveau te merken. Het
geheugen verbetert, snellere reactietijd, mentale en fysieke uithouding verhogen, vermindert
sleutelelementen van stress en verbetert het immuunsysteem en leidt tot betere en meer
vervullende relaties. Na 8 weken mindfulness is er een toename op te merken in grijze massa in de