Samenvatting
Samenvatting Biologie voor jou 5 vwo
Een complete samenvatting van alle hoofdstukken uit het boek van Biologie voor jou 5 VWO. Het bevat de hoofdstukken over regeling, waarneming en gedrag, stofwisseling, DNA en planten.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 11 pagina's
Voorbeeld 2 van de 11 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
VWO-5 BiologieH1: Regeling
– Je lichaam handhaaft een normwaarde (zoals bij lichaamstemperatuur)
– De homeostase is een regelkring die een dynamisch evenwicht heeft
(Zelfregulatie)
o Negatieve terugkoppeling (een toename veroorzaakt een
remming)
o Positieve terugkoppeling (een toename versterkt het proces)
– Uitwendig milieu (de omgeving waardoor een organisme wordt
beïnvloed)
– Inwendig milieu (bloed en weefselvloeistof van een organisme)
Hormonale regulatie
– Hormonen zijn signaalmoleculen of signaalstoffen afgegeven door
hormoonklieren
o Endocriene klieren (afgifte aan het bloed door secretie)
o Exocriene klieren (afgifte aan de omgeving door excretie ofwel
uitscheiding)
– De hormonen komen aan bij de receptoren van doelwitorganen en er
ontstaat een reactie in het doelwitorgaan, afhankelijk van de
hormoonspiegel
– Hormoon-receptorcomplex gaat door een kernporie naar het
kernplasma en kan het DNA aan- en uitzetten, eiwitten worden
gemaakt: enzymen, hormonen, receptoren
– Second messenger aan de binnenzijde van het celmembraan,
(signaal)cascade
– Hormoonklieren (BINAS tabel 89A)
o Hypofyse (met hypothalamus de verbinding zenuwstelsel en
hormoonstelsel)
Neurosecretie: hormonen van hypothalamus naar
hypofyseachterkwab
Inhibiting- en Releasinghormonen naar de
hypofysevoorkwab
o Schildklier (voor het strottenhoofd in de hals)
Thyroxine heeft jodium nodig
Beïnvloedt de stofwisseling, groei en ontwikkeling
o Spijsverteringsklieren:
o Eilandjes van Langerhans (glucagon: -cellen bij een tekort aan
suiker in het bloed, insuline: -cellen bij een overschot in de
bloedsuikerspiegel)
De normwaarde is 5 mmol/L
o Nieren en bijnieren (schors en merg)
Het zenuwstelsel
– Centrale zenuwstelsel/Perifere zenuwstelsel
– Animale zenuwstelsel (bewuste reacties)/autonome of vegetatieve
(organen)
– Zintuigen (receptoren) ontvangen een prikkel en geven een impuls aan
conductoren (geleiders) die het weer doorgeven aan effectoren
(uitvoerders)
, – Gliacellen/myelineschede (beschermer het axon) verhouding 9:1
– Neurotransmitters worden doorgegeven
– Dendriet, axon, cellen van Schwann (myelineschede), cell junction
(communicatie)
– Synaspen (post-synaspische membraan en pre-synaspische membraan)
– Typen neuronen
o Sensorisch (zintuigen, lang dendriet en kort axon)
o Schakel (geheel binnen het centrale zenuwstelsel en geven
impulsen door)
o Motorisch (kort dendriet en lang axon vanuit het centrale
zenuwstelsel)
– Zenuw is een door een bindweefsellaag beschermde groep van axonen
o Gevoelszenuw/bewegingszenuw/gemengde zenuw
– Hersenen
o Hersenschors (grijze gedeelte buitenkant, cellichamen van
schakelneuronen)
o Merg (witte stof, axonen van schakelneuronen, myelineschede
geeft de kleur)
o Stam (geleidt impulsen van ruggenmerg naar hersenen)
o Verlengde merg (onder hersenstam, communicatie linkerhelft en
rechterhelft)
o Kleine hersenen (coördinatie van bewegingen)
– Hersencentra (beweging, spraak, schrijf, gehoor, reuk, gevoel, smaak,
gezicht)
– Ruggenmerg (beschermd door wervelkanaal, gemengde zenuwen)
o Witte stof aan de buitenkant en grijze stof aan de binnenkant
o Rugzijde: sensorische neuronen met spinale ganglia: groep
cellichamen
o Buikzijde: motorische neuronen naar de spieren (inhamming)
Reflexen (vaste, snelle onbewuste reactie door het animale zenuwstelsel)
– Voor het lichaam onder de nek gebeurt dit via het ruggenmerg voor
snelheid
– Boven de nek via de hersenstam voor snelheid
– Bescherming van je lichaam zoals terugtrekreflex of pupilreflex
– Autonome zenuwstelsel
o Orthosympatisch (energie nodig)/parasympatisch deel
– Innerveren: organen via zenuwen beïnvloeden
– Dubbele innervatie: door het ortho- en parasympatische deel
Neurale regulatie
– Rustpotentiaal, depolarisatie, actiepotentiaal, repolarisatie,
hyperpolarisatie
– Absolute refractaire periode (geen nieuw impuls)/ refractaire periode
(sterke)
– Alles-of-nietsprincipe, prikkeldrempel moet worden behaald
– Impulssterkte is evenredig met de impulsfrequentie
– Impulsgeleiding (normaal): polarisatie wordt doorgegeven, beide kanten
op veranderen de ladingen en impulsen
– Impulsgeleiding (saltatoire): met myelineschede sprongsgewijs (50 keer
sneller)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper annexvdw. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67866 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen