Psychodiagnostiek = de leer (theorie) en toepassing (praktijk) van het stellen van een
diagnose
Diagnostiek bedrijven = assessment in Engels
Belangrijke begrippen: diagnose, diagnosticeren, diagnosticus
- Blz. 51 (Resing et al.) -> wie is diagnosticus?
Diagnostiek: definities
De Zeeuw (1983): De psychodiagnostiek heeft als onderzoekstaak de individuele
verschillen tussen mensen vast te stellen en deze kennis toe te passen op het enkele
individu, de persoon, ten dienste van zijn of haar belang in persoonlijk of
maatschappelijk opzicht
Rispens (1990): het proces van informatie-inwinning en oordeelsvorming (beschrijven
en analyseren), uitmondend in een uitspraak ook implicaties heeft naar verder
aanpak (= eerste fase in hulpverleningsproces)
Tak et al. (2014): Psychodiagnostiek voor de hulpverlening = „“al het verwerven en
verwerken van informatie ter onderbouwing van besluiten die in het
hulpverleningsproces genomen dienen te worden, hetzij in de vorm van screening,
gericht onderzoek, monitoring of evaluatie. Het gaat om het verkrijgen van een (voor
dat moment) voldoende compleet, uniek en gedetailleerd beeld van de problematiek
van de hulpvrager(s) en zijn/hun situatie met het oog op gefundeerde advisering en
probleemoplossing.”
Diagnose: oorspronkelijke betekenis
Dia = uitéén
Gignoskein = kennen/weten/analyseren
Oorspronkelijke betekenis: classificeren, toewijzen, onderscheid maken
(Psycho)diagnostiek
De praktijk = diagnostiek in de hulpverlening ofwel klinische diagnostiek
De leer
Componenten van psychodiagnostiek (als leer) (Ter Laak, 2011)
Testleer c.q. psychometrie, de leer van het meten. Gaat over betrouwbaarheid,
validiteit, normering
Concepten en theorieën, alle theorieën (kennis) binnen psychologie/pedagogiek.
Gaat over individuele kenmerken, omgeving, ontwikkeling etc
Meetinstrumenten, kennis hierover. Gaat over items, vragen, observatiecategorieën +
afname, scoring, interpretatie
Diagnostisch proces, het beoefenen van diagnostiek in de praktijk
, - Beschrijving vs normatieve/prescriptieve (voorschrijven) procedures -> NVO
richtlijn = normatief
- Normatieve procedures in Nederland uiteengezet in H1 Handboek Koomen,
weergave in tabel 1.1
- Diagnostisch proces = overkoepelend voor 3 bovenstaande
COTAN beoordelingssysteem
Gaat over verschillende componenten van psychodiagnostiek
Beoordeelt de kwaliteit van tests
1. Uitgangspunten van testconstructie
2a) kwaliteit van testmateriaal
2b) kwaliteit van handleiding
3. Normen
4. Betrouwbaarheid
5a) Begripsvalditeit
5b) Criteriumvaliditeit
Diagnostisch proces (Ter Laak)
Verschillen diagnostiek
Doelstelling
Diagnose
Object
Doelstelling
Doelen/functies
Typen vraagstellingen
Veel voorkomende soorten (typen) van vragen in de praktijk
1. Wat is er aan de hand met het kind? Waaruit bestaat het probleem?
2. Waarom zijn deze problemen met dit kind er nu? Hoe komt het? Wat zijn de oorzaken
van de problematische situatie?
3. Wat is de meest geschikte behandeling gezien het kind en zijn situatie?
, 4. Wat kan er gedaan worden om de problemen te verminderen Wat kan er gedaan
worden om de of te doen verdwijnen?
5. Heeft de geadviseerde behandeling het verwachte en gewenste effect opgeleverd?
Zijn de problemen verminderd of verdwenen?
Wat voor prototypen horen hierbij?
1. Beschrijvend
2. Verklaring
3. Advies
4. Plan van aanpak/behandelingsplan
5. Evaluatie
Objectieve beschrijving van het probleem: (hoe ziet het probleem eruit? Hoe ernstig
is het?)
Classificatie: (bijv. is er sprake van een bepaalde stoornis in DSM-4/5). Is alleen
vaststellen/onderkennen, is geen verklaring!
Niveaubepaling (screening): is er op een bepaald ontwikkelingsgebied of vaardigheid
een achterstand?
Preventieve niveaubepaling (periodieke screening): bijv. niveau bepalen in de vorm
van periodieke screening. Er is geen probleem, ontwikkeling (van iedereen) wordt
gevolgd. Dan kunnen problemen eventueel vastgesteld worden.
Verklarende diagnostiek
Condities/factoren (= functioneel verklaren)
Interpretaties „verhaal‟ (= narratief of semantisch verklaren)
… de probleemgedrag veroorzaken en/of in stand houden
Doelen/functies:
- Probleemoplossing (waarom in deze situatie deze problematiek)
- Advisering (op welke condities en interpretaties moet de behandeling worden
gericht?)
Indicerende diagnostiek (in enge zin)
Vragen:
- Welke behandeling is geïndiceerd gezien de behoeften en kenmerken?
- Voldoet het kind aan de (toelatings)criteria van de behandeling?
Doelen/functies
- Plaatsing (toewijzen aan de meest geschikte behandeling)
- Selectie (bepalen van geschiktheid voor functie/opleiding)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper JudithvantHooft. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
