Leerdoelen Koude Oorlog
Algemeen:
Je kent de kenmerkend aspecten en de bijbehorende gebeurtenissen en ontwikkelingen
m.b.t. de Koude Oorlog
Je kent de leiders van zowel de Sovjet-Unie als de Verenigde Staten die een rol spelen in de
(aanloop naar de) Koude Oorlog.
Je kent de tijdlijn van de belangrijke gebeurtenissen. NB. Je kunt verschillende
gebeurtenissen in oorzaak en gevolgrelaties plaatsen
Je kunt werken met spotprenten en kunt standpunten binnen de Koude Oorlog herkennen
in teksten.
Algemeen: zorg dat je de verschillende presidenten van de VS en de leiders van de SU uit
elkaar kunt houden en hen goed kan plaatsen in de tijd.
Leer de verplichte voorbeelden goed.
Blokvorming in Europa (1945-1955)
Leidende vraag van de paragraaf: waardoor raakte Europa na 1945 verdeeld in twee ideologische
blokken en waardoor groeide de spanning tussen deze blokken?
Je kent de ideologieën van de Sovjet-Unie (SU) en van de Verenigde Staten (VS) die
tegenover elkaar komen te staan in de Koude Oorlog.
De Sovjet-Unie stond tegenover de VS, door de verschillen in ideologieën. De Sovjet-Unie was
communistisch, een dictatuur en had een planeconomie. Daartegenover stond de VS die
kapitalistisch en een democratie waren en een vrije economie hadden.
De communisten streven naar afschaffing van het kapitalisme. Dit wilden ze bereiken met een
wereldrevolutie, waardoor de VS zich bedreigd voelden. De twee landen wantrouwden elkaar, door
bijvoorbeeld de Vrede van München en doordat de VS in het geheim een atoombom had ontwikkeld.
Ook was Stalin bang voor het westers imperialisme.
Je kunt uitleggen waardoor het communisme en het kapitalisme lijnrecht tegenover elkaar
stonden.
Het communisme streefde naar een klasseloze samenleving met gemeenschappelijk bezit van
productiemiddelen. Ze waren tegen het kapitalisme, omdat zij streefden naar winst, waardoor de
verschillen tussen mensen alsmaar groter werden.
Je kunt uitleggen hoe Stalin van de SU een totalitaire communistische staat maakte en
welke gevolgen dit had voor de SU.
Toen Stalin aan de macht kwam, zette hij de wereldrevolutie op een laag pitje en focuste zich op de
opbouw van een klasseloze samenleving. Hij legde de staat een aantal regels op. Zo was bijvoorbeeld
alleen de communistische partij toegestaan. Er kwam censuur op de media (wegknippen op foto’s),
er werd veel gebruik gemaakt van propaganda en politieke tegenstanders werden onderdrukt. Ook
kwam er economische staatscontrole: de landbouw werd gecollectiviseerd en de vijfjarenplannen
werden ingevoerd. De staat kreeg steeds meer macht en het communisme nam toe.
Je weet wat voor een soort maatschappij er in de VS ontstaat na de Eerste Wereldoorlog.
De VS was een democratie met een vrije economie.
Je weet hoe het niet-aanvalsverdrag tussen de SU en Nazi-Duitsland bijdroeg aan de
spanning tussen de VS en de SU.
De Sovjet-Unie en Nazi-Duitsland spraken in 1939 af om samen Polen aan te vallen en elkaar met rust
te laten. Dit deed Stalin, omdat hij dacht dat de westerse landen hoopten dat Duitsland de SU aan
zou vallen. Door dit verdrag werd de scheiding tussen de twee blokken nog groter.
, Je kunt uitleggen waarom de SU en de VS ondanks spanningen toch samenwerken in de
Tweede Wereldoorlog.
Beiden landen gingen pas meevechten in de oorlog, toen ze werden aangevallen door de
asmogendheden (Duitsland, Japan en Italië). Daardoor stonden ze aan dezelfde kant.
Je weet wat de VN voor een organisatie is en waarom deze is opgericht.
Dit is een nieuwe wereldorganisatie, waarbij de landen in Europa in invloedssferen werden
ingedeeld. West-Europa hoorde bij de VS en Oost-Europa hoorde bij de SU. Hier werden ze ook door
beïnvloed. Door deze invloedssferen werden de vijandsbeelden die de SU en de VS van elkaar
hadden, bevestigd.
Je weet wat de doelstellingen zijn van zowel de conferentie van Jalta als de conferentie van
Potsdam.
Conferentie van Jalta:
- Verdeling van de Europese landen in invloedssferen.
- SU zou zich mengen in de oorlog tegen Japan.
Conferentie van Potsdam (aan het einde van WO2):
- Duitsland wordt verdeeld in vier zones, maar blijft wel een economische eenheid.
- De nazi’s worden vervolgd.
- Duitsland moet grondgebied afstaan aan Polen.
- Duitsland moet herstelbetalingen doen, vooral aan SU.
Je weet wat er wordt bedoeld met de Trumandoctrine (containmentpolitiek) en kunt
uitleggen welk effect dit had op de Koude Oorlog.
Containmentpolitiek: het indammen van het communisme. Dit deed Truman door economische en
militaire steun te bieden aan landen die bedreigd werden door het communisme.
Je weet welk effect de atoombom had op de ontwikkeling van de Koude Oorlog.
In augustus 1945 gooien de VS twee atoombommen op twee steden in Japan, Hiroshima en
Nagasaki. Dit zorgde voor het einde van de Tweede Wereldoorlog, maar ook voor een
wapenwedloop tussen de VS en de SU. Dit vergroot de kans op een atoomoorlog en zorgt voor angst
aan beide kanten. Daardoor durfden ze elkaar niet aan te vallen.
Je weet wat de Trumandoctrine inhield en kunt de Marshallhulp daarin plaatsen.
Trumandoctrine: het indammen van het communisme. Truman was bang dat door de armoede in
Europa, het communisme meer aanhang zou krijgen. Zijn oplossing hiervoor was het Marshallplan,
waarbij hij economische steun gaf aan elk Europees land. Zo hoopte hij dat ze zich niet bij het
communisme zouden aansluiten en dat de handel tussen Europa en de VS weer op gang komt. Stalin
weigert de hulp voor de landen in de invloedssfeer van de SU, omdat hij het ziet als westers
imperialisme. Hierdoor komt de economie in dit deel van Europa niet op gang.
Je weet wat het IJzeren Gordijn is en je kunt verklaren waardoor Berlijn daardoor een
belangrijke positie kreeg.
IJzeren Gordijn: grensafscheidingen tussen West- en Oost-Europa tussen 1945 en 1989. Berlijn werd
ook opgesplitst in twee delen, waardoor Berlijn ook dé manier was om via het Oosten naar het
Westen te vluchten. Dit deden duizenden mensen, waarop Chroesjtsjov de Berlijnse Muur liet
bouwen.
Je weet wat de blokkade van Berlijn is en je kunt uitleggen hoe de Amerikanen daarop
reageerden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Hannageerink. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,19. Je zit daarna nergens aan vast.