Samenvatting van het boek Sociologie van Walter Weyns. Dit vak wordt gegeven in de eerste bachelor SEW. Het hele boek is uitgebreid samen gevat. Boek heb ik niet meer nodig gehad voor te slagen voor het examen.
Sociologie
H1: Sociologische verbeelding
1.1 Het ‘sociologisch bewustzijn’ is tamelijk recent
Ontwikkeling wetenschap: merkwaardig vertoon
1 Oudste wetenschap: astronomie (3 000j geleden)
=> bestond uit mengeling astrologie & astronomie
2 Tweede oudste wetenschap: natuurkunde (ten tijde van Archimedes)
3 Biologie
4…
17e eeuw nieuwe wetenschap: psychologie
& 18e à 19e eeuw: sociologie?
Opmerkelijk?
verst verwijderde: de sterren
volgende: dat van de dode natuur
→ gemakkelijker om verafgelegen zaken wetenschappelijk te benaderen dan zaken dicht bij ons
Al zeker DE MENS zelf
Hierdoor menswetenschappen pas laat tot ontwikkeling gekomen:
- psychologie, onderzoekt het ‘innerlijk’ vd mens: affecten, waarnemingsvermogen en bewustzijn
SOCIOLOGIE
= onderzoekt de sociale voorwaarden waaronder men ‘mens’ wordt
Individu slaagt er niet in zelf in om een identiteit en zelfbewustzijn op te bouwen, om taal,
denkbeelden, kennis … te verwerven
Alles wat we typisch menselijk noemen (geest, redelijkheid…) te danken aan sociale verbanden
Sociologie is concreter & complexer
- mathematische formules lijken moeilijk, kloppen wel altijd
- menselijke handelingen en denken is bij iedereen anders
Sociologische verbeelding ≠ ‘wat fantaseren’
- discipline die je moet leren & oefenen
- vraag: Waarom doet iemand iets?
1.2 De sociologische verbeelding ontstond in crisistijden
1 Natuurlijke distantie ontbreekt:
maatschappij staat ‘te dicht’ bij ons, zit in ons
- opvoeding
- wetten
- gewoonten & zeden
-…
→ bepalen onze identiteit (wie we zijn & wie we zouden willen zijn)
Dore Blockx Sociaal-economische wetenschappen
, Man die ver van de maatschappij staat, denkt over wat hem bezighoudt:
- denken adhv taal
- woorden krijg je van mensen rondom u (= meest sociale)
- samenleving nestelt zich in u
- door taal te leren, deel vd sociale structuur
- persoonlijkheid ook groot deel vd sociale structuur
Baby: asociaal wezen
→ hongergevoel moet op een sociaal ritme gezet worden & ritme komt door 3x per dag te eten
2 Sociologie ontluistert & wekt weerstand op
Objectieve benadering: mensen zijn geneigd zich beter voor te doen, niet eerlijk (tov zichzelf)…
→ zorgt voor vertoning van minder fraaie kanten
Sociologische inzichten: ontluisterd voor onderzochte bevolkingsgroepen
→ objectieve, rationele analyse (= sociologische waarheid), waarheid waar mensen onder lijden
Sociologie = subversief
ontmaskeren, ruimen vooroordelen op & wijst op pijnlijke situaties in onze samenleving
→ kan enkel gedijen in democratische samenleving
Peter Berger
vergelijking socioloog & ontdekkingsreiziger, die een onbekende wereld leert kennen
William E. Burghardt Du Bois (1868-1963)
= eerste zwarte Amerikaanse socioloog
bevindt zich in levenssituatie waarin je tegelijk buiten & binnen samenleving staat
hierdoor wel enorm veel sociologische inzichten
Karen Armstrong
ontheemden voelen zich of ze verdwaald zijn in een universum dat hun plotseling vreemd voorkomt.
Als er geen vast meer punt is (=thuis), mensen kunnen niet meer oriënteren & alles lijkt doelloos
Montesquieu (1698-1755)
‘samenleving bekijken door ogen van vreemden is belangrijkste ontsteker sociologische verbeelding’
Leerde de Fransen dat gewoonten, wetten & gebruiken verschillen van regio tot regio, land tot land…
3 Het sociologisch bewustzijn wordt geprikkeld door crisis
18e & 19e eeuw: West-Europa en Noord-Amerika grote maatschappelijke veranderingen
sociale werkelijkheid ontstond
Relativerende bedenking: ieder tijdperk heeft neiging zichzelf te zien als ‘sleuteltijdperk’
1.3 De twee ‘revoluties’
Van landbouw naar industrie: opkomst van de industriële maatschappij
→ ontstaan eigendom: groepjes jagers & verzamelaars vestigden zich op één plaats & eigenden het
zich toe
Dore Blockx Sociaal-economische wetenschappen
, → dorpen & steden kwamen tot ontwikkeling door groepjes samen
→ nieuwe organisatie: complexe arbeidsindeling, bestuur & rechtsregels
→ uiteindelijk staten: China, Egypte, Rome…
overgangscrises, want oude levenswijze werd opgegeven
Nu dezelfde soortgelijke omwenteling: massale sociale transformaties
Oorzaken ervan = The Great Transformation (de twee grote revoluties)
Franse revolutie
= politieke omwenteling in Frankrijk (1789-1794)
symbool voor politieke modernisering en democratisering
Verschil vroeger opstanden?
→ vroeger gericht tegen onrechtvaardige, wrede heren of te hoge lasten …, nu sociale orde zorgde
voor nieuwe idealen: vrijheid, gelijkheid & broederlijkheid
Industriële revolutie
19e eeuw: verspreiding West-Europa
= toepassing op grote schaal van technische innovaties, te beginnen met het aanwenden van
stoomkracht in de productie & in het transport
Gevolgen op alle gebieden:
- handel sterke stimulans
- dagelijks leven veranderde door uitvindingen
- arbeids- en sociale leven werd omgegooid: onpersoonlijke & vijandige verhoudingen
Verschil?
→ Frans & industriële revolutie parallel qua ontstaansperiode en verspreiding, maar eerste in
Frankrijk, tweede in Groot-Brittannië
Sociale veranderingen: industrialisering & democratisering
moderne mens heeft overgang te danken aan invoering van industrie en democratie
Sociologie: probeert samenspel van veranderingen te begrijpen adhv toegenomen menselijke
interdependentie
→ elk maatschappelijk domein: veranderingen
→ samenleven werd doelbewust georganiseerd
LANDBOUW- EN CLANSAMENLEVINGEN
- leven gedicteerd door omstandigheden buit wil vd mens
- hulpeloos tegenover natuur (wilde dieren, ziekte, hongersnood…)
- samenleven ontsnapte aan controle
- individuen minder een individuele identiteit
INDUSTRIËLE SAMENLEVING
- doelbewust de inrichting vd maatschappij bepalen
- ontwikkelingen waren hoopvol & andere onrustwekkend
- maatschappij geen vanzelfsprekend gegeven
- samenleven begrijpen & organiseren
Wat is een maatschappij?
→ sociologie in het leven geroepen
Dore Blockx Sociaal-economische wetenschappen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper blockxdore. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
