General principles
• Basis for their application: Art. 19(1) TEU
– “The Court of Justice (…) shall ensure that in the interpretation and application of the
Treaties the law is observed. Member States shall provide remedies sufficient to
ensure effective legal protection in the fields covered by Union law.”
• Law
– International law
– Primary law
– Secondary law
– General principles (written and unwritten)
Wat is nou de rechtsgrond voor toepassing van die algemene rechtsbeginselen. Als je kijkt naar art.19
lid 1 VEU, dan staat daar dat het HvJ EU bij de uitlegging en toepassing het recht in acht zal nemen.
Lidstaten moeten bovendien voldoende rechtsbescherming bieden als het gaat om de uitoefening
van rechten die worden toegekend door het EU-recht. Dat beginsel dat je leest in art.19 lid 1, wat
een interpretatieregel is, dat het Hof bij de uitlegging en toepassing van Europees recht, in dit geval
de verdragen het recht in acht moet nemen. Dit is een vrij algemene interpretatieregel die je ook
aantreft in art.31 in Verdrag van Wenen. Waarin staat dat verdragen moet worden uitgelegd in
overeenstemming met de beginselen van internationaal recht. Wat is dan het recht dat het HvJ EU in
aanmerking moet nemen wanneer het de verdragen uitlegt en toepast? In de eerste plaats het
Internationaal Publiekrecht. En het primair en secundair recht ook. Maar ook algemene
rechtsbeginselen moet het Hof in acht nemen voor de uitlegging van verdragen. Dat geldt voor
geschreven en ongeschreven rechtsbeginselen.
General principles
• Functions
– gap filling
– interpretation of provisions
– constitutional standard (review of Union measures or of MS acting in scope of EU
law)
• Origin
– general principles common to the laws of the MS
– ECHR
– TEU (e.g. Art. 5, 6, 12)
– TFEU (e.g. Art. 18)
– Charter of Fundamental Rights of the EU
Wat is de functie van die algemene rechtsbeginselen? Vaak voorzien zij in situaties die overigens niet
geregeld zijn. De wijze van doorwerking van Unierecht anders dan dat het rechtsreeks en als zodanig
doorwerkt. Maar hoe dat dan precies moet, is niet geregeld. Bij die afbakening spelen die algemene
rechtsbeginselen een belangrijke rol. En bijvoorbeeld als het gaat om dat de nationale rechter
effectieve rechtsbescherming moet bieden als het gaat om schending van EU-recht. Alleen kent het
EU-recht geen procedureregels. Die schrijft alleen voor dat er effectieve rechtsbescherming
plaatsvindt. In hoofdregel moet je de nationale procedures volgen en dat is prima. Maar dan zegt het
Hof die moeten wel gelijkwaardig zijn en doeltreffend zijn. Die procedureregels die je dan toepast
voor een EU-rechtelijke claim, die mogen niet minder gunstig zijn dan de procedureregels van een
vergelijkbare nationale claim. En die procedureregels mogen ook niet zodanig zijn dat die een
effectieve rechtsbescherming in de weg staan. Die gelijkwaardigheid en doeltreffendheid geven
eigenlijk nadere invulling op het gebied waar het EU-recht als zodanig niet voor regelt. Gap filling is
een belangrijke functie van die algemene rechtsbeginselen. En geeft de rechter heel veel ruimte en
heel veel vrijheid. Uiteraard spelen die algemene rechtsbeginselen een belangrijke rol bij de uitleg
van regels. Uitleg van primair en secundair recht. maar daarnaast spelen ze ook meer een
, constitutionele rol. Want die algemene rechtsbeginselen en dan met name de fundamentele rechten
in het handvest, die kunnen ook een zelfstandige beoordelingsgrond zijn voor maatregelen die de
Unie als zodanig neemt, dus de instituties. Maar ook maatregelen die de lidstaten zelf nemen binnen
de werkingssfeer van het EU-recht. Dat kan je dus zelfstandig toetsen aan die rechtsbeginselen. Denk
aan het verdedigingsbeginsel, gelijkwaardigheidsbeginsel, ne-bis-in-idembeginsel etc. daar kun je
nationaal recht maar Unierecht zelfstandig aan toetsen. Waar vind je die algemene
rechtsbeginselen? Er is grote verwantschap met de fundamentele rechten in het EVRM. Dus het Hof
heeft al heel lang gezegd dat die fundamentele rechten een onderdeel vormen van de algemene
beginselen van Unierecht. Het Hof kijkt ook naar de gemeenschappelijke constitutionele tradities van
de lidstaten. Daar op zoek gaan naar wat lidstaten met elkaar gemeen hebben. Een groot deel van
die rechtsbeginselen zijn ook gecodificeerd wat fundamentele rechten betreft, in het handvest. Maar
bijvoorbeeld het gelijkwaardigheidsbeginsel wat een algemeen beginsel van Unierecht is, wat alle
lidstaten met elkaar gemeen hebben als je kijkt naar de constitutionele achtergrond. Het is ook een
belangrijke pilaar van het Mensenrechtenverdrag. Deze beginselen gelden binnen de werkingssfeer
van het Unierecht en soms is dat uitdrukkelijk opgenomen dat non-discriminatiebeginsel.
Art. 6 TEU
“1. The Union recognises the rights, freedoms and principles set out in the Charter of Fundamental
Rights of the European Union of 7 December 2000 (…) which shall have the same legal value as the
Treaties. The provisions of the Charter shall not extend in any way the competences of the Union as
defined in the Treaties. (…)
2. The Union shall accede to the [ECHR]. Such accession shall not affect the Union's competences as
defined in the Treaties.
3. Fundamental rights, as guaranteed by the [ECHR] and as they result from the constitutional
traditions common to the Member States, shall constitute general principles of the Union's law.”
Als je kijkt naar de status van het Handvest, dan is het interessant dat het handvest de status heeft
van primair EU-recht. Het heeft dus dezelfde juridische status als de verdragen. Fundamentele
rechten zoals die worden gewaarborgd door het EVRM, en zoals de lidstaten die gemeen hebben
gelet op de constitutionele tradities, die fundamentele rechten maken ook deel uit van de algemene
beginselen van Unierecht. Dus dat handvest heeft inmiddels de status van primair EU-recht.
Incorporation: example
• Case 222/86 Heylens
– Heylens is a football trainer and a Belgian national
– He works in France without a French diploma
– Application for recognition of his Belgian diploma was rejected; no reasons were
given
– No legal remedy available
– Criminal proceedings were opened against Heylens
Die algemene rechtsbeginselen als wezen geïncorporeerd worden in andere fundamentele rechten.
Dit is de zaak Heylens een voetbaltrainer en onderdaan van België. En werkt in Frankrijk zonder dat
hij de juiste papieren heeft. Hij heeft in Frankrijk verzocht of zijn Belgische diploma’s daar erkend
konden worden. En dat werd geweigerd. Daar kon hij geen enkele rechtsmiddel tegen instellen. Daar
is het waar het in deze casus onder meer om ging. En toen ging hij toch door met zijn
werkzaamheden en werd hij vervolgens strafrechtelijk vervolgd. Het is hier duidelijk dat we ons hier
bevinden binnen de werkingssfeer van het Unierecht. Heylens heeft in deze casus duidelijk gebruikt
gemaakt van zijn recht op vrij verkeer. In dit geval vrij verkeer van werknemers. Hij had zich ook
zelfstandig kunnen vestigen in Frankrijk en dan zou vrij verkeer van vestiging aan de orde geweest.
Dus we bevinden ons hier evident binnen de werkingssfeer van Unierecht.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper johanloo. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.