Parodontologie is een gereglementeerd en beschermd specialisme binnen de
tandheelkunde dat zicht richt op de steunweefsels rondom tanden en kiezen.
BOUW EN FUNCTIE VAN HET PARODONTIUM
Het parodontium = is het steunweefsel rondom tanden en kiezen.
Delen:
- Gingiva
- Alveolaire mucosa
- Parodontaal ligament (verbind tandwortel met het bot)
- Alveolair bot
- Wortelcement
Structuren:
De gingiva is verhoornd en de alveolaire mucosa is niet- verhoond.
Functies van het parodontium;
- Is het aanhechtingsapparaat van een tand (steun rond de tand)
- Vangt de functionele krachten op die op de tand worden uitgeoefend
- Maakt randverplaatsingen mogelijk
- Bevat zenuwen & bloedvaten en zorg aldus voor vascularisatie en innovatie van de
tandweefsels
- Beschermt de wortel tegen wortelresorptie door osteoclasten
Gingiva
Gezond tandvlees; sinaasappelschileffect bij gezond tandvlees
Pagina 1 van 66
,Pigmentatie bij sommige mensen
Ontstekingen in gingiva - geen sinaasappeleffect
Delen gingiva
- Vrije gingiva (marginale ginigva)
- Aangehechte gingiva (attached gingiva)
- Mucogingivale lijn
- Alveolaire mucosa
Breedte van de aangehechte gingiva, als deze ontbreekt zullen er sneller recessies
optreden.
Het lichaam heeft 4 soorten basis-weefsel:
- Epitheel
- Bindweefsel
- Spierweefsel
- Zenuwweefsel
Het epitheel is het weefsel dat vrije oppervlak van het lichaam of van de gingiva
bedekt.
De epitheelcellen:
- zijn levend of dode gekeratiniseerde cellen (verhoord)
- Sluiten dicht tegen elkaar aan (weinig extracellulaire matrix) weinig doorlaatbaar
voor moleculen
- Meerdere voren: dun en afgeplat (plaveiselepitheel), hoogcilinidrisch, kubisch,
cilindrisch of met trilharen
- Een-of-meerlagig gerangschikt: eenlagig (hoge doorlaatbaarheid of meerlagig
(gingiva 5-lagig)
Lagen van de gingiva:
- Stratum corneum
- Stratum lucidum
- Stratum granulosum
- Stratum spinosum
- Stratum basale
Buitenzijde epitheel: verhoornd plaveiselepitheel wat aan de binnenkant gekarteld is
(Retelijsten). Dit is gunstig doordat het zo een groter oppervlak heeft om de gingiva te
verbinden met het bindweefsel.
Functie van het verhoord plaveiselepitheel van de gingiva;
- vormt een epitheliale barrière: bescherming van het bindweefsel tegen infectie en
uitdroging.
- Goed bestand tegen mechanische krachten
- Hoge celdeling (bv herstel na hechten)
- Uitwisseling van voedingsstoffen en afvalproducten uit de onderliggend BW
- Speelt een belangrijke rol in immuunrespons bij ontsteking
- (Uittreden van neutrofielen, lymfocyten, cellen van langerhans, doorlaatbaar voor
creviculaire vloeistof)
Binnenzijde is niet verhoord zonder retelijst.
- sulcus epitheel
- Aanhechtingsepitheel
Pagina 2 van 66
,Klinisch aanhechtingsniveau; is de afstand tussen de cement glazuur grens en de
botrand.
In een gezonde situatie; eindigt de tip van de pocketsonde thv CEJ en is het
aanhechtingsepitheel intact. 1 mm
Bij ontsteking; verdwijnt er bindweefsel langs het worteloppervlak en verschuift het
aanhechtingsniveau naar apicaal (aanhechtingsverlies)
Aanhechtingsepitheel
Het is een epitheliale structuur die het gingivale complex (gingivaal bindweefsel)
verbindt met de tand of implantaat door kleving.
- Niet verhoord
- Permeabel
- Geen retelijsten als gezond
- Deze retelijsten als ontstoken
Onderzoek van het steunweefsel:
Pocket sonderen van de gingiva - CEJ
Bij een hogere sondeerdruk gaat men verder dan de histologische diepte van de
pocket. Men spreekt dus meer van sondeerdiepte.
Sulcus gebied
Bestaat uit: Oraal epitheel, sulcus epitheel en aanhechtingsepitheel.
De sulcus is een zwakke schakel maar bezit diverse verdedigingsmechanismen tegen
bacteriele invasie:
- De cellen van het aanhechtingsepitheel
—> Hebben een hoge turn over: vernieuwen snel en migreren in hoog tempo naar de
sulcusbodem.
—> hechten aan bacteriën
—> worden samen met bacteriën in de creviculaire vloeistof afgevoerd naar de mond
- De cellen van langerhans
—> dendritische cellen met lange uitlopers in het stratum basale van het epitheel.
—> bevinden zich in het basale membraan van de epitheelcellen. Als er bacteriën
komen gaan die cellen naar de lymfeknopen om helpers te halen om te bacteriën te
neutraliseren. Ofwel aanzetten tot immunologisch afweer.
- De polymorphonucleaire neutrofielen ; witte bloedcellen
—> verdedigen
- De lymfocyten, monocyten, macrofagen
- De creviculaire vloeistof
Creviculair vocht (ontstekingsvloeistof):
- Is een serum dat vanuit de bloedvaten via het gingivaal bindweefsel naar de sulcus
komt.
- Bevat eiwitten en antilichamen
- De hoeveelheid stijgt bij infectie
Functie:
Het heeft een flushing functie voor eliminatie bacteriën.
Lamina propria (gingivaal bindweefsel)
Is een ingewikkeld drie-dimensioneer stelsel en vezelbundels
Pagina 3 van 66
, Vezels zijn collageen vezels type I (85%) en type II (10%)
Functie vezels:
- Verlenen stevigheid aan de gingiva
- Verhinderen bloeding na sonderen
- Breekt af bij ontsteking daardoor minder weerstand tegen sonderen en meer
bloeding bij sonderen
- Bevat fibroblasten voor de stevigheid maar die kunnen geen vezels aanmaken.
De col
Het gebied waar buccale en linguale vezels samenkomen.
- Komvormig verloop
Door gebruik van interdentale reinigingsmiddelen wordt de komvormige structuur van
de col afgeplat.
De biologische breedte:
Ondiepe sulcus: +/- 1 mm
Aanhechtingsepitheel +/- 1 mm
Aanhechtingsniveau van het gingivaal bindweefsel
Biologische breedte; +/- 2mm
De alveolaire mucosa
- Niet verhoornd
- Losser dan de gingiva
- Verplaatsbaar
Het parodontaal ligament
- Verbindt het wortelcement met het alveolair bot
Kenmerken:
- PL is enkel aanwezig rondom een natuurlijke tand
- PL is niet aanwezig rondom een implantaat (osseo-integratie)
- PL is niet meer aanwezig bij anklyose (direct stijve verbinding tussen tand-tandkas)
- Pl bevat vezels, cellen en groeifactoren
Functie:
- PL zorgt voor soepele bevestiging van tand in bot
- PL zorgt voor het adaptief vermogen van het parodontium
- Beschermt de tand tegen resorptie door osteoclasten (breken bot af)
- Bevestigt tand aan tandkas
- Maakt tandverplaatsing mogelijk
- Zorgt voor ruimtelijke ordening van PL dmv groeifactoren
- Hoge perceptie van belasting van de tand met een groot adaptatievermogen
—-> hogere belasting van de tand; toename collageen (PL breder)
—-> geen functie van de tand; afname collageen (PL smaller)
Kenmerken bouw:
- Lopen tussen tand en bot en niet parallel
aan tand
- Specifiek ordeningspatroon
- Het zijn collageen bindweefsel type I (85%)
en (10%)
Pagina 4 van 66
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper svovg01. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,19. Je zit daarna nergens aan vast.